Το ευρωπαϊκό μοντέλο της ενεργειακής μετάβασης δείχνει τον δρόμο και για τις γειτονικές χώρες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει μέσω της Πρωτοβουλίας για τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών στα Δυτικά Βαλκάνια και την Ουκρανία τη στροφή του παραγωγικού μοντέλου των περιοχών αυτών και τη Δίκαιη Μετάβασή τους.
Η Πρωτοβουλία δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 και σκοπεύει στο να υποστηρίξει τις χώρες και τις λιγνιτικές περιφέρειες στην πορεία τους προς μια οικονομία ανεξάρτητη από τον άνθρακα διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι η μετάβαση αυτή θα υλοποιηθεί με έναν κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Η Πρωτοβουλία οργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με έξι διεθνείς συνεργάτες της (Παγκόσμια Τράπεζα, γραμματεία Ενεργειακής Κοινότητας (Energy Community Secretariat), Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (European Bank for Reconstruction and Development, EBRD), Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), Εθνικό Ταμείο για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαχείριση του νερού της Πολωνίας (Poland’s National Fund for Environment Protection and Water Management, NFOSiGW) και το Κολλέγιο της Ευρώπης του Νατόλιν). Θα παρέχει υποστήριξη στις γειτονικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα στις Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία και Ουκρανία.
Η πρώτη ετήσια συνάντηση της Πρωτοβουλίας για τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών στα Δυτικά Βαλκάνια και την Ουκρανία πραγματοποιήθηκε στις 23 και 24 Ιουνίου 2021. Συγκέντρωσε ενδιαφέροντες ομιλητές από διαφορετικές αφετηρίες μεταξύ των οποίων τοπικές αρχές, επιχειρήσεις και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο του διαλόγου και της ανταλλαγής γνώσης για τη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Σημαντικός αριθμός εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών συμμετείχε στη συζήτηση με θέμα «Φωνές των τοπικών κοινωνιών» καλώντας τους αρχηγούς των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων να τηρήσουν την πολιτική συμφωνία και τις διεθνείς υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συμφωνία του Παρισιού. Επίσης από τη συνάντηση αναδείχθηκε η ανάγκη διασφάλισης μιας δίκαιης ενεργειακής μετάβασης, η σπουδαιότητα της ανταλλαγής πληροφορίας και γνώσης μεταξύ των τοπικών κοινωνιών ώστε να εξασφαλίζεται η συμμετοχή τους στη λήψη των αποφάσεων καθώς και η ένταση των προσπαθειών για αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας, τη μείωση της κατανάλωσης, τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών βάσει των τοπικών και εθνικών αναγκών αλλά και δυνατοτήτων. Οι προσπάθειες αυτές θα υποστηριχθούν από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα που θα αυξήσει τη στήριξή της σε δράσεις για το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για την Πρωτοβουλία για τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών στα Δυτικά Βαλκάνια και την Ουκρανία (στα αγγλικά) εδώ.
Περισσότερα για τη Δίκαιη Μετάβαση σε Ελλάδα και Ευρώπη μπορείτε να διαβάσετε στο πρώτο Ενημερωτικό Δελτίο για τη Δίκαιη Μετάβαση του Green Tank.