Τάσεις στην κατανάλωση & τις εισαγωγές ορυκτού αερίου – Σεπτέμβριος 2024

Τον Σεπτέμβριο του 2024, η κατανάλωση αερίου (4.87 TWh) μειώθηκε σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες – και μάλιστα ήταν η δεύτερη χαμηλότερη του έτους. Ωστόσο, συνολικά τους πρώτους εννιά μήνες του 2024 η κατανάλωση (47.65 TWh) αυξήθηκε κατά 25.2% συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2023. Οι εισαγωγές ρωσικού αερίου συνεχίζουν να πρωτοστατούν, με μερίδιο σχεδόν 60% (58.6%) στο ενιάμηνο (από τον αγωγό και LNG).

O μήνας Σεπτέμβριος

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, τον Σεπτέμβριο 2024 η συνολική εγχώρια κατανάλωση αερίου διατηρήθηκε κάτω από τις 5 TWh (4.87 TWh). Ήταν η τρίτη υψηλότερη της εξαετίας (2019-2024) για τον μήνα Σεπτέμβριο.

Η μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτες τιμές σε σχέση με τον περσινό Σεπτέμβριο προήλθε από τον ηλεκτρισμό (+0.34 TWh ή +10.1%). Ακολούθησε η βιομηχανία με μικρότερη αύξηση (+0.07 ΤWh ή +11.3%) και έπειτα η χρήση αερίου στα δίκτυα που αυξήθηκε μόλις κατά 0.03 ΤWh (+5.7%).

Αθροιστική επίδοση τους πρώτους εννιά μήνες

Αθροιστικά, για τους πρώτους εννιά μήνες του 2024 η κατανάλωση αερίου ήταν 47.65 ΤWh, αυξημένη σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας κατά 2.83 TWh (+6.3%). Μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε σε σχέση με το αντίστοιχο ενιάμηνο του 2023 (+9.58 TWh ή +25.2%).

Σε ό,τι αφορά τις τελικές χρήσεις, η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας σημειώθηκε στη βιομηχανία (+24.6% ή +1.29 TWh), ενώ ακολούθησε ο ηλεκτρισμός (+7.4% ή +2.27 TWh). Αντίθετα, στα δίκτυα σημειώθηκε μείωση (-8.3 % ή -0.73 TWh).

Ποιοτικά, η εικόνα αυτή παραμένει ίδια συγκρίνοντας το ενιάμηνο του 2024 με το αντίστοιχο του 2023, αλλά ποσοτικά είναι αρκετά διαφορετική. Σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρσι, η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σημειώθηκε στη βιομηχανία (+88.1 % ή +3.1 TWh) και ακολούθησε ο ηλεκτρισμός (+25.4% ή +6.71 TWh). Αντίθετα, στα δίκτυα σημειώθηκε μείωση (-2.4 % ή -0.19 TWh).

Η κατανάλωση το 2024

Η κατανάλωση αερίου τον Σεπτέμβριο του 2024 (4.87 TWh) μειώθηκε σε σχέση με τον Αύγουστο – και μάλιστα ήταν η δεύτερη χαμηλότερη του έτους μετά τον Απρίλιο (4.2 TWh).

Ωστόσο, ήταν αυξημένη κατά 9.7% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2023 (4.43 TWh). Γενικότερα, όλους τους μήνες του 2024 η κατανάλωση αερίου είναι αυξημένη σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2023.

Όσον αφορά την κατανομή της κατανάλωσης αερίου στις τελικές χρήσεις τους πρώτους εννιά μήνες του 2024, το μεγαλύτερο μερίδιο κατείχε ο ηλεκτρισμός με 33.1 TWh, καταλαμβάνοντας μερίδιο 69.5%, σχεδόν ίσο με αυτό του ενιαμήνου του 2023 (69.4%).

Μειωμένο εμφανίστηκε το μερίδιο στα δίκτυα, αφού από 21.5% (ή 8.17 TWh) το ενιάμηνο του 2023 έπεσε στο 16.8% (ή 8 TWh). Η ανακατανομή αυτή ήταν αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης του μεριδίου της βιομηχανίας, το οποίο από 9.1% (ή 3.48 ΤWh) το ενιάμηνο του 2023 αυξήθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες το 2024 (13.7% ή 6.54 ΤWh).

Ο εθελοντικός ευρωπαϊκός στόχος του -15%

Τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέθεσε σύσταση προς τα κράτη μέλη για τη συνέχιση της προσπάθειας μείωσης της κατανάλωσης αερίου κατά 15% για την περίοδο Απρίλιος 2024 ― Μάρτιος 2025, σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς από την 1η Απριλίου 2017 έως την 31η Μαρτίου 2022.

Εξετάζοντας λοιπόν την επίδοση της Ελλάδας, προκύπτει ότι για το πρώτο εξάμηνο της νέας περιόδου, δηλαδή μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου 2024, η χώρα όχι απλώς δεν μείωσε την κατανάλωση αερίου σε σχέση με την περίοδο αναφοράς, αλλά αντ’ αυτού την αύξησε. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση (31.44 ΤWh) ήταν κατά 8.41 ΤWh μεγαλύτερη από τον στόχο (23.03 ΤWh), ενώ υπερβαίνει τον μέσο όρο της περιόδου αναφοράς (27.1 ΤWh) κατά 4.34 ΤWh.

