Παρατηρητήριο Ενεργειακών Κοινοτήτων | Θεσμικό πλαίσιο

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΕ)

Δικαίωμα συμμετοχής έχουν:

• Φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων υπαλλήλων.
• Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α’ και β’ βαθμού, επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, καθώς και ενώσεις ΟΤΑ.
• Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (Μ.μ.Ε.).
• Αγροτικοί συνεταιρισμοί και αστικοί συνεταιριμοί του ν.1667 /1986.
  
• Νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Κριτήριο εντοπιότητας:

• Τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα (1) των μελών πρέπει να έχουν εγγύτητα στην περιοχή όπου η ΚΑΕ ασκεί τις δραστηριότητές της και αναπτύσσει το έργο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Ο ελάχιστος αριθμός μελών της ΚΑΕ είναι τριάντα (30) μέλη. Διαφοροποιείται σε:

• Είκοσι (20) μέλη αν η ΚΑΕ έχει έδρα σε δήμο νησιωτικής περιοχής με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.
• Δεκαπέντε (15) μέλη σε περίπτωση που συμμετέχουν τουλάχιστον δεκαπέντε (15) Μ.μ.Ε.
• Τρία (3) μέλη αν συμμετέχει τουλάχιστον ένας (1) ΟΤΑ α’ ή β’ βαθμού και τα άλλα δύο (2) μέλη είναι είτε επιχείρησεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε ΟΤΑ α’ ή β’ βαθμού, είτε ΟΤΑ α’ ή β΄ βαθμού.

Σημείωση: Μέλος της ΚΑΕ δεν μπορεί να είναι μέλος σε άλλη ΚΑΕ που δραστηριοποιείται στην ίδια περιφέρεια, εκτός κι αν πρόκειται για νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και επιχειρήσεις που ανήκουν 100% σε ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και αγροτικούς συνεταιρισμούς.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΟΛΙΤΩΝ (ΕΚΠ)

Δικαίωμα συμμετοχής έχουν:

• Φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων υπαλλήλων
• Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ και β’ βαθμού, ενώσεις ΟΤΑ, καθώς και επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ και β’ βαθμού
• Νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου
• Αγροτικοί συνεταιρισμοί και αστικοί συνεταιρισμοί του ν.1667 /1986.

Ο ελάχιστος αριθμός μελών της ΕΚΠ είναι τριάντα (30) μέλη. Διαφοροποιείται σε:

• Είκοσι (20) μέλη, αν πρόκειται για ΕΚΠ με έδρα σε δήμο νησιωτικής περιοχής με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.
• Δεκαπέντε (15) μέλη, αν συμμετέχουν στην ΕΚΠ, τουλάχιστον 15 νομικά πρόσωπα δημόσιου ή  ιδιωτικού δικαίου.
• Τρία (3) μέλη, αν συμμετέχουν ως μέλη της ΕΚΠ, τουλάχιστον ένας (1) Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ ή β’ βαθμού και τα άλλα δύο (2) μέλη είναι είτε επιχείρησεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ ή β’ βαθμού, είτε Ο.Τ.Α α’ ή β΄βαθμού.

Σημείωση: Μέλος της ΕΚΠ δεν μπορεί να είναι μέλος σε άλλη ΕΚΠ που δραστηριοποιείται στην ίδια περιφέρεια, εκτός και αν πρόκειται για νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και επιχειρήσεις που ανήκουν 100% σε ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και αγροτικούς συνεταιρισμούς.

—

Εγγύτητα στο έργο Α.Π.Ε. ή την περιοχή δραστηριοποίησης της ΚΑΕ/ ΕΚΠ:
α) για τα φυσικά πρόσωπα, είτε η μόνιμη κατοικία είτε η πλήρης ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται σε περιφέρεια που δραστηριοποιείται η ΚΑΕ / ΕΚΠ ή αναπτύσσεται το έργο Α.Π.Ε.,
β) για τα νομικά πρόσωπα, η καταστατική έδρα, η οποία βρίσκεται σε περιφέρεια που δραστηριοποιείται η ΚΑΕ / ΕΚΠ ή αναπτύσσεται το έργο Α.Π.Ε..

