Κλιματική Αλλαγή & Ενέργεια

Τον Ιούλιο 2025 οι εκπομπές άνθρακα από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής έφτασαν τους 1.79 εκατ. τόνους, οι υψηλότερες των τελευταίων 2 ετών. Ρεκόρ στις εκπομπές από μονάδες ορυκτού αερίου στους πρώτους 7 μήνες του 2025 (5.05 εκατ. τόνοι). Το ίδιο χρονικό διάστημα, εκπέμφθηκαν συνολικά 9.24 εκατ. τόνοι από τον τομέα ηλεκτροπαραγωγής, που αντιστοιχούν ήδη στο 90.5% του προϋπολογισμού άνθρακα για το έτος σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, καθιστώντας έτσι πρακτικά αδύνατη την επίτευξη του στόχου.

Ιστορικά ρεκόρ μηνιαίας παραγωγής από ΑΠΕ (2,871 GWh) και ορυκτό αέριο (2,494 GWh) καταγράφηκαν τον Ιούλιο 2025 ενώ η μέση τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς διαμορφώθηκε στα 100.6 €/MWh. Τους πρώτους επτά μήνες του 2025, ο λιγνίτης έφτασε σε νέο χαμηλό (1,739 GWh) καλύπτοντας μόλις το 5.2% της ζήτησης. Αντίθετα, το αέριο σημείωσε υψηλό για την ίδια περίοδο (13,405 GWh), όπως και οι καθαρές εξαγωγές (963 GWh), αλλά και οι περικοπές ΑΠΕ (1,385 GWh).

Στο άρθρο με τίτλο «Φόρος άνθρακα μέσω του ΣΕΔΕ2: Νέα επιβάρυνση ή νέα ευκαιρία;», που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Εποχή, η Ιωάννα Σούκα, Αναλύτρια Ενεργειακής Πολιτικής στο Green Tank, αναλύει τις κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις από την εφαρμογή του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ2) στην Ελλάδα από το 2027.

Η ενεργειακή μετάβαση προχωρά, αλλά για να είναι επιτυχής και δίκαιη, χρειάζεται ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών και κοινωνική αποδοχή. Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα της Ιωάννας Σούκα, αναλύτρια ενεργειακής πολιτικής του The Green Tank, στη συνέντευξή της στη Ναυτεμπορική TV.

Σε υψηλό τριμήνου η εγχώρια κατανάλωση αερίου τον Ιούλιο 2025 λόγω αύξησης στον ηλεκτρισμό (+19.4%) και τα δίκτυα (+4%). Σε ιστορικό υψηλό η ζήτηση αερίου στο επτάμηνο με 41 TWh και την ηλεκτροπαραγωγή υπεύθυνη για το 69.4%. Αυξητική η τάση εισαγωγών ρωσικού αερίου σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα παρά το σχέδιο της ΕΕ για απεξάρτηση από ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Στο επτάμηνο πρώτη πηγή εισαγωγών το LNG με 18.4 TWh, ενώ το ρωσικό αέριο μέσω Σιδηροκάστρου ακολουθεί με 16.6 TWh.

Τον Ιούνιο 2025 η ένταση άνθρακα του τομέα ηλεκτροπαραγωγής υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό, στα 205.9 γρ. CO2/kWh, χάρη στη μειωμένη χρήση λιγνίτη και στην αυξημένη συμμετοχή των ΑΠΕ. Ωστόσο, στο πρώτο εξάμηνο του 2025 οι συνολικές εκπομπές έφτασαν τους 7.43 εκατ. τόνους CO2, +5% σε σχέση με πρώτο μισό του 2024, λόγω της αυξημένης χρήσης αερίου που ευθύνεται για το 53% των εκπομπών και κατέγραψε υψηλό δεκαετίας. Με μόλις 2.75 εκατ. τόνους να απομένουν στον προϋπολογισμό άνθρακα για το υπόλοιπο του έτους – δηλαδή το 27% του ετήσιου στόχου του ΕΣΕΚ για το 2025 (10.2 εκατ. τόνοι) - η