Συγκρίνοντας την επίδοση της Ελλάδας με τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ-27, για το πρώτο πεντάμηνο της νέας περιόδου εθελοντικής μείωσης (Απρίλιος-Αύγουστος 2024)[1], η Ελλάδα αύξησε την κατανάλωσή της κατά 18% σε σχέση με την περίοδο αναφοράς[2]. Η επίδοση αυτή την κατατάσσει στην τελευταία θέση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ και την καθιστά μία εκ των δύο μόνο χωρών που αύξησαν την κατανάλωση αερίου. Η άλλη χώρα είναι η Σλοβενία (+4.1%). Η ΕΕ-27 κατατάσσεται στην 15η θέση (-18.8%), πετυχαίνοντας τον εθελοντικό στόχο μείωσης της κατανάλωσης αερίου (-15%).

Οι εισαγωγές το 2024

Σεπτέμβριος

Οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγού τον Σεπτέμβριο 2024 (3.16 ΤWh) ήταν οι τρίτες υψηλότερες ιστορικά σε μηνιαίο επίπεδο, μετά από ένα σερί υψηλών που προηγήθηκαν τους μήνες Ιούλιο-Αύγουστο. Ως αποτέλεσμα, το μηνιαίο μερίδιο εισαγωγών από τον Turkstream ξεπέρασε το 60% (64.9%), κατατάσσοντας το ρωσικό αέριο στην πρώτη θέση ως προς τις εισαγωγές αερίου στη χώρα.

Στη δεύτερη θέση τον Σεπτέμβριο βρέθηκε το αζέρικο αέριο από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας με μερίδιο 22.9% (1.1 ΤWh), καταγράφοντας αύξηση +150% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2023 (0.45 ΤWh).

Στην τρίτη θέση με μερίδιο μόλις 12.3%, βρέθηκε η μηνιαία ροή υγροποιημένου ορυκτού αερίου (LNG) από την πύλη της Αγίας Τριάδας, η οποία υπο-τριλασιάστηκε τον Σεπτέμβριο 2024 (0.6 ΤWh) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023 (1.55 ΤWh).

Οι εισαγωγές από την τέταρτη πύλη εισόδου στους Κήπους από την Τουρκία ήταν μηδενικές για ένατο συνεχόμενο μήνα, δηλαδή από την αρχή του έτους.

Εννιάμηνο

Αθροιστικά, για τους πρώτους εννιά μήνες του 2024 οι συνολικές εισαγωγές από τις πύλες εισόδου της χώρας ήταν 47.6 TWh, αυξημένες κατά 15.9% σε σχέση με το εννιάμηνο του 2023. Οι εισαγωγές μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου αποτελούν πλέον σταθερά την πρώτη πηγή τροφοδοσίας στη χώρα, με 26 TWh και μερίδιο κοντά στο 55% (54.6%). Το αντίστοιχο μερίδιο το ενιάμηνο του 2023 ήταν μόλις 20.4%.

Στη δεύτερη θέση με 12 TWh και μερίδιο 25.3% βρίσκονται οι εισαγωγές LNG μέσω της πύλης της Αγίας Τριάδας, σημειώνοντας ωστόσο μεγάλη μείωση (-52.2%) σε σχέση με το ενιάμηνο του 2023. Στην τρίτη θέση με 9.3 TWh και μερίδιο 19.6% διατηρήθηκαν οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ, αυξημένες σε σχέση με το ενιάμηνο του 2023 κατά 58.8%.

Τέλος, μηδενικές ήταν οι εξαγωγές αερίου μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου για 13ο συνεχόμενο μήνα (από τον Σεπτέμβριο του 2023).

Εισαγωγές ρωσικού αερίου στην Ελλάδα

Όσον αφορά το ορυκτό αέριο που προέρχεται από τη Ρωσία, υπάρχουν δύο πύλες εισόδου. Η μία είναι από το Σιδηρόκαστρο μέσω του αγωγού Turkstream και η δεύτερη είναι από την πύλη της Αγίας Τριάδας σε μορφή υγροποιημένου ορυκτού αερίου (LNG).

Το ενιάμηνο του 2024, το ρωσικό αέριο συνολικά έφτασε το 58.6% (τουλάχιστον[3]) των συνολικών εισαγωγών αερίου στη χώρα. Το υψηλό αυτό μερίδιο οφείλεται κυρίως στις εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγού, καθώς οι εισαγωγές ρωσικού LNG ήταν μειωμένες τους πρώτους δύο μήνες του 2024 και μηδενικές για τους υπόλοιπους μήνες (Μάρτιο – Αύγουστο).

Μπορείτε να διαβάσετε εδώ τις αναλύσεις των προηγούμενων μηνών από την έναρξη των μέτρων μείωσης της ΕΕ τον Αύγουστο του 2022.

[1] Τα δεδομένα για τη σύγκριση έχουν ληφθεί από τη Eurostat, οπού τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα είναι για τον μήνα Αύγουστο.

[2] Η περίοδος αυτή αφορά τον μέσο όρο των διαστημάτων Απρίλιος-Αύγουστος από το 2017 έως και το 2021.

[3] Οι πραγματικές εισαγωγές είναι πιθανόν περισσότερες, καθώς δεν συμπεριλαμβάνονται οι πιθανές εισαγωγές ρωσικού LNG τον Σεπτέμβριο 2024.