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΕ)

Οι Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΚΑΕ) δραστηριοποιούνται εντός μιας περιφέρειας και ασκούν τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες δραστηριότητες: παραγωγή, κατανάλωση, αποθήκευση και πώληση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Στο πλαίσιο της δραστηριότητάς της, έκαστη ΚΑΕ:

α) δύναται να επιμερίζει, εντός της Κοινότητας, την ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η οποία παράγεται από σταθμούς παραγωγής και αποθηκεύεται σε σταθμούς αποθήκευσης, ιδιοκτησίας της ΚΑΕ,

β) έχει πρόσβαση σε όλες τις αγορές ενέργειας, τόσο απευθείας όσο και μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης, κατά τρόπο που δεν εισάγονται διακρίσεις.

Οι ΚΑΕ δύνανται να ασκούν επιπλέον:

• εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από σταθμούς ΑΠΕ και σταθμούς ΑΠΕ με αποθήκευση για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των μελών τους, των καταναλωτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ιδιοκτησίας της ΚΑΕ,
• διαχείριση, ιδίως συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία, αποθήκευση ή διάθεση πρώτης ύλης για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιομεθάνιο ή μέσω ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποικοδομήσιμου κλάσματος αστικών αποβλήτων,
• εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση ΑΠΕ,
• προσέλκυση κεφαλαίων για την πραγματοποίηση επενδύσεων αξιοποίησης των ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ ή παρεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης,
• σύνταξη μελετών αξιοποίησης των ΑΠΕ ή παροχή τεχνικής υποστήριξης, στους ανωτέρω τομείς,
• διαχείριση ή συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ),
• παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της ΕΕ,
• ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για θέματα ενεργειακής αειφορίας,
• υποστήριξη ευάλωτων καταναλωτών και την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας καταναλωτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ανεξάρτητα αν είναι μέλη της ΚΑΕ, όπως η παροχή ή ο συμψηφισμός ενέργειας, η ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλες δράσεις που μειώνουν την κατανάλωση της ενέργειας στις κατοικίες των ανωτέρω,
• ανάπτυξη δικτύου, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων ή διαχείριση μέσων βιώσιμων μεταφορών,παροχή ενεργειακών υπηρεσιών,
• άσκηση δραστηριότητας σωρευτικής εκπροσώπησης,
• άσκηση δράσεων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, συμπεριλαμβανομένης και της δραστηριότητας του φορέα εκμετάλλευσης υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων,
• δράσεις κοινής ωφέλειας που σχετίζονται με την επάρκεια και τον ανεφοδιασμό πρώτων υλών, ενέργειας, καυσίμων και νερού.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΟΛΙΤΩΝ (ΕΚΠ)

Οι Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών (ΕΚΠ) δραστηριοποιούνται εντός μιας ή περισσότερων περιφερειών και ασκούν υποχρεωτικώς μια τουλάχιστον από τις εξής δραστηριότητες: παραγωγή, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αποθήκευση, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, σωρευτική εκπροσώπηση, παροχή ευελιξίας και εξισορρόπησης καθώς και παροχή υπηρεσιών ενεργειακής απόδοσης, φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και άλλων υπηρεσιών ενέργειας στα μέλη της.

Η ΕΚΠ δύναται να ασκεί και τις ακόλουθες δρατηριότητες:

• διαχείριση ή συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με την προώθηση του σκοπού της,
• παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή τη συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους σκοπούς της,
• ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σχετικά με θέματα ενεργειακής αειφορίας,
• δράσεις για την υποστήριξη ευάλωτων καταναλωτών και την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας καταναλωτών, οι οποίοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ανεξάρτητα αν οι εν λόγω καταναλωτές είναι μέλη της, ιδίως παροχή ή συμψηφισμό ενέργειας, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλες δράσεις που μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας στις κατοικίες των ανωτέρω.

Οι Ενεργειακές Κοινότητες συστήνονται για να ενδυναμώσουν τη συμμετοχή των πολιτών στην ενεργειακή μετάβαση αλλά και για να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες των μελών τους με τη χρήση ΑΠΕ. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται, αξιοποιώντας το εργαλείο του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (virtual net metering) καθώς και του εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού. Η μέχρι σήμερα δημοφιλέστερη τεχνολογία για την κάλυψη ιδίων ενεργειακών αναγκών είναι τα φωτοβολταϊκά.

