Pre Loader

«Η εργασία μετά τον άνθρακα»: Πρόγραμμα επανεκπαίδευσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων για 2,200 εργαζόμενους στη λιγνιτική βιομηχανία στην Πολωνία

H Πολωνία συνεχίζει την αντιφατική της πολιτική όσον αφορά τον λιγνίτη. Από τη μία μεριά, αρνείται να θέσει εθνικό στόχο απολιγνιτοποίησης και διατηρεί σε λειτουργία έως το 2049 την κρατική εταιρεία εξόρυξης άνθρακα PGG μέσω κρατικών ενισχύσεων. Από την άλλη μεριά, υπέγραψε δήλωση για τη μετάβαση από τον άνθρακα στην καθαρή ενέργεια ως το 2040 στην COP26. Μάλιστα, η περιφέρεια Wielkopolska έχει δεσμευτεί να καταργήσει σταδιακά τον άνθρακα έως το 2030 και να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2040. Επιπλέον, έχει καταρτίσει Εδαφικό Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης και αξιοποιεί τους πόρους του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) για αυτόν τον σκοπό.

Ειδικότερα, με €42 εκατ. από το ΤΔΜ ξεκίνησε να υλοποιεί το πρόγραμμα «Η εργασία μετά τον άνθρακα», με στόχο να υποστηρίξει την επανεκπαίδευση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων για 2,200 πρώην εργαζόμενους στα ορυχεία και στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που επηρεάζονται από την απολιγνιτοποίηση στην περιοχή του Konin. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 260 εκατ. zl (€60.3 εκατ.) και θα έχει διάρκεια 6 έτη. Το πρόγραμμα στοχεύει κυρίως στην επαγγελματική ενεργοποίηση και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για τους εργαζόμενους της ενεργειακής εταιρείας ZE PAK Capital Group που κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους, πρώην εργαζόμενους της εταιρείας που έχασαν τις δουλειές τους από το 2018 και μέλη των οικογενειών τους που δεν έχουν άλλη πηγή εισοδήματος. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που στηρίχτηκε στην πρωτοβουλία των συνδικάτων των εργαζόμενων και μπορεί να αποτελέσει πρότυπο επιτυχημένης συνεργασίας μεταξύ δημόσιων φορέων, εργοδοτών και συνδικάτων κατά τη μετάβαση και άλλων λιγνιτικών περιοχών.

Το πρόγραμμα ανακοινώθηκε σε συνέδριο που διοργάνωσε η ZE PAK στο Konin στις 14 Μαΐου 2024, με κύριο θέμα το πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η απασχόληση των εργαζομένων στη λεκάνη του Konin στο πλαίσιο μιας δίκαιης μετάβασης. Το συνέδριο παρακολούθησαν 175 συμμετέχοντες από διάφορους χώρους, όπως εκπρόσωποι της ΕΕ, της Καγκελαρίας του Προέδρου της Δημοκρατίας της Πολωνίας, διαφόρων υπουργείων, εργοδοτών, τοπικών κυβερνήσεων, ΜΚΟ και συνδικάτων από διάφορες λιγνιτικές περιοχές. Οι συζητήσεις που αναπτύχθηκαν αφορούσαν: α) την ανάγκη υποστήριξης της ενεργειακής μετάβασης από το κράτος, το οποίο θα πρέπει να καθορίσει με σαφήνεια την πορεία δράσης και το χρονοδιάγραμμά της, β) τις ιδιαιτερότητες που σχετίζονται με την απασχόληση στην περιοχή του Konin και τη σημασία θέσπισης κινήτρων για τους μελλοντικούς εργοδότες, καθώς και για την εξατομικευμένη προσέγγιση των εργαζομένων προκειμένου να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, και γ) το θέμα της αυτοαπασχόλησης και των συνεταιρισμών. Σχετικά με το τελευταίο, συζητήθηκε ποια από τις δύο αυτές μορφές θα αποδεικνυόταν πιο ελκυστική για τους μεταλλωρύχους και τους εργαζόμενους στον τομέα της ενέργειας. Οι πρόεδροι των κοινωνικών συνεταιρισμών που λειτουργούν στην περιοχή Konin συζήτησαν τη δημιουργία και τη λειτουργία τους, ενώ αναλύθηκαν οι συνθήκες της τοπικής αγοράς εργασίας.

Συζητήθηκε επίσης το θέμα των κινδύνων. Ο αντιπρόεδρος του Συνδικαλιστικού Φόρουμ τόνισε ότι δεν πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη που έγιναν κατά την πρώτη αναδιάρθρωση των ανθρακωρυχείων, όταν οι αποζημιώσεις προς τους εργαζόμενους δεν συνοδεύονταν από βοήθεια για την ορθολογική χρήση των χρημάτων, με αποτέλεσμα να προκληθούν κοινωνικά προβλήματα, ανεργία και βία.