Συζήτηση για την απολιγνιτοποίηση και τη Δίκαιη Μετάβαση

Στις 4 Ιουνίου 2021, ο Νίκος Μάντζαρης συμμετείχε στην εκδήλωση «Απολιγνιτοποίηση – Μία Επιλογή Πολιτικής με τι Κόστος;», η οποία διοργανώθηκε, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, στο πλαίσιο του Μεταπτυχιακού Μαθήματος «Χωρικές, Οικονομικές, Κοινωνικές και Νομικές Διαστάσεις της Ανάπτυξης και του Περιβάλλοντος των Ορεινών Περιοχών», του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Την ευθύνη της διοργάνωσης είχαν ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ, Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος και η Νατάσα Στρατηγέα, Καθηγήτρια ΕΜΠ.

Στόχος της εκδήλωσης ήταν η δημιουργία ενός βήματος διαλόγου και αλληλεπίδρασης σχετικά με τις επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Συμμετείχαν, έτσι, εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας, των τοπικών αρχών, αλλά και της κοινωνίας των πολιτών. Την εκδήλωση άνοιξε ο Κωνσταντίνος Μουσουρούλης, Συντονιστής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης της Ελλάδας παρέχοντας μία εισηγητική τοποθέτηση επί του θέματος. Στη δομημένη συζήτηση που στηρίχθηκε στη μεθοδολογία των «Ομάδων Εστίασης» (Focus Groups) συμμετείχαν επίσης οι: Λεωνίδας Βατικιώτης, Δρ. Οικονομολόγος και Δημοσιογράφος, Δημήτριος Καλιαμπάκος, Καθηγητής ΕΜΠ και Συντονιστής του ΔΠΜΣ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών»,  Γιάννης Καπαγερίδης, Πρόεδρος Τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Κασαπίδης Γεώργιος, Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, Κιάνας Στέργιος, Αντιπεριφερειάρχης Σχεδιασμού Αναπτυξιακής Μετάβασης και Πρόεδρος ΔΕ του Τ.Ε.Ε. – Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας, Μαλούτας Λάζαρος, Δήμαρχος Κοζάνης, και Πλακεντάς Παναγιώτης, Δήμαρχος Εορδαίας. Τη συζήτηση συντόνισε η Βασιλική Κρομμύδα, Χωροτάκτης-Πολεοδόμος, Υπ. Δρ. ΕΜΠ.

Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε τέσσερα ερωτήματα που αφορούσαν τους βασικούς λόγους που οδήγησαν στην απόφαση της απολιγνιτοποίησης, τη σχέση της μονοκαλλιέργειας του λιγνίτη με την ανεργία και τη δυσμενή εργασιακή πραγματικότητα που αντιμετωπίζει η Δυτική Μακεδονίας, την πρόκληση της αποκατάστασης και της αξιοποίησης της γης καθώς και την πρόκληση της αλλαγής του ενεργειακού μίγματος της χώρας.

Απαντώντας στα παραπάνω ερωτήματα, ο Νίκος Μάντζαρης, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι τα περιβαλλοντικά και κλιματικά επιχειρήματα που από χρόνια προβάλλονταν για την απολιγνιτοποίηση δεν είχαν καταφέρει να πείσουν τους αρμόδιους, αλλά ότι η αλλαγή επήλθε μόνον όταν καταδείχθηκε το οικονομικό αδιέξοδο της λιγνιτικής δραστηριότητας, συγκεκριμένα οι τεράστιες ζημίες που είχε αποφέρει και που θα απέφερε μελλοντικά ως αποτέλεσμα των κλιματικών πολιτικών της ΕΕ με έμφαση στο αυξανόμενο κόστος δικαιωμάτων CO2.

Σχετικά με την ανεργία, παρέθεσε στοιχεία για την κατάσταση της περιοχής σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και την δυσμενή κατάταξή της, ενώ ανέδειξε την εμφανή συσχέτισή της με τη λιγνιτική μονοκαλλιέργεια. Μάλιστα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, η ανεργία θα επιδεινωθεί περαιτέρω κατά την ερχόμενη δεκαετία, γι’ αυτό οι παραγωγικές δραστηριότητες που θα επιλεγούν έχουν μεγάλη σημασία.

Αναφορικά με το παραγωγικό μοντέλο της περιοχής την επόμενη ημέρα, ο Νίκος Μάντζαρης ανέφερε ότι πρέπει να είναι πολυδιάστατο, να βασιστεί και στους πέντε αναπτυξιακούς πυλώνες που αναφέρει το ΣΔΑΜ, και να μην στηρίζεται μόνο στην ενέργεια. Η διατήρηση του κομβικού της ρόλου στη Δυτική Μακεδονία, βέβαια, είναι μια απολύτως λογική επιλογή. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να δοθεί βάρος στο ορυκτό αέριο. Πέραν του ότι η χρήση του έρχεται σε σύγκρουση με τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας, πρόκειται για ένα εισαγόμενο προϊόν, με ευμετάβλητες τιμές, το οποίο αυξάνει την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας. Αντίθετα, το βάρος θα πρέπει να είναι στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, και μάλιστα σε διάφορες μορφές τους, αλλά και στην αποθήκευση ενέργειας, πέραν της παραγωγής της. Η Ελλάδα, μάλιστα, θα μπορούσε να παρέχει τεχνογνωσία για τα θέματα αυτά και η Δυτική Μακεδονία να καταστεί αποθηκευτικός κόμβος των Βαλκανίων. Στο κομμάτι της ενέργειας οφέλη μπορεί να προσφέρει και η έμφαση σε επενδύσεις μικρής κλίμακας, όπως οι ενεργειακές κοινότητες δήμων ή/και πολιτών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη την εκδήλωση εδώ: