9η συνάντηση της Πλατφόρμας Δίκαιης Μετάβασης

Στις 16 – 17 Απριλίου 2024 πραγματοποιήθηκε το ένατο υβριδικό Συνέδριο της Πλατφόρμας Δίκαιης Μετάβασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο συνδιοργανώθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειών (DG REGIO) και Ενέργειας (DG ENER) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στην εναρκτήρια ομιλία της η Επίτροπος Περιφερειών, Elisa Ferreira, αποτύπωσε την πρόοδο που έχει γίνει μέχρι σήμερα στην εφαρμογή των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης και επεσήμανε ότι σε μια περίοδο μετάβασης σε πολλούς τομείς είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ελαχιστοποίηση του κοινωνικού τους κόστους.

Στην κεντρική ομιλία του Συνεδρίου, η Zakia Khattabi, Υπουργός Κλίματος, Περιβάλλοντος, Βιώσιμης Ανάπτυξης και Πράσινης Συμφωνίας του Βελγίου, εκ μέρους της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επεσήμανε τα βήματα που έγιναν για να εφαρμοστεί η πολιτική της Δίκαιης Μετάβασης, ενώ αναφέρθηκε και στην υιοθέτηση από το Συμβούλιο σχετικών συμπερασμάτων . Επεσήμανε τον επείγοντα χαρακτήρα των περιβαλλοντικών πολιτικών και αναγνώρισε το υπαρκτό χάσμα μεταξύ των μέτρων για την υποστήριξη της πράσινης μετάβασης και της πεποίθησης ότι βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες μπορούν να είναι προσιτά σε όλους – και ιδιαίτερα τους πιο ευάλωτους. Τέλος, ανέδειξε τη σημασία της Δίκαιης Μετάβασης στην ευρωπαϊκή ατζέντα και υπογράμμισε τον ουσιαστικό ρόλο της συμμετοχής όλων των ενδιαφερόμενων μερών.

Οι θεματικές που απασχόλησαν το Συνέδριο αφορούσαν κυρίως:

α) τη φτώχεια και ιδίως τις ευάλωτες ομάδες που συχνά παραβλέπονται στις συζητήσεις για το κλίμα. Τονίστηκε ότι οι πολιτικές μετάβασης πρέπει να εξετάζουν τις κοινωνικές πτυχές της κλιματικής αλλαγής και να στοχεύουν στην εξάλειψη και όχι απλώς στη βελτίωση της φτώχειας. Παρουσιάστηκαν παραδείγματα πρακτικών για την αντιμετώπιση της φτώχειας, όπως η συνεργασία των πόλεων με την κοινωνία των πολιτών και τους ευάλωτους καταναλωτές ή η χρήση δεικτών σε διαφορετικούς τομείς, όπως η οικοδομή και η ενέργεια, για την κατανόηση των επιπτώσεων και τη διαμόρφωση λύσεων αντιμετώπισης της φτώχειας λαμβάνοντας υπόψη τους κοινωνικούς παράγοντες. Κρίσιμη παράμετρο αποτελεί η συμμετοχή των ευάλωτων ομάδων στην εκπόνηση των Εθνικών Σχεδίων για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα. Ο ρόλος των τοπικών φορέων θα είναι καθοριστικός.

β) τη νεολαία ως παράγοντα αλλαγής. Παρουσιάστηκαν παραδείγματα πρωτοβουλιών νέων εκτός Ευρώπης, τα οποία συνέβαλαν στη μείωση των εκπομπών και τη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας, ενισχύοντας παράλληλα την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση της νεολαίας.

γ) τις ενεργειακές κοινότητες στις περιφέρειες σε μετάβαση. Η ενεργειακή μετάβαση με όρους δημοκρατίας δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει τις τοπικές κοινωνίες. Με παρουσίαση ποικίλων παραδειγμάτων, μεταξύ αυτών και την περίπτωση των ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών στη Δυτική Μακεδονία, αναδείχθηκε πως οι ενεργειακές κοινότητες συμβάλλουν στην οικειοποίηση της μετάβασης από τους πολίτες και δίνουν πρόσβαση στα οφέλη της μετάβασης. Στο επίκεντρο βρέθηκαν και υπαρκτά προβλήματα, όπως η διαθεσιμότητα του δικτύου, οι περιορισμένοι διαθέσιμοι πόροι και ο συγχρονισμός με ψηφιακές υποδομές.

δ) την ανάπτυξη πράσινων δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας. Οι πράσινες δεξιότητες και η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι αναγκαία στοιχεία για ένα βιώσιμο μέλλον.

Οι παρουσιάσεις και η σύνοψη των συζητήσεων είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (στα αγγλικά).