Τον Οκτώβριο του 2023 οργανώθηκε το 2ο ετήσιο Εθνικό Φόρουμ για τη Δίκαιη Μετάβαση στην Ουκρανία σε συνεργασία των ΜΚΟ Ecoaction, Luhansk Regional Human Rights Centre “Alternativa” και Germanwatch με την Πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Περιοχές Άνθρακα σε Μετάβαση στα Δυτικά Βαλκάνια και την Ουκρανία, το Υπουργείο Ανοικοδόμησης και το Υπουργείο Κοινοτήτων, Περιφερειών και Ανάπτυξης Υποδομών της Ουκρανίας.
Κατά τη διάρκεια του Φόρουμ αναδείχθηκαν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ουκρανία στις λιγνιτικές της περιοχές ώστε να αποτελέσει η Δίκαιη Μετάβαση μέρος της ανοικοδόμησης της χώρας. Η πράσινη μετάβαση και η δημιουργία νέων πράσινων θέσεων εργασίας αντιμετωπίζεται σαν ευκαιρία για την επιστροφή των πολιτών που εγκατέλειψαν τη χώρα λόγω της εισβολής της Ρωσίας.
Η Ουκρανία μετράει 30 κοινότητες και 5 περιοχές που είναι συνδεδεμένες με λιγνιτική βιομηχανία και θα πρέπει να εισέλθουν σε μια διαδικασία Δίκαιης Μετάβασης, καθώς η Ουκρανία έχει δεσμευτεί στην απεξάρτηση της ηλεκτροπαραγωγής της από τον άνθρακα ως το 2035. Επίσης τα αρμόδια Υπουργεία επεξεργάζονται ένα Εθνικό Πρόγραμμα – Στόχο για τη Δίκαιη Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών μέχρι το 2030, το οποίο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του πρώτου τετραμήνου του 2024. Σε αυτό το πλαίσιο, οι λιγνιτικές περιοχές αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη μετάβαση της χώρας σε ένα καθαρό, βιώσιμο και ανανεώσιμο ενεργειακό σύστημα.
Επίσης, στις 9 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε η ιδρυτική συνεδρίαση της Ένωσης Κοινοτήτων Άνθρακα της Ουκρανίας. Η Ένωση περιλαμβάνει 16 κοινότητες που εξαρτώνται από την εξόρυξη και την εκμετάλλευση άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή για τη συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας. Κοινότητες που βρίσκονται κοντά στη μετωπική γραμμή και στα κατεχόμενα εδάφη των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ προσχώρησαν επίσης στην Ένωση ως επίτιμα μέλη. Συνολικά, εκπρόσωποι από 5 ουκρανικές περιφέρειες έχουν επίσης προσχωρήσει στην Ένωση.
Στόχος της Ένωσης είναι η προώθηση της Δίκαιης Μετάβασης στις λιγνιτικές περιοχές και η υποστήριξη των τοπικών κοινωνιών για τον σχεδιασμό της μετάβασης, καθώς και η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ τους αλλά και με κυβερνητικές αρχές και χρηματοδοτικά ιδρύματα.
Οι τοπικές κοινωνίες των λιγνιτικών περιοχών στην Ουκρανία συνεχίζουν να σχεδιάζουν μια πράσινη ανασυγκρότηση και τη Δίκαιη Μετάβαση των περιοχών τους. Με αυτόν τον σκοπό συμμετέχουν σε σχετικά προγράμματα και εργαστήρια, όπου αποκτούν πρακτικές δεξιότητες για την προετοιμασία έργων υψηλής ποιότητας, και διαμορφώνουν ιδέες σχετικά με πιθανούς τομείς εργασίας, πιθανούς εταίρους/χορηγούς αλλά και ευκαιρίες για διαδημοτικές συνεργασίες. Οι ιδέες για τα έργα κυμαίνονταν από τον καθαρισμό του νερού των ορυχείων μέχρι τη δημιουργία βιομηχανικών πάρκων.