Η «περιπέτεια» του συστήματος SAvE Whales για την αποτροπή σύγκρουσης φυσητήρων με πλοία στο Στενό των Κυθήρων – από το πρώτο πιλοτικό έργο το 2013 μέχρι την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την πλήρη ανάπτυξή του – είναι το αντικείμενο άρθρου του Δημήτρη Αθηνάκη για το kathimerini.gr (28/06/2024).
Τα τελευταία 10 χρόνια, υπολογίζεται ότι ο πληθυσμός των φυσητήρων στην Ανατολική Μεσόγειο έχει μειωθεί από 250-300 σε 150-200 άτομα. Ως κύρια απειλή του στην περιοχή αυτή αναγνωρίζεται η σύγκρουση με διερχόμενα πλοία.
Όλα λοιπόν ξεκίνησαν το 2013, όταν η ελβετική οργάνωση OceanCare χρηματοδότησε την ανάπτυξη ενός πιλοτικού έργου: μια σημαδούρα με ένα παθητικό ακουστικό σύστημα και ένα μαθηματικό πρόγραμμα για τον εντοπισμό των φυσητήρων.
Στην πορεία, αναπτύχθηκε η κατάλληλη τεχνολογία από το Ινστιτούτο Υπολογιστικών Μαθηµατικών του ΙΤΕ του Πανεπιστηµίου Κρήτης και την οργάνωση ΠΕΛΑΓΟΣ, σε συνεργασία με το Πανεπιστήµιο του Algarve, την οργάνωση Green2Sustain και την πλατφόρµα παρακολούθησης ναυσιπλοΐας Marine Traffic. Έτσι, το 2019 ξεκίνησε τριετής πιλοτική δοκιμή του έργου νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Το σύστημα έχει ενσωματωμένο GPS και επεξεργαστή για το καλύτερο φιλτράρισμα των ήχων («κλικ») των φυσητήρων. Είναι ενεργειακά αυτόνοµο, µε ένα µικρό φωτοβολταϊκό και µέσω σήµατος κινητής τηλεφωνίας στέλνει τα δεδοµένα στο κέντρο ανάλυσης δεδομένων στη στεριά.
Από εκεί, αποστέλλεται σε ελάχιστα δευτερόλεπτα ειδοποίηση στα διερχόµενα πλοία, τουλάχιστον επτά χιλιόµετρα προτού φτάσουν στο σηµείο όπου υπάρχει το κήτος, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αναδιαµορφώνουν την πορεία τους.
Το Green Tank συνέβαλε στη μεταφορά της επιτυχημένης πιλοτικής εμπειρίας στην ελληνική Πολιτεία. Με το μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφηκε, δρομολογείται η αναβάθμιση του συστήματος ώστε να λειτουργεί 365 μέρες τον χρόνο, 24 ώρες τη μέρα, υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, επιδιώκοντας την πρόληψη συγκρούσεων πλοίων με φυσητήρες.
Όπως εξήγησε η Ιόλη Χριστοπούλου, το σύστημα SAvE Whales εφαρμόζεται ακριβώς σε περιοχές όπως το Στενό των Κυθήρων, οι οποίες αποτελούν βασικό οικοσύστημα του είδους, υπάρχει έντονη συγκέντρωση πλοίων και δεν υπάρχει άλλος τρόπος να διασωθεί το είδος πέραν του να ειδοποιούνται τα πλοία και να αλλάξουν την πορεία τους.
Αναφορικά με τα βήματα για το μέλλον μετά την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ ΥΠΕΝ, ΟΦΥΠΕΚΑ, Τhe Green Tank και OceanCare, το καλοκαίρι του 2024 θα ξεκινήσει η αρχική φάση ανάλυσης και συλλογής δεδοµένων µέσω ενός αυτόνοµου υποβρύχιου καταγραφέα ήχου και ερευνών πεδίου. Το σύστημα αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέχρι το 2028.
Μπορείτε να διαβάσετε το σχετικό άρθρο στο kathimerini.gr πατώντας εδώ.