• Eικονικός ενεργειακός συμψηφισμός:

Ο εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός (virtual net metering) είναι ο συμψηφισμός της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ με την καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε εγκαταστάσεις του αυτοκαταναλωτή, από τις οποίες τουλάχιστον μία είτε δεν βρίσκεται στον ίδιο ή όμορο χώρο με τους σταθμούς, είτε, αν βρίσκεται, τροφοδοτείται από διαφορετική παροχή. Οι σταθμοί παραγωγή εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε περιφέρεια ανεξαρτήτως του τόπου στον οποίο βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του αυτοκαταναλωτή.

• Ειδικά, επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ και συστημάτων αποθήκευσης προς κάλυψη ιδίων αναγκών με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού για:

α) Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α’ και β’ βαθμού,
β) εγγεγραμμένους στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων για εγκαταστάσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων και αγροτικών χρήσεων,
γ) Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας, Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών και Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των μελών που είναι αποκλειστικά οικιακοί καταναλωτές, αγρότες εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, καθώς και για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και νοικοκυριά που πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια, καθώς και για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών για ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού.

Ειδικότερα, ο εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός για ΕΚΠ ή ΚΑΕ ή ΕΚοιν του ν.4513/2018 είναι ο συμψηφισμός της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ ή ΣΥΘΗΑ της ΕΚΠ ή ΚΑΕ ή Ενεργειακής Κοινότητας του ν.4513/2018 με την καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε εγκαταστάσεις μελών της ΕΚΠ ή ΚΑΕ ή Ενεργειακής Κοινότητας του ν. 4513/2018, καταναλωτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας καθώς και νοικοκυριών που πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια. Για την εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού και υπό την επιφύλαξη των ρυθμίσεων για την εγγύτητα των μελών της κοινότητας, οι ΚΑΕ ή οι ΕΚΠ ή οι Ενεργειακές Κοινοτήτες του ν. 4513/2018 μπορούν να εγκαθιστούν τους σταθμούς παραγωγής σε οποιαδήποτε περιφέρεια, ανεξαρτήτως πού είναι οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης και η έδρα της κοινότητας, οι οποίες δεν υποχρεούνται να βρίσκονται όλες στην ίδια Περιφέρεια.

Ειδικά για τις περιπτώσεις όπου το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα των μελών έχουν εγγύτητα στην περιφέρεια Αττικής, ο σταθμός παραγωγής μπορεί να εγκαθίσταται σε όμορη περιφέρεια αυτής.

Από 1η Νοεμβρίου 2023 δεν επιτρέπεται η υποβολή νέων αιτήσεων στον αρμόδιο Διαχειριστή για σταθμούς αυτοκατανάλωσης με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από Ενεργειακές Κοινότητες του ν.4513/2018.

Αιτήσεις σταθμών αυτοκαταναλωτών για εφαρμογή ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφσιμού που υποβάλλονται στον αρμόδιο Διαχειριστή από 1η Ιουλίου 2023 ρυθμίζονται από τις νέες διατάξεις του ν. 5037/2023.

• Για την εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να συνδέονται στο Δίκτυο είτε Υψηλής Τάσης, είτε Μέσης Τάσης, είτε Χαμηλής Τάσης.
• Για την εφαρμογή του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ΚΑΕ, ΕΚΠ, καθώς και Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018, είναι δυνατό η παροχή των σταθμών παραγωγής και οι αντίστοιχες παροχές κατανάλωσης προς συμψηφισμό να εκπροσωπούνται από διαφορετικούς προμηθευτές.

Για τη σύνδεση των έργων ΑΠΕ των Ενεργειακών Κοινοτήτων στο δίκτυο απαιτείται σχετική αδειοδότηση από τον Διαχειριστή του Δικτύου (ΔΕΔΔΗΕ) και τον Διαχειριστή του Συστήματος (ΑΔΜΗΕ) ανάλογα με την κατηγορία του έργου. Η αδειοδότηση αυτή ακολουθεί ένα σύστημα προτεραιότητας χορήγησης Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και σταθμούς αποθήκευσης από τον εκάστοτε Διαχειριστή, το οποίο καθορίζεται από Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η ισχύουσα απόφαση είναι η ΥΑ ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 (ΦΕΚ 4333/ Β΄/12.08.2022).

