Στο επεισόδιο της σειράς Lifo Podcasts με τίτλο «Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο: Πραγματική στήριξη ή χαμένη ευκαιρία;», η Ιωάννα Σούκα, αναλύτρια ενεργειακής πολιτικής στο Green Tank, συνομιλεί με την Ντίνα Καράτζου για τις δυνατότητες αλλά και τις αδυναμίες του ελληνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου. Συζητούν τις κοινωνικές επιπτώσεις του ΣΕΔΕ2 και τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει έως και 15,5 δισ. ευρώ για μια δίκαιη και βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση.
Η Ιωάννα Σούκα αναλύει το νέο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ2) στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών, τονίζοντας την επίδρασή του στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά όταν τεθεί σε εφαρμογή το 2027. Εξηγεί πως το ΣΕΔΕ2 πρόκειται ουσιαστικά για ένα «χρηματιστήριο ρύπων», όπου οι παραγωγοί και οι προμηθευτές καυσίμων πληρώνουν ανάλογα με τις εκπομπές τους, εισάγοντας ένα κόστος άνθρακα που τελικά μετακυλίεται στους καταναλωτές, επιβαρύνοντας δυσανάλογα τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά.
Για τον λόγο αυτό, η ΕΕ δημιούργησε το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο (ΚΚΤ). Η στρατηγική για την αξιοποίησή του, αποτυπώθηκε στο Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο το οποίο η ελληνική κυβέρνηση έθεσε σε δημόσια διαβούλευση εκπρόθεσμα, τον Ιούλιο του 2025, για πολύ σύντομη χρονική διάρκεια. Το Green Tank υπέβαλε τα σχόλιά του, αναδεικνύοντας τόσο τις προοπτικές όσο και τις ελλείψεις του σχεδίου, το οποίο με προϋπολογισμό 4,78 δισ. ευρώ στοχεύει να στηρίξει την κοινωνία απέναντι στις αυξημένες κλιματικές και οικονομικές πιέσεις της εφαρμογής του ΣΕΔΕ2.
Παρόλα αυτά οι πόροι αυτοί δεν είναι αρκετοί, ενώ σύμφωνα με το ίδιο σχέδιο πάνω από 1,5 εκατομμύριο νοικοκυριά θεωρούνται ενεργειακά ευάλωτα. Σύμφωνα με τη μελέτη του Green Tank, υπάρχουν και άλλα έσοδα -από το ΣΕΔΕ2 και μέρος των εσόδων του ΣΕΔΕ1- τα οποία μαζί με το ΚΚΤ φτάνουν συνολικά τα 11,9–15,5 δισ. ευρώ, ανάλογα με τις τιμές του άνθρακα. Η αξιοποίηση όλων αυτών των διαθέσιμων πόρων είναι απαραίτητη για να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες ανάγκες που υπάρχουν.
Η Ιωάννα Σούκα τονίζει τη σημασία στοχευμένων μέτρων: άμεση εισοδηματική στήριξη για την άμεση ανακούφιση των νοικοκυριών, αλλά πρωτίστως διαρθρωτικά μέτρα όπως ενεργειακές αναβαθμίσεις, χρήση αντλιών θερμότητας και φωτοβολταϊκών, ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης και των δημόσιων μεταφορών, καθώς και συμμετοχή των νοικοκυριών σε ενεργειακές κοινότητες που αποτελούν βασικά εργαλεία για εκδημοκρατισμό και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Το ΚΚΤ μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο, επισημαίνει, αρκεί οι πόροι να φτάσουν σε αυτούς που τα χρειάζονται περισσότερο.
Ακούστε ολόκληρο το podcast εδώ.