Στην πρώτη θέση της ηλεκτροπαραγωγής τον Ιούνιο 2025 οι ΑΠΕ με 2,507 GWh, παρά τις υψηλές περικοπές (352 GWh - 12% της συνολικής μηνιαίας παραγωγής ΑΠΕ). Η εγχώρια ζήτηση έφτασε τις 5,094 GWh, +22% σε σχέση με το Μάιο, ωστόσο, η μέση τιμή στην αγορά ενέργειας παρέμεινε χαμηλή στα 85.4 €/MWh. Στο εξάμηνο ο λιγνίτης είχε το χαμηλότερο μερίδιο κάλυψης της ζήτησης της δεκαετίας (5.2%), ενώ η παραγωγή από αέριο έφτασε σε υψηλό δεκαετίας (10,925 GWh), ενώ παράλληλα, σε υψηλό ήταν και οι καθαρές εξαγωγές (783 GWh για το εξάμηνο).

Τη σημασία της ενεργειακής δημοκρατίας και την ανάγκη η μετάβαση να γίνει με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης ανέδειξε η Ιωάννα Σούκα, Αναλύτρια Ενεργειακής Πολιτικής του Green Tank, κατά τη συμμετοχή της στη διαδικτυακή εκδήλωση που διοργάνωσε η πρωτοβουλία Ο Κόσμος στις 24 Ιουλίου, με αφορμή την 51η επέτειο της Μεταπολίτευσης.

Στο Κανάλι της Ναυτεμπορικής μίλησε ο Νίκος Μάντζαρης για τις επιπτώσεις του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ2) για κτίρια και οδικές μεταφορές στα ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά και για τις δυνατότητες που έχει η χώρα για την αντιμετώπισή τους.

Παρά τη σημαντική πρόοδο, το 2024 καταγράφεται αύξηση εκπομπών στην ηλεκτροπαραγωγή λόγω ορυκτού αερίου και στασιμότητα στις εκπομπές της βιομηχανίας. Αντίθετα η ΕΕ-27 πέτυχε χαμηλό 20ετίας και στους δύο τομείς. Πρωτιά της Ελλάδας στην ΕΕ-27 στις εκπομπές ναυτιλίας - διπλασιασμός των εκπομπών στις αερομεταφορές σε σχέση με το 2013.

Το Green Tank κατέθεσε τις προτάσεις του στη δημόσια διαβούλευση για τους τομεακούς προϋπολογισμούς άνθρακα σε επτά τομείς της οικονομίας.

To Green Tank κατέθεσε σχόλια για το εθνικό Κοινωνικό Σχέδιο για το Κλίμα που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση από τις 4 Ιουλίου, και ολοκληρώνεται στις 18 Ιουλίου. Το Σχέδιο αποτελεί τη βασική στρατηγική για τον σχεδιασμό των μέτρων και των πολιτικών που αποσκοπούν στον μετριασμό των κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές (ΣΕΔΕ2).

Ιστορικό υψηλό κατανάλωσης αερίου στο εξάμηνο με 34.6 TWh, κυρίως λόγω ηλεκτροπαραγωγής (67%) που «έγραψε» ρεκόρ δεκαετίας (23.3 TWh). Το LNG πρώτη πηγή εισαγωγών, αφήνοντας πίσω το ρωσικό αέριο. Τον Ιούνιο, η κατανάλωση ανέβηκε στις 5.5 TWh (+29,4% από Μάιο). Στην Ευρώπη, άνοδος 7% στο πεντάμηνο, με την Ελλάδα ανάμεσα στις 19 χώρες που αύξησαν την κατανάλωση.

Το Green Tank υπέβαλε αναλυτικές θέσεις στο πλαίσιο της Πρόσκλησης Υποβολής Στοιχείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναθεώρηση της Οδηγίας του ΣΕΔΕ καθώς και απαντήσεις στο σχετικό ερωτηματολόγιο, συμμετέχοντας ενεργά στη διαμόρφωση της κορυφαίας κλιματικής πολιτικής της Ευρώπης. Υποστηρίζει την ενίσχυση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) και του Αποθεματικού Σταθερότητας της Αγοράς (MSR), ώστε να επιταχυνθεί η μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία με δίκαιο και κοινωνικά ισότιμο τρόπο.