Βάσει αυτής, οι Ενεργειακές Κοινότητες με έργα ΑΠΕ αυτοπαραγωγής (ενεργειακού συμψηφισμού) κατατάσσονται στην Ομάδα Β’ προτεραιότητας του ΔΕΔΔΗΕ, ενώ τα υπόλοιπα έργα των ΕΚοιν (εμπορικά έργα) κατατάσσονται στην Ομάδα Γ’ προτεραιότητας του ΔΕΔΔΗΕ.

Ο τρόπος εφαρμογής του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού παρουσιάζεται στον Οδηγό του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2023.

Αντίστοιχες οδηγίες έχουν δημοσιευτεί από τον ΔΕΔΔΗΕ το 2019.

• Αυτοκαταναλωτής με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό:

Ο αυτοκαταναλωτής του οποίου οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο με τους σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ ή και ΣΥΘΗΑ και η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται και εγχέεται στο Δίκτυο ή στο Σύστημα συμψηφίζεται ταυτοχρονισμένα με την αντίστοιχη ενέργεια που απορροφάται από το Δίκτυο ή το Σύστημα και καταναλώνεται στις εγκαταστάσεις του, δηλαδή συμψηφίζεται μόνο η παραγόμενη ενέργεια που ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο. Το υπόλοιπο της ενέργειας πωλείται στο δίκτυο και αποζημιώνεται με έναν από τους τρόπους που προβλέπονται από τη νομοθεσία (συνήθως τιμή χονδρικής, αναμένονται σχετικές διατάξεις). Για τα έργα του εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού δεν τίθεται ανώτατο όριο ισχύος και οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε περιφέρεια ανεξαρτήτως του τόπου στον οποίο βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης. Ειδικά για τις ΕΚΠ ή τις ΚΑΕ ή τις Ενεργειακές Κοινότητες του ν.4513/2018 – με την επιφύλαξη των ρυθμίσεων για την εγγύτητα των μελών της κοινότητας – οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε Περιφέρεια, ανεξαρτήτως πού βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης και η έδρα της Κοινότητας και επιπλέον οι εγκατάστασεις κατανάλωσης δεν υποχρεούνται να βρίσκονται όλες στην ίδια περιφέρεια.

Ειδικά για τις περιπτώσεις όπου το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα των μελών έχουν εγγύτητα στην περιφέρεια Αττικής, ο σταθμός παραγωγής μπορεί να εγκαθίσταται σε όμορη περιφέρεια αυτής.

Η δυνατότητα πώλησης της πλεονάζουσας ενέργειας δεν προβλεπόταν μέχρι πρότινος από το ισχύον πλαίσιο τόσο του απλού όσο και του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, όπου το πλεόνασμα ενέργειας που δεν ιδιοκαταναλωνόταν «αποθηκευόταν» στο δίκτυο για διάστημα τριών ετών και πέραν της τριετίας πιθανή περίσσεια ενέργειας δεν αποζημιωνόταν.

Ο εικονικός ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός προβλέπεται για όλα τα έργα αυτοπαραγωγής, με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτά των επιχειρήσεων (μεμονωμένα είτε μέσω ενεργειακών κοινοτήτων) αντί του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού. Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι η νέα αυτή ρύθμιση για τον εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα σε μεμονωμένους πολίτες να υλοποιήσουν έργα αυτοπαραγωγής χωρίς περιορισμό ισχύος και ανεξάρτητα με το που βρίσκεται η εγκατάσταση της κατανάλωσης. Μέχρι πρότινος, μεμονωμένα νοικοκυριά ή επιχειρήσεις μπορούσαν να κάνουν αυτοπαραγωγή αξιοποιώντας αποκλειστικά και μόνο τον απλό ενεργειακό συμψηφισμό όπου η παραγωγή και η κατανάλωση της ενέργειας έπρεπε να βρίσκονται στον ίδιο ή όμορο χώρο.

