Ομιλία της Ιόλης Χριστοπούλου με τίτλο «Προστατευόμενες περιοχές ως πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης: Προϋποθέσεις και ευκαιρίες» στην εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα «Διακυβέρνηση και οικο-ανάπτυξη των προστατευόμενων περιοχών της φύσης (Natura 2000)» στις 24 Φεβρουαρίου 2020.
Δείτε την ομιλία εδώ:
Ξεκινώντας από τη βάση ότι οι προστατευόμενες περιοχές είναι το κύριο εργαλείο για τη διατήρηση της φύσης, κατά την ομιλία αναδείχθηκαν οι αναπτυξιακές ευκαιρίες που δημιουργούνται από την αποτελεσματική διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών. Οι ευκαιρίες αυτές οδηγούν σε άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, όπως και επαγόμενες, τόσο στη διαχείριση των περιοχών όσο και σε σύνδεση με τομείς όπως ο πρωτογενής, ο τουρισμός και η εκπαίδευση.
Οι διεθνείς δεσμεύσεις της Ελλάδας για την προστασία της βιοποικιλότητας θέτουν ως στόχο για το 2020 το 17% των χερσαίων και το 10% των θαλάσσιων και παράκτιων εκτάσεων να χαρακτηριστούν ως προστατευόμενες και να έχουν αποτελεσματική διαχείριση. Σε σχέση με αυτούς τους στόχους η Ελλάδα έχει επιτύχει να θέσει σε καθεστώς προστασίας περίπου το 35% της χερσαίας έκτασής της και το 19% των εγχώριων υδάτων. Παρά τα βήματα προόδου που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, όμως, μόνο το 1% των προστατευόμενων περιοχών παρουσιάζει αποτελεσματική διαχείριση.
Με ορίζοντα τους νέους παγκόσμιους στόχους για το 2030, η Ελλάδα πρέπει να υποστηρίξει τον παγκόσμιο στόχο για τον χαρακτηρισμό τουλάχιστον του 30% του πλανήτη ως προστατευόμενο, ιδιαίτερα υπό συνθήκες κλιματικής κρίσης. Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να αναθεωρήσει το εθνικό πενταετές σχέδιο για τη βιοποικιλότητα δίνοντας έμφαση στην αποτελεσματική διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών.
Οι αναγκαίες προϋποθέσεις για να καταστεί ένα σύστημα προστατευόμενων περιοχών αποτελεσματικό περιλαμβάνουν τη λειτουργική και προσαρμοστική διακυβέρνηση, μηχανισμούς ισότιμης κατανομής των οφελών, επαρκή χρηματοδότηση, συμμετοχική διαχείριση, παρακολούθηση και την εφαρμογή των κανόνων. Στο πλαίσιο αυτό, κατά την ομιλία προτάθηκε το νομοσχέδιο που προετοιμάζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να εστιάσει στην κεντρική υποστήριξη του συστήματος των προστατευόμενων περιοχών, τη χρηματοδότηση και τη συμμετοχική διακυβέρνηση.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος οφείλει να αναλάβει τον ρόλο του ως υπεύθυνου εποπτεύοντα και συντονιστικού οργανισμού παρέχοντας επιχειρησιακή υποστήριξη στους φορείς καθώς και ενιαίες κατευθύνσεις και κοινά πρότυπα για τη διαχείριση των περιοχών. Η επαρκής και σταθερή διοχέτευση πόρων από τον τακτικό προϋπολογισμό και η διασφάλιση πόρων από τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία είναι επίσης καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα των προστατευόμενων περιοχών. Για να μπορούν οι προστατευόμενες περιοχές να είναι πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης και η διαχείρισή τους να είναι αποτελεσματική, κομβικό ρόλο κατέχει η διαμόρφωση συμμετοχικών διαδικασιών διαχείρισης. Οι προστατευόμενες περιοχές δεν είναι νησίδες προστασίας αλλά χώροι όπου αναπτύσσονται ποικίλες οικονομικές δραστηριότητες, αγροτικές, βιοτεχνικές, τουριστικές και μέσα από κανόνες και πλαίσια διαχείρισης αναζητείται η ισορροπία με την προστασία των ειδών και των οικοτόπων.
Στη διαδικασία ενίσχυσης της αποτελεσματικής διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών είναι χρήσιμη η αξιολόγηση του συστήματος προστατευόμενων περιοχών, όπως γίνεται και για όλα τα σύγχρονα συστήματα διοίκησης. Στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να αναβαθμιστεί ο ρόλος της Επιτροπής Φύση 2000, η οποία ήδη επεξεργάζεται σχετική μεθοδολογία στη βάση διεθνών προτύπων.
Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει μία νέα δυναμική ταυτότητα βιώσιμων τοπικών αναπτυξιακών προτύπων και οι προστατευόμενες περιοχές μπορούν να συμβάλουν ενεργά σε αυτό.
Η ομιλία πραγματοποιήθηκε κατά τον 2ο κύκλο συζήτησης της εκδήλωσης με θέμα «Ο ρόλος των ΦΔΠΠ για την ενίσχυση της βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης στις περιοχές NATURA 2000» στο οποίο συμμετείχαν επίσης οι ακόλουθοι ομιλητές κ. Αράπης Γ. και Λυριτζής Γ. (Εκπρόσωποι Συντονιστικού Δικτύου ΦΔΠΠ), κ. Βάκκας Μ. (Πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων ΦΔΠΠ), κ. Μίχαλος Κ. (Πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας (ΚΕΕΕ) και του ΕΒΕΑ), κ. Καββαθάς Γ. (Πρόεδρος ΓΣΕΒΕΕ) και η εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ. Τη συζήτηση συντόνισε η κα Χαρά Καφαντάρη (αν. Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ).
