Περιβαλλοντικοί όροι αιολικών πάρκων

Με βάση ανάλυση 101 Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για αιολικά πάρκα, το Green Tank και η εταιρία Nature Conservation Consultants (NCC) καταγράφουν διαφοροποιημένες προσεγγίσεις κατά τον καθορισμό περιβαλλοντικών όρων προτείνουν την υιοθέτηση μίας εναρμονισμένης προσέγγισης για όλη την επικράτεια.

Η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελεί το κεντρικό εργαλείο για την επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της χώρας. Ωστόσο, ειδικά όσον αφορά την αιολική ενέργεια, που θεωρείται η πλέον ώριμη από τις τεχνολογίες των ΑΠΕ, υπάρχουν αναγνωρισμένες δυνητικές επιπτώσεις, ειδικά σε ορισμένα προστατευόμενα είδη, κυρίως είδη ορνιθοπανίδας και χειρόπτερα (νυχτερίδες).

Χωρίς αμφιβολία το πλέον σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την ανάπτυξη των Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) αποτελεί η ορθή χωροθέτησή τους.

Εφόσον, λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις της νομοθεσίας, προχωρήσει η αδειοδότηση ενός έργου, τότε ο καθορισμός επαρκών και κατάλληλων περιβαλλοντικών όρων για τη συστηματική παρακολούθηση αλλά τον μετριασμό των επιπτώσεων στις Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) αιολικών εγκαταστάσεων αποτελεί μία ακόμη σημαντική δικλείδα προστασίας για τα προστατευόμενα είδη.

Εστιάζοντας σε αυτό το στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, το Green Tank σε συνεργασία με την εταιρεία Nature Conservation Consultants (NCC) εκπόνησαν ανάλυση με τίτλο «Περιβαλλοντικοί όροι αιολικών πάρκων: αξιολόγηση προσεγγίσεων και προτάσεις βελτίωσης». Στην ανάλυση εξετάζεται κατά πόσο οι όροι που τίθενται στις ΑΕΠΟ των αιολικών πάρκων επιτελούν τον ρόλο τους ως προς την προστασία της ορνιθοπανίδας και πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά:

  • στη συστηματική παρακολούθηση των επιπτώσεων των έργων και
  • στην άμβλυνση των επιπτώσεων των έργων. 

Από την ανάλυση των προβλεπόμενων όρων σε 101 ΑΕΠΟ της περιόδου 2014-2020, καταγράφεται απουσία εναρμονισμένης προσέγγισης των περιβαλλοντικών όρων που τίθενται στους ΑΣΠΗΕ. Οι διαφοροποιήσεις αφορούν στην αδειοδοτούσα αρχή της εκάστοτε ΑΕΠΟ καθώς και στην περιοχή εγκατάστασης των ΑΣΠΗΕ, δηλαδή αν πρόκειται για εγκαταστάσεις εντός ή εκτός περιοχών Natura 2000. Επίσης, διαπιστώνονται διαφοροποιήσεις ως προς τους περιβαλλοντικούς όρους που επιβάλλονται και για έργα που εγκαθίστανται σε παρόμοιες -από οικολογικής άποψης- περιοχές και επομένως αναμένεται να έχουν παρόμοιας κλίμακας περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Οι διαφοροποιήσεις που παρατηρήθηκαν έχουν σημαντικές αρνητικές προεκτάσεις:

  • αποδυναμώνουν το πλαίσιο προστασίας περιοχών και ειδών που θεσμικά προστατεύονται,
  • δύναται οδηγήσουν σε απαξίωση των κανόνων προστασίας και πιθανώς τη δημιουργία αμφιβολιών ή και πιέσεων για την αναγκαιότητά τους και
  • δημιουργούν ανισότητες ως προς την αντιμετώπιση επενδυτών και επενδυτικών προτάσεων αλλά και διαφοροποιήσεις στο κόστος κατασκευής και λειτουργίας παρά τις ομοιότητες των επενδύσεων.

Με βάση τα συμπεράσματα της ανάλυσης, προτείνεται ένα βασικό πλαίσιο περιβαλλοντικών όρων που μπορεί να επιβάλλεται ενιαία σε όλη την επικράτεια, καθώς και η κλιμάκωση των περιβαλλοντικών όρων ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε περιοχής και συγκεκριμένα ανάλογα με την ευαισθησία και το καθεστώς προστασίας της εκάστοτε περιοχής χωροθέτησης ΑΣΠΗΕ.

Μία τέτοια εναρμονισμένη προσέγγιση, θα ενισχύσει όχι μόνο το πλαίσιο προστασίας των ευάλωτων ειδών, αλλά και εκείνο της ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας. Εξάλλου, οι προτάσεις που παρουσιάζονται μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα και παράλληλα με την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τις ΑΠΕ.

Σημειώσεις:

  1. Διαβάστε την πλήρη έκθεση “Περιβαλλοντικοί όροι αιολικών πάρκων: αξιολόγηση προσεγγίσεων και προτάσεις βελτίωσης
  2. Λίγο πριν την ολοκλήρωση της έκθεσης, τα πρώτα αποτελέσματα της ανάλυσης παρουσιάστηκαν κατά την 3η διαδικτυακή συνάντησης της Ομάδας Διαλόγου ΑΠΕ/Περιβάλλον που διοργανώθηκε από τo Ινστιτούτου Βιώσιμης Ανάπτυξης του European Public Law Organization (EPLO) και τις ΣΥΓΚΛΙΣΕΙΣ στις 11 Φεβρουαρίου 2021. Μπορείτε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση: