Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Τ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α
Επιστήμονες, αρμόδιοι χάραξης πολιτικής και μη κυβερνητικοί φορείς συναντήθηκαν σε ειδική εκδήλωση του Συνεδρίου Our Ocean Conference και συζήτησαν για τα οφέλη των Παράκτιων Οικοσυστημάτων Μπλε Άνθρακα στη μάχη κατά της κλιματικής κρίσης. Την εκδήλωση διοργάνωσε το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) σε συνεργασία με το The Green Tank, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο της Κρήτης και το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας/Ελληνικό Κέντρο Υγροτόπων – Βιοτόπων.
Αναζητώντας λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, τα βλέμματα στρέφονται σε έναν σύμμαχο του πλανήτη που βρίσκεται κοντά ή μέσα στη θάλασσα. Τα παράκτια οικοσυστήματα μπλε άνθρακα [Coastal Blue Carbon Ecosystems – CBCEs], όπως είναι τα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας και τα αλοέλη, αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο ως μία φυσική διεργασία που συμβάλλει ουσιαστικά στον μετριασμό και την προσαρμογή μας στην κλιματική αλλαγή και στην επίτευξη των κλιματικών στόχων.
Πώς; Δεσμεύοντας άνθρακα και αντισταθμίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις εκπομπές, ενώ την ίδια στιγμή ενισχύουν τη βιοποικιλότητα και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων σε τοπικό επίπεδο. Ωστόσο τα πολύτιμα αυτά οικοσυστήματα απειλούνται ήδη από πολλαπλές πιέσεις, όπως είναι τα αγκυροβόλια και η ρύπανση, μεταξύ άλλων, ενώ παράλληλα υφίστανται τα ίδια τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, γεγονός που μειώνει την πολύτιμη ικανότητα τους να σωρεύουν άνθρακα, σε ένα κύκλο αρνητικής ανατροφοδότησης.
Σε μια απόπειρα να ενισχύσουν τον διάλογο μεταξύ επιστήμης και χάραξης πολιτικής για τα οφέλη των παράκτιων οικοσυστημάτων μπλε άνθρακα και για την ανάγκη επαρκούς προστασίας τους, η Δρ. Ευγενία Αποστολάκη (Κύρια Ερευνήτρια) σε συνεργασία με τη Δρ. Σοφία Ρειζοπούλου (Δ/ντρια Ερευνών), τον Δρ. Βασίλη Γερακάρη (Μεταδιδακτορικό ερευνητή) και τη Δρ. Μαρία Σαλωμίδη (Κύρια Ερευνήτρια) από το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, την Ιόλη Χριστοπούλου (Διευθύντρια Πολιτικής και Συνιδρύτρια), The Green Tank, τον Δρ. Ιωάννη Σέμπο (Επιστημονικό υπεύθυνο εθνικής απογραφής αερίων του θερμοκηπίου), Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, τον Καθ. Ιωάννη Καρακάση, Πανεπιστήμιο Κρήτης και τη Δρ. Βασιλική Τσιαούση, Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας/Ελληνικό Κέντρο Υγροτόπων – Βιοτόπων συνδιοργάνωσαν μια ειδική εκδήλωση με τίτλο «Μπλε άνθρακας – η δυνατότητα των παράκτιων φυτικών οικοσυστημάτων στην αντιμετώπιση της κρίσης του κλίματος και της βιοποικιλότητας» στο πλαίσιο του 9ου Our Ocean Conference που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.
Στο πάνελ συμμετείχαν ο Καθ. Carlos M. Duarte, Πανεπιστήμιο King Abdullah Science and Technology, Σαουδική Αραβία, η Δρ. Minna Epps, Επικεφαλής, IUCN Ocean, η Δρ. Rosa Maria Roman–Cuesta, LULUCF Group, Joint Research Centre της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο Δρ. Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, ΥΠΕΝ.
Τον συντονισμό της συζήτησης είχε η Ιόλη Χριστοπούλου.
