Ιστορικό χαμηλό μηνιαίας λιγνιτικής παραγωγής τον Μάιο με 50 GWh, αλλά εκτόξευση της χρήσης αερίου με την υψηλότερη μηνιαία παραγωγή του 2024. Παράλληλα, ο Μάιος ήταν ο δεύτερος συνεχόμενος καθαρά εξαγωγικός μήνας, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισαγωγές του πενταμήνου του 2024 (203 GWh) να είναι οι χαμηλότερες της δεκαετίας. Αν είχαν αποφευχθεί οι περικοπές ΑΠΕ (430 GWh), η Ελλάδα θα ήταν για πρώτη φορά στο πεντάμηνο καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας.
Η παρούσα ανάλυση αφορά την ηλεκτροπαραγωγή σε ολόκληρη την επικράτεια και βασίζεται στα τελευταία διαθέσιμα μηνιαία δεδομένα του ΑΔΜΗΕ για το διασυνδεδεμένο δίκτυο (Μάιος 2024) και του ΔΕΔΔΗΕ για τα μη διασυνδεμένα νησιά (Απρίλιος 2024). Επιπλέον, αξιοποιεί τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ για τη χαμηλή και μέση τάση, καθώς και για την εγκατεστημένη ισχύ συστημάτων αυτοπαραγωγής (Φεβρουάριος 2024). Για την ακριβέστερη προσέγγιση της ηλεκτροπαραγωγής από ΣΗΘΥΑ στη χαμηλή και μέση τάση, όπως και για τους συντελεστές χρησιμοποίησης φωτοβολταϊκών που απαιτούνται για την εκτίμηση της αυτοπαραγωγής, αξιοποιούνται τα δεδομένα του δελτίου του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) του ΔΑΠΕΕΠ ως τον Φεβρουάριο του 2024. Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικότερα τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε εδώ.
Mε παραγωγή 10,036 GWh το πρώτο πεντάμηνο του έτους, oι ΑΠΕ (χωρίς τα μεγάλα υδροηλεκτρικά) ξεπέρασαν την παραγωγή και των τριών ορυκτών καυσίμων μαζί (ορυκτό αέριο, λιγνίτης και πετρέλαιο) κατά 420 GWh. Την ίδια περίοδο το 2023, οι ΑΠΕ συνεισέφεραν μόλις 45 GWh περισσότερο από τα ορυκτά καύσιμα.
Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το ορυκτό αέριο (7,115 GWh), το οποίο παρουσίασε αύξηση 36.9% σε σχέση με το πρώτο πεντάμηνο του 2023. Για πρώτη φορά τα υδροηλεκτρικά βρέθηκαν στην τρίτη θέση με 1,424 GWh, εκτοπίζοντας τον λιγνίτη στην τέταρτη θέση (1,308 GWh), ο οποίος σημείωσε νέο χαμηλό. Ακολούθησε το πετρέλαιο στα μη διασυνδεδεμένα νησιά (1,194 GWh). Tη μικρότερη συνεισφορά στην κάλυψη της ζήτησης το πρώτο πεντάμηνο του 2024 είχαν οι καθαρές εισαγωγές (203 GWh), οι οποίες ήταν οι χαμηλότερες της τελευταίας δεκαετίας για αυτή την περίοδο, με μεγάλη διαφορά από το προηγούμενο χαμηλό του 2021 (1,540 GWh).
Η μεγάλη αύξηση του ορυκτού αερίου (+1,917 GWh) και η μικρότερη των ΑΠΕ (+1,690 GWh) το πρώτο πεντάμηνο του 2024, συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2023, αντιστάθμισαν την κατάρρευση των καθαρών εισαγωγών (-3,003 GWh), τη μείωση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής (-613 GWh) και τη μικρή αύξηση της ζήτησης (+207 GWh).
Οι αντίστοιχες ποσοστιαίες μεταβολές το πρώτο πεντάμηνο του 2024, σε σχέση με το 2023, ήταν:
- Λιγνίτης: -32%
- Ορυκτό αέριο: +36.9%
- ΑΠΕ: +20.3%
- Μεγάλα υδροηλεκτρικά: +16.8%
- Καθαρές εισαγωγές: -93.7%
- Πετρέλαιο: +0.9%
- Ζήτηση: +1%
Με 11,460 GWh, η καθαρή ενέργεια (ΑΠΕ και μεγάλα υδροηλεκτρικά μαζί) το πρώτο πεντάμηνο του 2024 ήταν η υψηλότερη της δεκαετίας, αυξημένη κατά 19.8% σε σχέση με το πρώτο πεντάμηνο του 2023 (9,566 GWh). Μάλιστα, ξεπέρασε κατά 1,844 GWh την ηλεκτροπαραγωγή από τα τρία ορυκτά καύσιμα μαζί (9,615 GWh), η οποία σημείωσε μικρότερη αύξηση κατά 15.8% σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο. Η διαφορά των 1,844 GWh υπέρ της καθαρής ενέργειας διευρύνθηκε το 2024 σε σχέση με το 2023, όταν η καθαρή ενέργεια είχε ξεπεράσει τα ορυκτά καύσιμα για πρώτη φορά κατά 1,265 GWh.
