Ρεκόρ συνεισφοράς της καθαρής ενέργειας (ΑΠΕ και μεγάλα υδροηλεκτρικά) στην κάλυψη της ζήτησης στα μισά του έτους, ξεπερνώντας το 50% (52.9%) σε ολόκληρη την επικράτεια, και όλα τα ορυκτά καύσιμα (λιγνίτη, ορυκτό αέριο και πετρέλαιο) μαζί. Ωστόσο, ανησυχητική παραμένει η αύξηση του αερίου (+36.9% το πρώτο εξάμηνο του 2024 συγκριτικά με το 2023). Το μερίδιό του στην κάλυψη της ζήτησης (34.3%) θα μπορούσε να περιοριστεί αν είχαν αποφευχθεί οι περικοπές των ΑΠΕ που έφτασαν τις 494 GWh το πρώτο εξάμηνο. Συρρικνώθηκαν οι καθαρές εισαγωγές καλύπτοντας μόνο το 1.3% της συνολικής εγχώριας ζήτησης, ενώ ο λιγνίτης καταποντίστηκε με μερίδιο κάτω από 6%.
Η παρούσα ανάλυση αφορά την ηλεκτροπαραγωγή σε ολόκληρη την επικράτεια και βασίζεται στα τελευταία διαθέσιμα μηνιαία δεδομένα του ΑΔΜΗΕ για το διασυνδεδεμένο δίκτυο (Ιούνιος 2024) και του ΔΕΔΔΗΕ για τα μη διασυνδεμένα νησιά (Μάιος 2024). Επιπλέον, αξιοποιεί τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ για τη χαμηλή και μέση τάση, καθώς και για την εγκατεστημένη ισχύ συστημάτων αυτοπαραγωγής (Φεβρουάριος 2024). Για την ακριβέστερη προσέγγιση της ηλεκτροπαραγωγής από ΣΗΘΥΑ στη χαμηλή και μέση τάση, όπως και για τους συντελεστές χρησιμοποίησης φωτοβολταϊκών που απαιτούνται για την εκτίμηση της αυτοπαραγωγής, αξιοποιούνται τα δεδομένα του δελτίου του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) του ΔΑΠΕΕΠ ως τον Απρίλιο του 2024. Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικότερα τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε εδώ.
Mε παραγωγή 12,306 GWh το πρώτο εξάμηνο του έτους, oι ΑΠΕ (χωρίς τα μεγάλα υδροηλεκτρικά) ξεπέρασαν για πρώτη φορά την παραγωγή και των τριών ορυκτών καυσίμων μαζί (ορυκτό αέριο, λιγνίτης και πετρέλαιο) κατά 96 GWh. Την ίδια περίοδο το 2023, οι ΑΠΕ συνεισέφεραν λιγότερο από τα ορυκτά καύσιμα κατά 423 GWh.
Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το ορυκτό αέριο (9,148 GWh), το οποίο επέστρεψε στα επίπεδα του 2022 και παρουσίασε αύξηση 36.9% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2023. Τα μεγάλα υδροηλεκτρικά βρέθηκαν στην τρίτη θέση με 1,810 GWh, για δεύτερη φορά την τελευταία δεκαετία, μετά το πρώτο εξάμηνο του 2021. Ακολούθησε στην τέταρτη το πετρέλαιο στα μη διασυνδεδεμένα νησιά (1,564 GWh), εκτοπίζοντας μάλιστα για πρώτη φορά τον λιγνίτη στην πέμπτη θέση (1,498 GWh). Tη μικρότερη συνεισφορά στην κάλυψη της ζήτησης το πρώτο εξάμηνο του 2024 είχαν οι καθαρές εισαγωγές (342 GWh), οι οποίες ήταν οι χαμηλότερες της τελευταίας δεκαετίας για αυτή την περίοδο, με μεγάλη διαφορά από το προηγούμενο χαμηλό του 2021 (2,188 GWh).
Η μεγάλη αύξηση του ορυκτού αερίου (+2,467 GWh) και των ΑΠΕ (+2,395 GWh), καθώς και οι πολύ μικρότερες των μεγάλων υδροηλεκτρικών (+220 GWh) και του πετρελαίου (+46 GWh) το πρώτο εξάμηνο του 2024, συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2023, αντιστάθμισαν την κατάρρευση των καθαρών εισαγωγών (-3,200 GWh), τη μείωση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής (-640 GWh) και την αύξηση της ζήτησης (+1,286 GWh).
