Η βιώσιμη ανάπτυξη στο επίκεντρο των ευρωεκλογών

Άρθρο γνώμης της Ιόλης Χριστοπούλου όπου αναλύεται γιατί το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και οι αποφάσεις που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα στις Βρυξέλλες είναι καθοριστικές για την ανατροπή της οικολογικής κρίσης και της μετάβασης σε μία βιώσιμη οικονομία και κοινωνία.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 23 Μαΐου 2019 στο capital.gr. Ακολουθεί το πλήρες άρθρο:

Η βιώσιμη ανάπτυξη στο επίκεντρο των ευρωεκλογών

“Σε λίγο θα μπούμε σε μία δεκαετία που θα είναι αποφασιστική για τη σημερινή και τις επόμενες γενιές αλλά και συνολικά για τη ζωή στον πλανήτη. Είναι ευθύνη μας και εντός των δυνάμεων μας να κάνουμε αυτή τη δεκαετία μία δεκαετία δράσης και επίτευξης της βιώσιμης ανάπτυξης”. Με αυτό το μήνυμα υπογραμμίζει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στην πρόσφατη έκθεση προόδου για την επίτευξη των στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030 την κρισιμότητα των επόμενων ετών αλλά και τις σημαντικές ευκαιρίες που αυτά θα φέρουν.

Η επόμενη Ευρωκοινοβουλευτική περίοδος αποτελεί την τελευταία ευκαιρία που θα έχει η Ευρώπη να πετύχει τη μετάβαση σε μία βιώσιμη κοινωνία και οικονομία εντός των ορίων του πλανήτη.

Ο πλανήτης βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πριν λίγες μέρες οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έφτασαν το πρωτοφανές επίπεδο των 415 ppm, ξεπερνώντας ένα ακόμα ορόσημο που δείχνει τη διαρκώς επιδεινούμενη κλιματική κρίση.Την ίδια στιγμή, ένα στα τέσσερα είδη ζώων και φυτών οδηγείται στην εξαφάνιση και μαζί οι περισσότερες παροχές της φύσης.

Τα επιστημονικά συμπεράσματα της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή είναι αμείλικτα. Για να συγκρατηθεί η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό και να αποφευχθούν οι καταστροφικές συνέπειες που θα έχει μία μεγαλύτερη αύξηση, πρέπει να πετύχουμε ραγδαία μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030 και μηδενισμό τους μέχρι το 2050. Αντίστοιχα επείγουσα είναι και προειδοποίηση από τη Διακυβερνητική Πλατφόρμα Πολιτικής – Επιστήμης για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων. Ο ρυθμός απώλειας των ειδών θα αποκτήσει ανήκουστες διαστάσεις αν δεν ληφθούν μέτρα για την ανατροπή των βασικών αιτιών που έχουν οδηγήσει τα τελευταία 50 χρόνια στη μεγαλύτερη από κάθε άλλη περίοδο της ιστορίας αλλοίωση του πλανήτη.

Τη νέα πραγματικότητα δείχνουν να αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες με πιο έντονη αγωνία να εκφράζεται από τη νέα γενιά. Η επιμονή και το όραμα ενός 16χρονου κοριτσιού από τη Σουηδία οδηγεί κάθε Παρασκευή στους δρόμους εκατομμύρια νέα παιδιά από όλο τον κόσμο με το επιτακτικό αίτημα για λήψη άμεσων μέτρων αντιμετώπισης της κλιματικής και συνολικά της οικολογικής κρίσης.

Το θέμα της κλιματικής κρίσης απασχόλησε και το ντιμπέιτ των υποψήφιων για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 15ης Μαΐου. Παρά τα αναμφισβήτητο γεγονός ότι τα περιθώρια του πλανήτη στενεύουν, οι επίδοξοι ηγέτες της ΕΕ δεν έδειξαν να συμφωνούν στον δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί. Οι προσεγγίσεις των πολιτικών ομάδων σε ένα τόσο κορυφαίας τάξης ζήτημα διίστανται. Αυτό όμως που απαιτείται από τη νέα θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να γίνει η υπέρβαση και να υιοθετήσουν πολιτικές πέρα από την πεπατημένη. Δεν συζητάμε πλέον μόνο για τη διατήρηση της ηγετικής θέσης της Ευρώπης στα περιβαλλοντικά και κλιματικά θέματα. Οι αποφάσεις στους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου, της ενέργειας, της γεωργίας, της αλιείας, των μεταφορών, της περιφερειακής ανάπτυξης κ.ο.κ, είναι αυτές που τελικά θα καθορίσουν αν η Ευρώπη θα ανατρέψει την οικολογική κρίση και θα χαράξει μία νέα πορεία ανάπτυξης. Η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει ήδη την επόμενη μέρα των εκλογών καθώς τα θέματα στην ατζέντα είναι πολλά και καίρια.

Ειδικότερα, οι Ευρωβουλευτές θα πρέπει όχι μόνο να διασφαλίσουν την εφαρμογή του νέο-ψηφισθέντος πακέτου των 8 φακέλων για την καθαρή ενέργεια αλλά να είναι σε συνεχή εγρήγορση για τη συμπλήρωση τους. Άμεση προτεραιότητα είναι η εξασφάλιση ότι τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) με ορίζοντα το 2030 δεσμεύονται για την απανθρακοποίηση του ενεργειακού μίγματος, και οι προς διαμόρφωση μακροπρόθεσμες κλιματικές στρατηγικές να οδηγούν προς μία κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη το 2050. Την ίδια στιγμή θα πρέπει να ορίσουν νέους στόχους για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας με ορίζοντα το 2030, θέμα που καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι οι στόχοι για το 2020 δεν πρόκειται να επιτευχθούν.

Επίσης, θα πρέπει να διαμορφώσουν πολιτικές που θα ανατρέψουν την εντατικοποίηση της γεωργίας, την υπεραλίευση και την άκρατη ανάπτυξη υποδομών και να τονώσουν τα μέτρα για τη δραστική μείωση απορριμμάτων, πλαστικών και ρύπανσης προωθώντας παράλληλα την κυκλική οικονομία. Καταλυτικός παράγοντας για την επίτευξη της αλλαγής που απαιτείται είναι η κατεύθυνση των κονδυλίων του νέου προϋπολογισμού της ΕΕ. Τους επόμενους μήνες Ευρωβουλευτές και Επιτροπή πρέπει να βάλουν τέλος σε επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων και καταστροφικών πρακτικών και να τις αντικαταστήσουν με ενισχύσεις σε βιώσιμες λύσεις διαχείρισης των φυσικών πόρων και ολοκληρωμένη προστασία της φύσης.

Για την Ελλάδα, η πρόκληση θα είναι μεγάλη. Οι νέοι Ευρωβουλευτές και Επίτροποι θα πρέπει να είναι έτοιμοι να λάβουν δύσκολες αποφάσεις καθώς θα πρέπει να στηρίξουν την επανεκκίνηση της οικονομίας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διατήρηση της φύσης και τη μετάβαση σε μία οικονομία μηδενικού άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί δραστικά το ΕΣΕΚ προς την κατεύθυνση της πλήρους απεξάρτησης από τον λιγνίτη ως το 2030 και του επαναπροσανατολισμού των επενδύσεων από τα ορυκτά καύσιμα προς υποδομές ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας. Επίσης, πέρα από την προώθηση μέτρων για τις προστατευόμενες περιοχές, θα πρέπει να επικαιροποιηθεί το εθνικό σχέδιο δράσης για τη βιοποικιλότητα με προτεραιότητα στην ενσωμάτωση της βιοποικιλότητας στον πρωτογενή τομέα, τον τουρισμό και τις υποδομές. Πλέον καθοριστικός θα είναι και ο σχεδιασμός των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ ώστε οι ευρωπαϊκοί αναπτυξιακοί πόροι να δράσουν καταλυτικά στη στροφή της ελληνικής οικονομίας προς τη βιωσιμότητα.

Η ευρωπαϊκή πολιτική επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής μας. Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που έχουν κηρύξει οι επιστήμονες για τον πλανήτη χρειάζεται να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που παράγουμε, που καταναλώνουμε και που τελικά ζούμε. Η ευθύνη όσων μεταβούν στις Βρυξέλλες μετά τις εκλογές της Κυριακής είναι τεράστια. Το ίδιο και η δική μας που για τις επιλογές μας στην κάλπη.