Η καθαρή ενέργεια κάλυψε για πρώτη φορά στο πρώτο πεντάμηνο του έτους περισσότερη από τη μισή ζήτηση (53.8%), ενώ το μερίδιό της στην καθαρή ηλεκτροπαραγωγή ήταν 54.4%. Οι ΑΠΕ (κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά) κυριάρχησαν στην κάλυψη της ζήτησης με μερίδιο 47.2%, ενώ τα μεγάλα υδροηλεκτρικά είχαν μερίδιο 6.7%. Την πρωτοκαθεδρία στην κάλυψη της ζήτησης ανάμεσα στα ορυκτά καύσιμα είχε το ορυκτό αέριο με μερίδιο 33.4%, το οποίο αποτελεί και το μεγαλύτερο μερίδιο της δεκαετίας για την περίοδο του πενταμήνου. Ακολούθησε ο λιγνίτης με 6.1% και το πετρέλαιο με 5.6%. Οι καθαρές εισαγωγές κάλυψαν μόλις το 1% της ζήτησης, το χαμηλότερο μερίδιο της δεκαετίας.
Το μερίδιο των ΑΠΕ θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο αν δεν υπήρχαν περικοπές. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της διαδικασίας του ενοποιημένου προγραμματισμού που δημοσιεύει καθημερινά ο ΑΔΜΗΕ, περικόπηκαν 430 GWh ΑΠΕ συνολικά το πρώτο πεντάμηνο του έτους. Από αυτές 122 GWh απορρίφθηκαν τον Μάιο, ενώ τον Απρίλιο περικόπηκε η περισσότερη καθαρή ενέργεια (259 GWh) συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες του έτους, αλλά και με το σύνολο των περικοπών του 2023 (228 GWh). Οι υπόλοιπες 49 GWh περικόπηκαν τον Μάρτιο.
Σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ, στις 5 Μαΐου σημειώθηκε υψηλό περικοπών ΑΠΕ για τον μήνα Μάιο με 23.8 GWh, ενώ στη δεύτερη θέση ήταν οι περικοπές της 1ης Μαΐου (20.5 GWh)
Η αποφυγή αυτών των περικοπών κατά το πρώτο πεντάμηνο του έτους θα ήταν ικανή να εξαλείψει πλήρως τις καθαρές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα, εφόσον το πεντάμηνο του 2024 οι συνολικές καθαρές εισαγωγές (203 GWh) ήταν χαμηλότερες από τις περικοπές. Επομένως, η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει για πρώτη φορά καθαρός εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας ή και να μειώσει το μερίδιο του ορυκτού αερίου, αυξάνοντας παράλληλα αυτό των ΑΠΕ. Εναλλακτικά, η πλήρης αξιοποίηση όλων των ΑΠΕ μέσω υποδομών αποθήκευσης θα μπορούσε να περιορίσει κατά την ίδια ποσότητα (430 GWh) τη χρήση ορυκτού αερίου, οδηγώντας σε χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Τον Μάιο του 2024:
- Η λιγνιτική παραγωγή με 50 GWh σημείωσε ιστορικό χαμηλό τουλάχιστον από τη δεκαετία του ’70. Η προηγούμενη χαμηλότερη παραγωγή είχε καταγραφεί τον Απρίλιο του 2022 (176 GWh). Η λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή τον Μάιο θα ήταν ακόμα χαμηλότερη, αν δεν ήταν υποχρεωμένη η ΔΕΗ να τροφοδοτεί μέσω του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου (μονάδες ΙΙΙ, ΙV και V) το σύστημα τηλεθέρμανσης της πόλης της Κοζάνης ως τις 13 Μαΐου.
- Με 177 GWh, ο Μάιος ήταν ο δεύτερος καθαρά εξαγωγικός μήνας του 2024, μετά τον Απρίλιο (244 GWh).
- Η παραγωγή από ορυκτό αέριο ήταν η υψηλότερη μηνιαία για το 2024 (1,682 GWh), αυξημένη κατά 74.1% συγκριτικά με τον Μάιο του 2023 και η υψηλότερη της δεκαετίας για τον μήνα Μάιο με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη (1,344 GWh) που σημειώθηκε τον Μάιο του 2020.
- Η ζήτηση (4,036 GWh) αυξήθηκε σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, έπειτα από τη συνεχή μείωση που παρατηρούνταν τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024. Ωστόσο, παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με τη ζήτηση του Μαΐου του 2023.
Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το πρώτο πεντάμηνο του 2024 στην επικράτεια (21,286 GWh) αυξήθηκε κατά 1% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ ήταν 5.2% χαμηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών (2019-2023). Παρατηρείται πως η αύξηση της ζήτησης επιβραδύνεται προοδευτικά μέσα στο έτος, καθώς τον πρώτο μήνα του 2024 η ζήτηση ήταν αυξημένη κατά 6.7%, κατά 2.6% το πρώτο δίμηνο του 2024 και κατά 1.4% το πρώτο τρίμηνο σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2023.