Οι αντίστοιχες ποσοστιαίες μεταβολές το πρώτο εξάμηνο του 2024, σε σχέση με το 2023, ήταν:
Λιγνίτης: -30%
Ορυκτό αέριο: +36.9%
ΑΠΕ: +24.2%
Μεγάλα υδροηλεκτρικά: +13.8%
Καθαρές εισαγωγές: -90.3%
Πετρέλαιο: +3%
Ζήτηση: +5.1%
Με 14,116 GWh, η καθαρή ενέργεια (ΑΠΕ και μεγάλα υδροηλεκτρικά μαζί) το πρώτο εξάμηνο του 2024 ήταν η υψηλότερη της δεκαετίας, αυξημένη κατά 22.7% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2023 (11,501 GWh). Μάλιστα, ξεπέρασε κατά σχεδόν 2 TWh (1,906 GWh την ηλεκτροπαραγωγή από τα τρία ορυκτά καύσιμα μαζί (12,210 GWh), η οποία σημείωσε μικρότερη αύξηση κατά 18.1% σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο του 2023. Η διαφορά των 1,906 GWh υπέρ της καθαρής ενέργειας διευρύνθηκε το 2024 σε σχέση με το 2023, όταν η καθαρή ενέργεια είχε ξεπεράσει τα ορυκτά καύσιμα για πρώτη φορά κατά 1,163 GWh.
Η καθαρή ενέργεια κάλυψε για πρώτη φορά στο πρώτο εξάμηνο του έτους περισσότερη από τη μισή ζήτηση (52.9%), ενώ το μερίδιό της στην ηλεκτροπαραγωγή ήταν 53.6%. Οι ΑΠΕ (κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά) κυριάρχησαν στην κάλυψη της ζήτησης με μερίδιο 46.1%, ενώ τα μεγάλα υδροηλεκτρικά είχαν μερίδιο 6.8%. Την πρωτοκαθεδρία στην κάλυψη της ζήτησης ανάμεσα στα ορυκτά καύσιμα είχε το ορυκτό αέριο με μερίδιο 34.3%, το οποίο αποτελεί και το μεγαλύτερο μερίδιο της δεκαετίας για την περίοδο του εξαμήνου. Ακολούθησε το πετρέλαιο με 5.9% και τέλος ο λιγνίτης με 5.6%. Οι καθαρές εισαγωγές κάλυψαν μόλις το 1.3% της ζήτησης, το χαμηλότερο μερίδιο της δεκαετίας.
Το μερίδιο των ΑΠΕ θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο αν δεν υπήρχαν περικοπές. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της διαδικασίας του ενοποιημένου προγραμματισμού που δημοσιεύει καθημερινά ο ΑΔΜΗΕ, περικόπηκαν 494 GWh ΑΠΕ συνολικά το πρώτο εξάμηνο του έτους. Από αυτές 122 GWh απορρίφθηκαν τον Μάιο, ενώ τον Απρίλιο περικόπηκε η περισσότερη καθαρή ενέργεια (259 GWh) συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες του έτους, αλλά και με το σύνολο των περικοπών του 2023 (228 GWh). Τον Ιούνιο περικόπηκαν 64 GWh, ενώ οι υπόλοιπες 49 GWh τον Μάρτιο.
Σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ, στις 30 Ιουνίου σημειώθηκε υψηλό περικοπών ΑΠΕ για τον μήνα Ιούνιο με 16.24 GWh, που ήταν ωστόσο αρκετά χαμηλότερο από τα υψηλά των προηγούμενων μηνών.
Η αποφυγή αυτών των περικοπών κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους θα ήταν ικανή να εξαλείψει πλήρως τις καθαρές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα, εφόσον το εξάμηνο του 2024 οι συνολικές καθαρές εισαγωγές (342 GWh) ήταν χαμηλότερες από τις περικοπές, καθιστώντας την Ελλάδα για πρώτη φορά καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας. Εναλλακτικά, η πλήρης αξιοποίηση όλων των ΑΠΕ μέσω υποδομών αποθήκευσης θα μπορούσε να περιορίσει κατά την ίδια ποσότητα (494 GWh) τη χρήση ορυκτού αερίου, οδηγώντας σε χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά.
Τον Ιούνιο του 2024:
- Σημειώθηκε ιστορικό ρεκόρ μηνιαίας παραγωγής από ΑΠΕ με 2,252 GWh. Το προηγούμενο υψηλό είχε καταγραφεί τον Αύγουστο 2023 (2,249 GWh).
- Η παραγωγή από ορυκτό αέριο (2,033 GWh) ήταν η υψηλότερη μηνιαία των τελευταίων 22 μηνών μετά τον Αύγουστο 2022 (2,230 GWh).
- Η παραγωγή από μεγάλα υδροηλεκτρικά ήταν η μεγαλύτερη του έτους (386 GWh).
- Η ζήτηση (5,348 GWh) αυξήθηκε κατά 24% σε σχέση με Ιούνιο του 2023, και ήταν η υψηλότερη του έτους.
Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το πρώτο μισό του 2024 στην επικράτεια (26,676 GWh) αυξήθηκε κατά 5.1% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ ήταν μόνο 1.3% χαμηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών (2019-2023). Παρατηρείται πως η αύξηση της ζήτησης επανήλθε στα επίπεδα του πρώτου μήνα του έτους (+6.7% τον Ιανουάριο), σε αντίθεση με τα τελευταία διαστήματα που η αύξηση ήταν πιο κοντά στο 1% (+1.4% το πρώτο τρίμηνο σε σχέση με τις αντίστοιχη περίοδο του 2023,1% στο τετράμηνο και 1.2% στο πεντάμηνο).
