Ανεργία, φυγή, αποκλεισμός από τις αποφάσεις για το μέλλον τους. Αυτές είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι στις υπό μετάβαση περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, έτσι όπως αυτές εκφράστηκαν σε podcast της εφημερίδας «Ο Χρόνος» (Κοζάνη) σε συνεργασία με το Green Tank.
Στο podcast μίλησαν τρεις νέοι άνθρωποι, οι Στέλιος Μήλιος, Ανδρομάχη Παπαδοπούλου και Ραφαηλία Στούκη. Κοινό σημείο των παρεμβάσεών τους ήταν η δυστοπική εικόνα που έχουν για τον τόπο τους, η απογοήτευση για την εξέλιξη της μετάβασης και η διαπίστωση ότι τα οικονομικά οφέλη της τα καρπώνονται οι λίγοι.
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις αυτές, η Ιωάννα Θεοδοσίου, συνεργάτιδα πολιτικής, παρέθεσε στοιχεία του Green Tank που δείχνουν τη δυσχερή θέση της Δυτικής Μακεδονίας σε σχέση με άλλες λιγνιτικές περιοχές της ΕΕ.
Διαπιστώθηκε επίσης ότι σε αντίθεση με περιοχές υπό μετάβαση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι νέοι της Δυτικής Μακεδονίας δεν συμμετείχαν στον αρχικό σχεδιασμό για τον μετασχηματισμό του τόπου τους στο πλαίσιο μιας bottom up συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στο σύστημα διακυβέρνησης της μετάβασης.
Συζητώντας με τον δημοσιογράφο Σωκράτη Μουτίδη, η Ιωάννα Θεοδοσίου ανέφερε ότι δεν αρκεί απλά να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της ανεργίας και της φυγής του πληθυσμού, αλλά να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο σύστημα οικονομίας και επιχειρηματικές δραστηριότητες, με γνώμονα την οικολογική και περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής.
Στην προσπάθεια αυτή, οι νέοι μπορούν να αξιοποιήσουν τόσο ευρωπαϊκούς όσο και εθνικούς πόρους, ενώ αποτελεί στοίχημα η κατεύθυνσή τους στη στοχευμένη κάλυψη των αναγκών των νέων των λιγνιτικών περιοχών.
Σε αυτό ακριβώς έγκειται και το μήνυμα του Νάσου Σοφού, programme manager της διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, o οποίος κάλεσε τους νέους της Δυτικής Μακεδονίας να περάσουν «από την άμυνα στην επίθεση» και να αδράξουν όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Από την άλλη, όπως σημείωσε η Ιωάννα Θεοδοσίου, αν και μέχρι σήμερα έχουν γίνει αρκετά βήματα, στην πράξη φαίνεται ότι χρειάζεται να γίνει ακόμα πολλή δουλειά παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σχεδιασμός, πόροι, κανονισμοί, νομοθεσία, πρόγραμμα και ταμείο για τη δίκαιη μετάβαση (εθνικό και ευρωπαϊκό).
Συνεπώς, για να εμπλακούν ενεργά οι νέοι στη μετάβαση και να φτάσουν στα χέρια τους οι πόροι της προτείνονται τα εξής:
- Η δημιουργία ενός Ταμείου Νέων Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο μπορεί να συμπεριληφθεί στην επικείμενη αναθεώρηση του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΠΔΑΜ) 2021 – 2027 .
- Η δημοσίευση πρόσκλησης για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στοχευμένα των νέων των λιγνιτικών περιοχών.
- H θεσμική συμπερίληψη της νεολαίας στη λήψη αποφάσεων και στην υλοποίηση του σχεδιασμού της μετάβασης.
- Οι φορείς θα μπορούσαν να υλοποιούν κατά προτεραιότητα έργα για τους νέους.
- Η δημιουργία ενός Συμβουλίου Νέων για τη Δίκαιη Μετάβαση, μέσω του οποίου η τοπική νεολαία θα ενδυναμωθεί, θα συγκεντρώνει δεδομένα και θα παρακολουθεί τις εξελίξεις για τη μετάβαση, θα υποβάλει προτάσεις πολιτικής ή για νομοθετικές πρωτοβουλίες.
Το podcast δημοσιεύθηκε την Τρίτη 16 Ιουλίου και μπορείτε να το ακούσετε στο Spotify, καθώς και άλλες πλατφόρμες. Σχετικό θέμα φιλοξενήθηκε και στην έντυπη έκδοσης της εφημερίδας «Ο Χρόνος».
