Δημόσια διαβούλευση για το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το κλίμα και για τους στόχους του 2030

Στη δημόσια διαβούλευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το κλίμα καθώς και  την κλιματική φιλοδοξία της ΕΕ για το 2030 και τον σχεδιασμό  πολιτικών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για το κλίμα και την ενέργεια συμμετείχε το Green Tank, καταθέτοντας τις απόψεις του.

Πρόκειται για δύο διακριτές διαβουλεύσεις, που όμως έχουν τον ίδιο σκοπό: να ενεργοποιήσουν κάθε μέσο για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και να διατηρήσουν ζωντανές τις ελπίδες περιορισμού της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5οC.

Το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το κλίμα, πέρα από τις εκάστοτε κυβερνητικές πολιτικές και μέτρα, στοχεύει στην κινητοποίηση πολιτών, τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων,  συνδικάτων, επιχειρήσεων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για την μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη κοινωνία. Θέλει να δώσει σε όλους φωνή και πεδίο δράσης, ώστε μέσα από συνεργασίες, κοινές πρωτοβουλίες σε επίπεδο βάσης, διάχυση πληροφορίας και εμπειριών να δραστηριοποιηθούν για το κλίμα και το περιβάλλον.

Η φιλοδοξία της ΕΕ για το κλίμα για το 2030 έρχεται από την άλλη πλευρά να διαμορφώσει τις πολιτικές και τα μέτρα ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας. Η Επιτροπή καλεί πολίτες και οργανισμούς να συμβάλουν στην αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσε να αυξηθεί ο στόχος της ΕΕ για μείωση των εκπομπών ως το 2030. Η ΕΕ έχει ήδη θεσπίσει νομοθεσία για το κλίμα και την ενέργεια με στόχο να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Παρόλο που ο στόχος αυτός θεωρούταν φιλόδοξος, τα δεδομένα μέχρι σήμερα δείχνουν ότι, εάν εφαρμοστεί πλήρως η ήδη θεσπισμένη νομοθεσία υπάρχει δυνατότητα υπέρβασης αυτού. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας η Επιτροπή προτίθεται να προτείνει αύξηση του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ως το 2030 τουλάχιστον κατά 50% – 55 % σε σύγκριση με το 1990. Για την αύξηση του επιπέδου της κλιματικής φιλοδοξίας σημαντικό ρόλο έχει η άποψη της πλειοψηφίας των Ευρωπαίων πολιτών για την αναγκαιότητα λήψης αυξημένων μέτρων για την κλιματική αλλαγή, καθώς και η ενίσχυση της  ανταγωνιστικότητα της ΕΕ διασφαλίζοντας παράλληλα την κοινωνική δικαιοσύνη, την πρόσβαση σε ασφαλή, οικονομικά προσιτή και βιώσιμη ενέργεια, την αναστροφή της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος.

Το Green Tank απαντώντας στα ερωτήματα επεσήμανε ότι εάν η ΕΕ θέλει να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στην κλιματική πολιτική και να συμβάλει στην παγκόσμια συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5οC θα πρέπει να στοχεύσει στην ακόμη πιο φιλόδοξη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 65% μέχρι το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και να μην περιοριστεί στο 50-55% που εξετάζει, έτσι ώστε να είναι συμβατή και με το UNEP Gap Report, σύμφωνα με το οποίο για να διατηρηθούν ζωντανές οι ελπίδες περιορισμού της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5οC, απαιτείται οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου να μειώνονται κατά 7,6% κάθε χρόνο. Ακόμα προτείνει την αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας από 32% σε 40% και ομοίως την αύξηση του στόχου της ενεργειακής αποδοτικότητας για την πρωτογενή και τελική κατανάλωση ενέργειας από 32,5% σε 40% για το 2030. Είναι κρίσιμο το συνολικό επίπεδο κλιματικής φιλοδοξίας της ΕΕ να ευθυγραμμίζεται τόσο με τα επιστημονικά δεδομένα όσο και με τις δεσμεύσεις της Συμφωνίας του Παρισιού καθώς και να συνυπολογίζει το κόστος της μη δράσης ή των ανεπαρκών μέτρων.

Για τη διαμόρφωση περισσότερο φιλόδοξων στόχων η συμβολή του κάθε οικονομικού τομέα στη μείωση των εκπομπών είναι σημαντική. Ο τομέας των κτιρίων είναι ο πρώτος στον οποίο οφείλουμε να δώσουμε σημασία, γιατί το δυναμικό μείωσης εκπομπών είναι πολύ σημαντικό και τα οφέλη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και της ποιότητας ζωής των πολιτών, μεγάλο.

Ο τομέας της ενέργειας, ο οποίος, παρά την πρόοδο των τελευταίων χρόνων, εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως στα ορυκτά καύσιμα, είναι επίσης πολύ σημαντικός καθώς αντιπροσωπεύει το 75% των συνολικών εκπομπών της ΕΕ. Ο εξηλεκτρισμός της τελικής χρήσης ενέργειας σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση, την επέκταση των ΑΠΕ και την απολιγνιτοποίηση μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην ενεργειακή μετάβαση. Είναι παράλληλα ξεκάθαρο ότι το ορυκτό αέριο, που είναι ένα ακόμη ορυκτό καύσιμο, δε μπορεί να θεωρείται ως μεταβατικό  καθώς η συνέχιση της χρήσης του δυσχεραίνει την επίτευξη των στόχων του 2030 και μακροχρόνια δεσμεύει πόρους που θα μπορούσαν να διοχετευτούν για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, και την ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

Οι μεταφορές, η βιομηχανία, η γεωργία, οι υπηρεσίες, η δασοπονία και η διαχείριση απορριμμάτων είναι οι επόμενοι κατά σειρά τομείς στους οποίους η ευρωπαϊκές πολιτικές οφείλουν να επικεντρώσουν για την επίτευξη των κλιματικών στόχων για το 2030.

Σε κάθε περίπτωση η ενεργειακή μετάβαση θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες. Για το λόγο αυτό το Green Tank υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της ύπαρξης οικονομικών εργαλείων που θα υποστηρίξουν τη μετάβαση των τοπικών οικονομιών σε βιώσιμη κατεύθυνση με δίκαιο τρόπο. Στο δρόμο προς την κλιματική ουδετερότητα κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω.

Μπορείτε να βρείτε όλες τις απαντήσεις του Green Tank στα ερωτηματολόγια της Επιτροπής εδώ και εδώ.