• Εγγυημένες τιμές εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών
  

Οι Ενεργειακές Κοινότητες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην αγορά των ΑΠΕ, κατοχυρώνοντας εγγυημένες τιμές δίχως να συμμετέχουν σε ανταγωνιστικές διαδικασίες μόνο για 2 έργα φωτοβολταϊκών σταθμών έως 500 Kw έκαστο και μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2024. Η προθεσμία αυτή δεν ισχύει για τις Ενεργειακές Κοινότητες που συμμετέχουν ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού ή έχουν περισσότερα από 60 μέλη, εκ των οποίων τουλάχιστον τα πενήντα (50) είναι φυσικά πρόσωπα. Για αυτές τις κατηγορίες ΕΚοιν, η προθεσμία σύναψης συμβάσεων λειτουργικής ενίσχυσης χωρίς συμμετοχή σε ανταγωνιστικές διαδικασίες είναι η 30/09/2024.

Από 1^η Ιανουαρίου 2025 τα έργα ΑΠΕ των Ενεργειακών Κοινοτήτων θα πρέπει να συμμετέχουν σε ανταγωνιστικές διαδικασίες για τη συμμετοχή τους στην αγορά των ΑΠΕ.

Οι Ενεργειακές Κοινότητες στη λιγνιτική Δυτική Μακεδονία μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης για φωτοβολταϊκούς σταθμούς μέχρι την 01/10/2024.

• Προτεραιότητα σύνδεσης

Για τη σύνδεση των έργων ΑΠΕ των Ενεργειακών Κοινοτήτων στο δίκτυο απαιτείται σχετική αδειοδότηση από τον Διαχειριστή του Δικτύου (ΔΕΔΔΗΕ) και τον Διαχειριστή του Συστήματος (ΑΔΜΗΕ) ανάλογα με την κατηγορία του έργου. Η αδειοδότηση αυτή ακολουθεί ένα σύστημα προτεραιότητας χορήγησης Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και σταθμούς αποθήκευσης από τον εκάστοτε Διαχειριστή, το οποίο καθορίζεται από Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η ισχύουσα απόφαση είναι η ΥΑ ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 (ΦΕΚ 4333/ Β΄/12.08.2022).

Βάσει αυτής, οι Ενεργειακές Κοινότητες με έργα ΑΠΕ ενεργειακού συμψηφισμού κατατάσσονται στην Ομάδα Β’ προτεραιότητας του ΔΕΔΔΗΕ, ενώ τα υπόλοιπα έργα των ΕΚοιν στη χαμηλή – μέση τάση κατατάσσονται στην Ομάδα Γ’ προτεραιότητας του ΔΕΔΔΗΕ.

Όσον αφορά στο πλαίσιο προτεραιότητας του ΑΔΜΗΕ, τα έργα των Ενεργειακών Κοινοτήτων κατατάσσονται στην Ομάδα Γ’,  η οποία χωρίζεται σε υποομάδες όπου περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι εξαιρούμενοι σταθμοί αποκλειστικά από ΕΚοιν με συμμετοχή σε αυτές ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού,  εξαιρούμενοι σταθμοί οι οποίοι πρόκειται να εγκατασταθούν αποκλειστικά εντός των Περιφερειακών Ενοτήτων Κοζάνης και Φλώρινας και αιολικοί σταθμοί εξαιρούμενοι ή με άδεια παραγωγής ή Βεβαίωση Παραγωγού μέγιστης ισχύος παραγωγής μικρότερης ή ίσης των 6 MW, όπου το μέγιστο όριο ισχύος προσφορών σύνδεσης είναι τα 90 MW μέγιστης ισχύος παραγωγής, με ανώτατο όριο ανά ΕΚοιν τα 6 MW.

• Μεταβιβάσεις διοικητικών αδειών

Δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση Αδειών Παραγωγής, Βεβαιώσεων Παραγωγών ή Βεβαιώσεων Ειδικών Έργων και λοιπών αδειών και εγκρίσεων σταθμών παραγωγής ενέργειας που ανήκουν σε Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών (ΕΚΠ).

Επίσης, με τον νόμο 5043/2023  (άρθρο 121) δόθηκε η δυνατότητα μετατροπής εμπορικών έργων ενεργειακών κοινοτήτων (με άδεια παραγωγής ή βεβαίωση παραγωγού ή εξαιρούμενων σταθμών που έχουν λάβει ή λαμβάνουν οριστική προσφορά σύνδεσης) σε έργα αυτοπαραγωγής (έργα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού) από τις ίδιες ή νέες ενεργειακές κοινότητες.