Κοινός τόπος ήταν η ανάγκη να συνδεθεί η επιστημονική γνώση με τη χάραξη πολιτικής τόσο για την κλιματική κρίση όσο και για τη διατήρηση και αποκατάσταση της φύσης. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σημαντική πρόοδο της έρευνας τα τελευταία χρόνια, χάρη στην οποία τα κλιματικά οφέλη από τα παράκτια οικοσυστήματα μπλε άνθρακα βρίσκονται στο επίκεντρο του διαλόγου.
Όσον αφορά τον ρόλο της θεσμικής κατοχύρωσης, η συζήτηση εστίασε στην ενσωμάτωση των παράκτιων οικοσυστημάτων μπλε άνθρακα στις εθνικές απογραφές αερίων του θερμοκηπίου. Πρόκειται για μια διαδικασία που εμφανίζει σημαντικές προκλήσεις, μεταξύ των οποίων η οριοθέτηση των εκτάσεων που θα ενσωματωθούν και η καταγραφή τόσο των αλλοιώσεων των οικοσυστημάτων όσο και των αποτελεσμάτων που επιφέρουν οι συστηματικές δράσεις διατήρησής ή/και αποκατάστασής τους.
Ειδικά για την Ελλάδα, επισημάνθηκε ότι είναι το πρώτο κράτος μέλος που υιοθέτησε το 2023 νομικά δεσμευτικούς στόχους για την προστασία και αποκατάσταση της φύσης με ορίζοντα το 2030, οι οποίοι περιλαμβάνουν και τα παράκτια οικοσυστήματα που δεσμεύουν μπλε άνθρακα. Αντίστοιχα, ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος προβλέπει τη δυνατότητα αξιοποίησής τους ως φυσικής αποθήκης άνθρακα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρθηκε η αξιοποίηση διαθέσιμων επιστημονικών δεδομένων του ΕΛΚΕΘΕ, παράλληλα με τη συνεχή προσπάθεια εμπλουτισμού τους, ώστε να συμπεριληφθούν και τα παράκτια οικοσυστήματα μπλε άνθρακα στην εθνική αναφορά της Ελλάδας, ως αποθήκες άνθρακα. Παράλληλα, έμεινε ανοιχτό το ενδεχόμενο ενσωμάτωσης των οικοσυστημάτων μπλε άνθρακα στη νέα αγορά πιστώσεων άνθρακα που σχεδιάζεται να λειτουργήσει στην Ελλάδα για τα δάση.
Ενισχυτικά θα λειτουργήσει και η δέσμευση της χώρας να αυξήσει τις προστατευόμενες περιοχές έως το 2030.
Αναφορικά με την πρόκληση της χρηματοδότησης για δράσεις που αφορούν σε παράκτια οικοσυστήματα μπλε άνθρακα, η μέχρι σήμερα εμπειρία επιβεβαιώνει ότι απαιτούνται ενιαίες στρατηγικές για την ανάπτυξη βιώσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων που θα εξασφαλίζουν τα οφέλη αυτών των οικοσυστημάτων τόσο για τον μετριασμό και την προσαρμογή μας στην κλιματική αλλαγή, όσο και για τη φύση και τις τοπικές κοινωνίες.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη συζήτηση στα αγγλικά σε αυτόν τον σύνδεσμο.
Η ειδική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 17/04/2024 ως μέρος της συζήτησης «Επίτευξη της θαλάσσιας και παράκτιας ανθεκτικότητας στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής: Προκλήσεις και λύσεις».
—
Σημείωση:
- Το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ και το Green Tank είναι ανάμεσα στους εταίρους του έργου ARTEMIS που υλοποιείται από τον Μάρτιο 2023 έως τον Ιούνιο 2026 με στόχο τη βελτίωση των τεχνικών αποκατάστασης των θαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας, την ανάπτυξη χρηματοδοτικών λύσεων και την ενσωμάτωσή τους στη χάραξη πολιτικής και σε επενδυτικές αποφάσεις. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες εδώ.
