Παρά την ταχεία πρόοδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως, πολλές χώρες επιμένουν στα ορυκτά καύσιμα, ειδικά στο ορυκτό αέριο που παρουσιάζεται συχνά ως «μεταβατικό καύσιμο».
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που εξάγεται από την Αξιολόγηση των Χωρών για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής (Climate Change Performance Index – CCPI 2025), ο οποίος δημοσιεύθηκε σήμερα από τις οργανώσεις Germanwatch, NewClimate Institute και CAN International.
Κάθε χρόνο, ο δείκτης CCPI αξιολογεί την επίδοση των χωρών του κόσμου σε 4 κατηγορίες: Εκπομπές Αερίων του Θερμοκηπίου, Διείσδυση ΑΠΕ, Χρήση Ενέργειας και Κλιματική Πολιτική. Ο δείκτης περιλαμβάνει 63 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες συνολικά είναι υπεύθυνες για το 90% των εκπομπών παγκοσμίως.
Φέτος, όπως και τις προηγούμενες χρονιές, οι τρεις πρώτες θέσεις παραμένουν κενές – και όχι απλά για συμβολικούς λόγους, καθώς καμία χώρα δεν έχει πραγματοποιήσει «πολύ καλή» επίδοση στην επιτάχυνση των προσπαθειών της για ευθυγράμμιση με τη συμφωνία του Παρισιού.
Στη γενική κατάταξη του CCPI, η Ελλάδα βρίσκεται στη 22η θέση συνολικά με «μέτρια» επίδοση και στην 10η θέση ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ-27. Έχει ανέβει 6 θέσεις σε σχέση με πέρυσι, αλλά βρίσκεται κάτω από την Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι 17η. Στους επιμέρους δείκτες, η χώρα βρίσκεται στην 15η θέση με «μέτρια» επίδοση στη Διείσδυση ΑΠΕ, στη 19η θέση με «μέτρια» επίδοση στη Χρήση Ενέργειας, στη 33η θέση με «μέτρια» επίδοση στις Εκπομπές Αερίων του Θερμοκηπίου και στην 37η θέση με «χαμηλή» επίδοση στην Κλιματική Πολιτική.
Τις επιδόσεις της Ελλάδας αξιολόγησαν το WWF Ελλάς, το ελληνικό γραφείο της Greenpeace, η Electra Energy, η καθηγήτρια Διεθνών Θεσμών στο ΕΚΠΑ Εμμανουέλα Δούση και το Green Tank.
Όπως επισημαίνουν, η βελτιωμένη θέση της χώρας μας οφείλεται κυρίως στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και τη μείωση του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή που περιόρισαν σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Ωστόσο, η έλλειψη επαρκούς ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, η απουσία από το ΕΣΕΚ δεσμεύσεων για απεξάρτηση από το ορυκτό αέριο, η έλλειψη δεσμεύσεων για τους μακροπρόθεσμους κλιματικούς στόχους, η ανεπάρκεια των στόχων αποθήκευσης ενέργειας, η επιμονή στα σχέδια για εξορύξεις υδρογονανθράκων και οι καθυστερήσεις στην απανθρακοποίηση των τομέων των κτιρίων και των οδικών μεταφορών αποτελούν τα μελανά σημεία της κλιματικής πολιτικής της χώρας, σύμφωνα με τους αξιολογητές.
Για τη βελτίωση των παραπάνω, οι ειδικοί που συνέβαλαν στη σύνταξη της έκθεσης για την Ελλάδα προτείνουν:
- Ένα λεπτομερές σχέδιο για την απεξάρτηση από το ορυκτό αέριο, με παράλληλη περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ και ανάπτυξη λύσεων ενεργειακής αποδοτικότητας, δικτύων και υποδομών αποθήκευσης ενέργειας.
- Απομάκρυνση από τις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων.
- Απαγόρευση των εξορύξεων υδρογονανθράκων.
- Μια κοινωνικά δίκαιη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, η οποία θα ενισχύει την αυτοπαραγωγή και τα συμμετοχικά σχήματα όπως οι ενεργειακές κοινότητες.
- Εφαρμογή μέτρων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προσαρμογή στην κλιματική κρίση.
Μετά τις τρεις πρώτες κενές θέσεις, η χώρα με την καλύτερη βαθμολογία και 4η στην αξιολόγηση CCPI είναι η Δανία, η οποία ήταν και η μόνη που πέτυχε «υψηλή» επίδοση στην κλιματική πολιτική. Ακολουθούν η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αξίζει να σημειωθεί ότι καμία από τις 16 χώρες της ΕΕ που συμμετείχαν στην αξιολόγηση δεν είχε «πολύ χαμηλή» επίδοση στους επιμέρους δείκτες. Αντίθετα, στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται το Ιράν (67ο), η Σαουδική Αραβία (66η), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (65η) και η Ρωσία (64η).
Μπορείτε να βρείτε τον δείκτη CCPI εδώ και τα επιμέρους στοιχεία για την Ελλάδα εδώ (στα αγγλικά).
