Σχόλια για το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας»

Η ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική δεξαμενή σκέψης για το περιβάλλον, The Greek Tank, συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση για το νομοσχέδιο του Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας», που ολοκληρώθηκε χθες, καταθέτοντας γενικά και αναλυτικά σχόλια ανά άρθρο, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις.

Τα σχόλια του Green Tank εστιάζουν στα ακόλουθα:

1. Χαρακτηρισμός, κατηγορίες και χρήσεις γης προστατευόμενων περιοχών: Οι ρυθμίσεις που προτείνονται στο νομοσχέδιο σχετικά με τη διαδικασία χαρακτηρισμού μίας περιοχής ως προστατευόμενης και τον προκαθορισμό χρήσεων γης στις ζώνες προστασίας, ουσιαστικά καταργούν την έννοια του σχεδιασμού και την ανάγκη προσαρμογής του πλαισίου προστασίας στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής.

Το Green Tank πρότεινε την αναδιατύπωση των σχετικών άρθρων ώστε:

  • να ορίζονται με σαφήνεια οι κατηγορίες προστατευόμενων περιοχών,
  • να ενσωματώνονται στο εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών οι περιοχές Natura 2000, αλλά και να δίνεται η δυνατότητα στην πολιτεία να προστατεύσει στοιχεία της ελληνικής φύσης που διαφορετικά θα μείνουν απροστάτευτα και
  • να ορίζεται το πλαίσιο για την επιλογή των επιτρεπόμενων χρήσεων ανά ζώνη προστασίας εντός προστατευόμενων περιοχών, χωρίς να υποβαθμίζονται τα φυσικά χαρακτηριστικά που προστατεύονται σε κάθε περιοχή. Οι επιτρεπόμενες χρήσεις πρέπει να κλιμακώνονται όσο προσεγγίζεται ο πυρήνας προστασίας, με τις ζώνες απολύτου προστασίας να είναι ιδιαίτερα αυστηρές.

2. Διακυβέρνηση προστατευόμενων περιοχών: Το νομοσχέδιο επίσης προβλέπει την αναμόρφωση της διοίκησης του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών, μόλις δύο χρόνια μετά την προηγούμενη μεταρρύθμιση. Είναι θετικό ότι διατηρεί κάποια από τα θετικά στοιχεία αυτής, δηλαδή, την κάλυψη όλων των περιοχών Natura 2000 και την πρόβλεψη επιχορηγήσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό. Με την ίδρυση του οργανισμού για το φυσικό περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή (ΟΦΥΠΕΚΑ) και τοπικές Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΜΔΠΠ), η χώρα αποκτά ένα κεντρικό σχήμα συντονισμού του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών το οποίο εποπτεύεται από το ΥΠΕΝ. Με τις παρατηρήσεις του το Green Tank επισημαίνει ότι:

  • Απαιτούνται ακόμα διευκρινίσεις για τη λειτουργία του και κυρίως αποσαφήνιση σχετικά με τη σχέση του ΟΦΥΠΕΚΑ και του εποπτεύοντος Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
  • Από τις αρμοδιότητες του ΟΦΥΠΕΚΑ και των τοπικών Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών έχουν απαλείφει κρίσιμες αρμοδιότητες που είχαν μέχρι σήμερα οι φορείς διαχείρισης, με κυριότερη την αρμοδιότητα της γνωμοδότησης επί σχεδιαζόμενων έργων και δραστηριοτήτων. Οι αρμοδιότητες αυτές πρέπει να συμπληρωθούν.
  • Η μετάβαση στο νέο σύστημα θα πρέπει να προχωρήσει μόνο εφόσον έχουν εκπληρωθεί όλες οι προϋποθέσεις για την επαρκή λειτουργία του (εξουσιοδοτικές διατάξεις, ειδικότερες ρυθμίσεις λειτουργίας, στελέχωση, πόροι, εξοπλισμός).

Όταν ένα σύστημα προστατευόμενων περιοχών, από τον σχεδιασμό μέχρι τη διοίκηση του, είναι συνεκτικό και λειτουργικό τότε εκπληρώνει αποτελεσματικά τον κεντρικό ρόλο του για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και συντελεί στη δημιουργία τοπικών προτύπων βιώσιμης ανάπτυξης.

3. Περιβαλλοντική αδειοδότηση: Η διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης απορρέει από την αρχή της πρόληψης πιθανής βλάβης στο περιβάλλον. Όσο θεμιτή κι αν είναι η επίσπευση των διαδικασιών που επιδιώκει το νομοσχέδιο, η περιβαλλοντική αδειοδότηση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα χρονοβόρο και ανασταλτικό βήμα προσέλκυσης επενδύσεων, αλλά ως το απαραίτητο εργαλείο για τη βέλτιστη δυνατή προστασία του περιβάλλοντος, της υγιούς ανταγωνιστικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Μπορείτε να διαβάσετε τα αναλυτικά σχόλια που κατέθεσε το Green Tank στη δημόσια διαβούλευση.