Η Ιόλη Χριστοπούλου παραχώρησε συνέντευξη στην εκπομπή Όμικρον 3 της ΕΡΤ3 με την Αλέξια Τζιώνα σχετικά με τις διακρατικές προσπάθειες για την προστασία του ποταμού Αώου/Vjosa, ενός εκ των τελευταίων ποταμών ελεύθερης ροής στην Ευρώπη, που πηγάζει στην Ελλάδα και διασχίζει την Αλβανία πριν εκβάλει στην Αδριατική.
Η συζήτηση ανέδειξε δύο κομβικές πρωτοβουλίες της αλβανικής πλευράς για την προστασία του ποταμού. Καταρχάς, τον χαρακτηρισμό του ποταμού σε όλο το μήκος του στην Αλβανία ως φυσικού πάρκου, τον Ιανουάριο 2022. Όπως επεσήμανε η Ιόλη Χριστοπούλου, παρόλο που ο χαρακτηρισμός του φυσικού πάρκου δεν αποκλείει την απειλή σχεδίων για μικρότερα και μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά έργα στην περιοχή, είναι ένα σημαντικό ορόσημο που σηματοδοτεί για πρώτη φορά στην Αλβανία την ένταξη του ποταμού σε όλο του το μήκος σε ένα καθαρό καθεστώς προστασίας και ενισχύει αυτήν την τάση.
Η δεύτερη, πολύ πιο πρόσφατη κομβική στιγμή, είναι το μνημόνιο συνεργασίας της αλβανικής κυβέρνησης με την εταιρεία Patagonia εκ μέρους της μεγάλης συμμαχίας περιβαλλοντικών οργανώσεων που εδώ και χρόνια προωθούν την προστασία του ποταμού. Το μνημόνιο περιλαμβάνει τη δέσμευση της αλβανικής κυβέρνησης για τον χαρακτηρισμό του ποταμού σε όλο του μήκος του στην Αλβανία ως Εθνικού Πάρκου, συμπεριλαμβανομένων και των παραποτάμων.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβλήθηκαν δηλώσεις από την πρόσφατη επίσκεψη του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα στην Αλβανική πρωτεύουσα, στις οποίες διαφάνηκε για πρώτη φορά η πρόθεση των δύο χωρών να συνεργαστούν για την προστασία του ποταμού.
Σχολιάζοντας θετικά αυτή τη σημαντική εξέλιξη, η Ιόλη Χριστοπούλου, τόνισε ότι και στην ελληνική πλευρά απαιτείται ενίσχυση της προστασίας των περίπου 20χλμ του ποταμού και των κύριων παραποτάμων του που δεν εντάσσονται σε κάποιο καθεστώς προστασίας εθνικού πάρκου ή περιοχής Natura. Η στιγμή για να εξεταστεί αυτή η προοπτική είναι κατάλληλη, καθώς εκπονούνται οι περιβαλλοντικές μελέτες για τον πλήρη χαρακτηρισμό των περιοχών Natura2000 που εντοπίζονται εντός της λεκάνης απορροής του ποταμού.
Η συμπληρωματική αυτή προστασία, σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες της αλβανικής πλευράς, μπορεί να οδηγήσει στον χαρακτηρισμό του Αώου/Vjosa ως του πρώτου διασυνοριακού ποταμού ελεύθερης ροής στην Ευρώπη.
Στη συνέχεια της συνέντευξης επισημάνθηκε πως αντίστοιχες τάσεις παρατηρούνται και στην ΕΕ. Όπως επεσήμανε η Ιόλη Χριστοπούλου, η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα για την «επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» με ορίζοντα το 2030 περιλαμβάνει στρατηγικούς στόχους μεταξύ των οποίων και η αποκατάσταση των ποταμών. Μάλιστα, αναμένεται να ανακοινωθεί πρόταση νόμου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αποκατάσταση της φύσης ώστε αυτοί οι στόχοι να γίνουν νομικά δεσμευτικοί και έπειτα τα κράτη μέλη να ορίσουν πώς θα αποκαταστήσουν τα ποτάμια. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως υποστήριξε η Ιόλη Χριστοπούλου, ο Αώος/Vjosa μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα καλής πρακτικής ως πρότυπο ποταμού ελεύθερης ροής.
Το Green Tank συνεργάζεται με τις oργανώσεις MedINA, Πινδος Περιβαλλοντική και την IUCN ECARO στο πλαίσιο της εκστρατείας «Σώζοντας τον τελευταίο ποταμό ελεύθερης ροής Αώος/ Vjosa» που αποτελεί μέρος της μεγαλύτερης συμμαχίας περιβαλλοντικών οργανώσεων «Σώζοντας τη γαλάζια καρδιά της Ευρώπης».
Η συνέντευξη προβλήθηκε στις 15 Ιουνίου 2022. Μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ:
Μπορείτε να παρακολουθήσετε όλο το ρεπορτάζ της εκπομπής εδώ:
