Σχόλια στη δημόσια διαβούλευση για τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις

Στη δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί των κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του κλίματος, της προστασίας του περιβάλλοντος και της ενέργειας συμμετείχε το Green Tank καταθέτωντας τις απόψεις του.

Εστίασε στη σημασία των κρατικών ενισχύσεων για την επίτευξη της Δίκαιης Μετάβασης στο πλαίσιο των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Επεσημάνε ιδιαίτερα τη σημασία της αξιοποίησης των κρατικών ενισχύσεων υποστηρικτικά στους ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς πόρους για τις τοπικές κοινωνίες που αντιμετωπίζουν την πρόκληση της απεξάρτησης των οικονομιών τους από τον λιγνίτη και τη μετάβαση σε βιώσιμη κατεύθυνση.

Ειδική αναφορά γίνεται στις ενεργειακές κοινότητες, όπου ενώ αναγνωρίζεται ο ρόλος τους στο Πακέτο Καθαρή Ενέργεια για όλους και την Οδηγία για τις ΑΠΕ, δεν αντιμετωπίζονται αντίστοιχα από τις προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις. Κι αυτό αντικατοπτρίζεται στο έλλειμμα προβλέψεων ενίσχυσης των έργων τους από τις κρατικές ενισχύσεις, σε μια περίοδο μάλιστα που η Δίκαιη Μετάβαση αποτελεί ζητούμενο για την Ευρώπη. 

Πέρα από τα σχόλια επί των κατευθυντήριων γραμμών κατέθεσε προτάσεις, ώστε να αναγνωριστούν οι ενεργειακές κοινότητες ως ένας ανερχόμενος επιχειρηματικός τομέας που μπορεί να επωφεληθεί από κρατικές ενισχύσεις, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα υποστηριχθούν σημαντικά οι ενεργειακές κοινότητες και θα μπορέσουν να αποτελέσουν έναν ουσιαστικό μοχλό τοπικής συμμετοχής στην ενεργειακη μετάβαση.

Ειδικότερα προτείνεται οι κατευθυντήριες γραμμές:

  • Να προβλέψουν την αξιοποίηση των κρατικών ενισχύσεων, ειδικά για τις ενεργειακές κοινότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν κεντρικό στόχο την κάλυψη ιδίων αναγκών. Ειδικότερα, να επιτρέψουν την ενίσχυσή τους μέσω της επιδότησης τμήματος του κόστους εγκατάστασης συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής ή θέρμανσης αποκλειστικά από ΑΠΕ ή έργων εξοικονόμησης ή συστημάτων αποθήκευσης μικρής κλίμακας. Κι αυτό διότι η κατηγορία αυτή των ενεργειακών κοινοτήτων αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση, ενώ η υποστήριξη των έργων αποκλειστικά από τα ίδια κεφάλαια των μελών της ενεργειακής κοινότητας αδυνατεί τις περισσότερες φορές να καλύψει το αντίστοιχο κόστος.  
  • Να επιτρέψουν τη διαμόρφωση ειδικών πλαισίων για τη διεξαγωγή ανταγωνιστικών διαδικασιών για έργα ΑΠΕ που θα περιλαμβάνουν αποκλειστικά και μόνο ενεργειακές κοινότητες. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού, διαμορφώνοντας ένα «δίχτυ προστασίας» για τις ενεργειακές κοινότητες, με στόχο να στηριχθεί η ένταξή τους στις ανταγωνιστικές διαδικασίες αποφεύγοντας πιθανόν τα προβλήματα που προέκυψαν σε ορισμένα κράτη μέλη. Το παράδειγμα της Γερμανίας, όπου η εφαρμογή ανταγωνιστικών διαδικασιών από το 2016 έχει οδηγήσει στην πράξη εκτός αγοράς τις ενεργειακές κοινότητες, δίνει χρήσιμα συμπεράσματα για την βελτίωση των ανταγωνιστικών πλαισίων. Σε αυτή την κατεύθυνση το παράδειγμα του Συστήματος Υποστήριξης Ανανεώσιμης Ηλεκτρικής Ενέργειας (Renewable Electricity Support System, RESS) της Ιρλανδίας, θα μπορούσε να αποτυπωθεί στις αναθεωρημένες κατευθύνσεις και να δείξει τον δρόμο που τα κράτη μέλη πρέπει να ακολουθήσουν ώστε να διαμορφώσουν προσαρμοσμένα συστήματα υποστήριξης των ΑΠΕ με τη συμμετοχή των πολιτών.  
  • Έως ότου θεσπιστούν και λειτουργήσουν τα προαναφερθέντα ειδικά πλαίσια για τις ανταγωνιστικές διαδικασίες αποκλειστικά μεταξύ ενεργειακών κοινοτήτων, αύξηση του ορίου εξαίρεσης έργων ενεργειακών κοινοτήτων από ανταγωνιστικές διαδικασίες στο 1 MW με την προϋπόθεση ότι αθροιστικά όλα τα έργα αυτής της κατηγορίας έχουν ισχύ χαμηλότερη από ένα όριο που καθορίζεται από κάθε κράτος μέλος.

Διαβάστε αναλυτικά τα σχόλια στη δημόσια διαβούλευση εδώ.