Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την ανακοίνωση της απολιγνιτοποίησης, η ενεργειακή μετάβαση στις λιγνιτικές περιοχές της Ελλάδας προσφέρει πολύτιμη γνώση για τις ανθρακικές περιοχές σε ολόκληρη την ΕΕ καθώς στρέφονται προς βιώσιμα ενεργειακά συστήματα. Στη συζήτησή του με την Seden Anlar και την Olivia Saxer, για τη σειρά podcast Europe Climate Connection που παρουσιάζει το Climate Action Network (CAN) Europe, ο Νίκος Μάντζαρης χαρτογραφεί τα βασικά δεδομένα και τις προκλήσεις κατά την απολιγνιτοποίηση της χώρας, με φόντο την ενεργειακή κρίση.
Παρά τη σημαντική πρόοδο, κίνδυνοι που απειλούν την πορεία της Ελλάδας προς μια πραγματικά δίκαιη μετάβαση είναι υπαρκτοί. Ανάμεσά τους:
– ο συγκεντρωτικός, από τα πάνω, μηχανισμός διακυβέρνησης,
– η έλλειψη διαφάνειας και διαβούλευσης στην κατανομή των πόρων, ενώ η ενεργειακή κρίση ανέδειξε ζητήματα που αφορούν και τις προτεραιότητες της χρηματοδότησης,
– η έλλειψη πόρων για την αποτροπή της φυγής των νεών στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη.
Με βάση αυτή την εμπειρία, η ελληνική περίπτωση δείχνει ότι ο έγκαιρος και συμμετοχικός σχεδιασμός και υλοποίηση της Δίκαιης Μετάβασης είναι ουσιαστικής σημασίας. Ακόμα, η γρήγορη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας για τη θωράκιση των πολιτών απέναντι στην ενεργειακή και την κλιματική κρίση αποδεικνύουν ότι η ταχεία μετάβαση από τον λιγνίτη/άνθρακα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πράγματι εφικτή. Αυτό θα έπρεπε να ενθαρρύνει άλλες χώρες να μην επιμείνουν στη μετάβαση από τον άνθρακα στο ορυκτό αέριο για την κάλυψη των αναγκών τους σε ηλεκτρική ενέργεια.
Το podcast περιλαμβάνει μια σύντομη δήλωση της Ιωάννας Κωσταρέλλα, Επίκουρης Καθηγήτριας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Δημοσιεύθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2024 και είναι διαθέσιμο στο Spotify και στην Apple στην αγγλική γλώσσα.
