Τα μοναδικά χαρακτηριστικά του Αώου/Vjosa, καθώς και οι τελευταίες εξελίξεις στην διεθνή προσπάθεια για την προστασία του ποταμού σε Ελλάδα και Αλβανία είναι το θέμα της ημέρας στην ενημερωτική ιστοσελίδα Propago, με δηλώσεις από το MedINA, την Πίνδο Περιβαλλοντική και το Green Tank στο πλαίσιο της συμμαχίας «Αώος/Vjosa: Σώζοντας τον τελευταίο ποταμό ελεύθερης ροής στην Ευρώπη».
Το άρθρο αρχικά περιγράφει την κατάσταση των ποταμών της Ευρώπης σήμερα και τη σημαντική απώλεια των φυσικών χαρακτηριστικών τους λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης. Εξαίρεση αποτελεί η αποκαλούμενη «μπλε καρδιά της Ευρώπης», δηλαδή ποταμοί των Βαλκανίων που παρά τις απειλές, έχουν κατορθώσει μέχρι σήμερα να διατηρήσουν την ελεύθερη ροή τους. Όπως επισημαίνει το άρθρο, σε αυτό συνέβαλαν σημαντικά οι δράσεις οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, αρμόδιων χάραξης πολιτικής, δημοσιογράφων, πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, τοπικών φορέων, μεταξύ άλλων, αναδεικνύοντας τα οφέλη των ποταμών ελεύθερης ροής για τη φύση και τις τοπικές κοινωνίες.
Ο Αώος/Vjosa, ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός ελεύθερης ροής στην Ευρώπη που διασχίζει τα σύνορα Ελλάδας – Αλβανίας και καταλήγει στην Αδριατική, έγινε το σύμβολο αυτής της εκστρατείας. Με εξαίρεση το μεγάλο υδροηλεκτρικό φράγμα στις πηγές του, ρέει ανεμπόδιστος για 270 χλμ. Το 2018 η ελληνο-αλβανική συμμαχία «Αώος/Vjosa: Σώζοντας τον τελευταίο ποταμό ελεύθερης ροής στην Ευρώπη» με εταίρους τους EuroNatur (Γερμανία), Riverwatch (Αυστρία), IUCN ECARO, MedINA, Πίνδος Περιβαλλοντική & The Green Tank από την Ελλάδα και EcoAlbania από την Αλβανία έθεσε ως στόχο την αποτροπή κατασκευής νέων υδροηλεκτρικών έργων και την πλήρη θεσμική προστασία του.
Το άρθρο καταγράφει τις τελευταίες εξελίξεις προς αυτήν την κατεύθυνση και στις δύο πλευρές των συνόρων έμφαση στην απόφαση της αλβανικής ηγεσίας για ανάδειξη του κύριου ποταμού και κάποιων ελεύθερης ροής παραποτάμων του σε Εθνικό Πάρκο και στην πρόσφατη δέσμευση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος κ. Αμυρά στη δημοσιογράφο Μάχη Τράτσα ότι το κομμάτι του Αώου στην ελληνική πλευρά που δεν εντάσσεται σε καθεστώς προστασίας θα χαρακτηριστεί «προστατευόμενος φυσικός σχηματισμός».
«Με την ανακοίνωση αυτή, η ελληνική πολιτεία αναγνωρίζει ότι σήμερα υπάρχει ένα θεσμικό κενό που πρέπει να καλυφθεί. Η πρόθεση για τον χαρακτηρισμό του Αώου ως προστατευόμενο τοπίο είναι ένα σημαντικό βήμα που πρέπει να προστατέψει το ποτάμι από συγκεκριμένες απειλές – ειδικά τα υδροηλεκτρικά έργα. Επίσης, θα δώσει χρόνο για να αξιολογηθεί η περαιτέρω προστασία του ώστε τελικά το ποτάμι στο σύνολο του, από τις πηγές, και σε όλο το μήκος των παραποτάμων του, να καλυφθεί από ένα ενιαίο και ισχυρό καθεστώς προστασίας», δήλωσε η κα Ιόλη Χριστοπούλου, διευθύντρια πολιτικής του The Green Tank
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2022 και είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα propago.gr
