Βόρεια Μακεδονία: Απεξάρτηση από τον λιγνίτη το 2027

Η Βόρεια Μακεδονία ακολουθεί το παράδειγμα της Ελλάδας και γίνεται η 2η χώρα της περιοχής και η 1η στα Δυτικά Βαλκάνια που θεσπίζει συγκεκριμένο έτος απολιγνιτοποίησης (το 2027), ενώ γίνεται μέλος της διεθνούς συμμαχίας Powering Past Coal Alliance.

H PPCA δημιουργήθηκε το 2017 και είναι η συμμαχία εθνικών κυβερνήσεων, τοπικών και περιφερειακών φορέων, επιχειρήσεων και οργανισμών που προωθούν τη μετάβαση από τη λιγνιτική παραγωγή ενέργειας σε καθαρές μορφές ενέργειας. Αιχμή για την PPCA είναι η εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού. Σήμερα στη συμμαχία συμμετέχουν 135 μέλη, από τα οποία 19 είναι κυβερνήσεις χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αυστρία, Βέλγιο, Κροατία, Δανία, Φιλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Ισπανία, Σουηδία) και 6 κυβερνήσεις μη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αλβανία, Λιχνεστάιν, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο). Η Ελλάδα έγινε το 13ο μέλος της PPCA το 2019 αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης απολιγνιτοποίησης.  Εν όψει της Συνδιάσκεψης COP26 στη Γλασκόβη τον Νοέμβριο 2021 οι χώρες δεσμεύονται να δράσουν ώστε να σταματήσει η χρήση λιγνίτη και λιθάνθρακα για την παραγωγή ενέργειας.

Μαζί με τη Βόρεια Μακεδονία μέλη της Διεθνούς Συμμαχίας Powering Past Coal Alliance (PPCA) έγιναν και οι εξής: Ισπανία, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Κροατία καθώς και η Πολωνική περιφέρεια Ανατολική Wielkopolska.  

Ειδικότερα, η Βόρεια Μακεδονία φαίνεται να ακολουθεί στα χνάρια της Ελλάδας. Εκτός από την ανακοίνωση της ημερομηνίας απολιγνιτοποίησης που είναι κοντά στην ελληνική, Σχεδιάζει, όπως και η Ελλάδα, την εγκατάσταση ενός μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου 100 MW στα εξαντλημένα λιγνιτικά ορυχεία του Oslomej. Η απόφαση της γειτονικής χώρας είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2018 o λιγνίτης είχε μερίδιο σχεδόν 50% στην ηλεκτροπαραγωγή.  H μεγάλη πρόκληση είναι τώρα ο σχεδιασμός για τη Δίκαιη Μετάβαση των 2 λιγνιτικών περιοχών της Βόρειας Μακεδονίας.

Η συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει αξιοποιώντας και την ελληνική εμπειρία, όπως φαίνεται από την πρόσφατη διαδικτυακή συζήτηση με τη συμμετοχή του υπουργού περιβάλλοντος, του γενικού διευθυντή της κρατικής εταιρίας ηλεκτρισμού, συμβούλων της κυβέρνησης, τοπικών ΜΚΟ και του Green Tank.

Ο Naser Nuredini, Υπουργός Περιβάλλοντος της Βόρειας Μακεδονίας δήλωσε: «Η Βόρεια Μακεδονία κατέθεσε νωρίτερα φέτος μια αυξημένη εθνική συνεισφορά στη Συμφωνία του Παρισιού, βάσει της οποίας δεσμεύεται για μείωση εκπομπών κατά 51% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο στόχο για την χώρα, δεδομένου ότι η ηλεκτροπαραγωγή βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στο κάρβουνο. Η στροφή αυτή θέτει την κομβική πρόκληση της διασφάλισης μιας δίκαιης μετάβασης για όλους. Συμμετέχοντας στη συμμαχία (PPCA) πιστεύουμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε και να αλληλοβοηθηθούμε ώστε να επιτύχουμε μια ομαλή και ταχεία μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας. Κι αυτό είναι μια επείγουσα ανάγκη για την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων

Περισσότερα για τη Δίκαιη Μετάβαση σε Ελλάδα και Ευρώπη μπορείτε να διαβάσετε στο πρώτο Ενημερωτικό Δελτίο για τη Δίκαιη Μετάβαση του Green Tank.