Η ελληνοβουλγαρική συνεργασία στον ενεργειακό τομέα πρέπει να είναι βιώσιμη

Ο Νίκος Μάντζαρης εξετάζει τις προοπτικές της ελληνοβουλγαρικής συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα σε εκτενές άρθρο του για το Heinrich-Böll-Stiftung Θεσσαλονίκης με τίτλο «The Greek-Bulgarian collaboration in the energy sector must be sustainable [Η ελληνοβουλγαρική συνεργασία στον ενεργειακό τομέα πρέπει να είναι βιώσιμη]».

Ξεκινώντας από τους πυλώνες συνεργασίας και τα σχέδια ανάπτυξης υποδομών αερίου και μονάδων πυρηνικής ενέργειας, ο Νίκος Μάντζαρης εξήγησε τους λόγους για τους οποίους τέτοιου είδους επενδύσεις δεν συνιστούν ούτε υγιή ούτε ρεαλιστική βάση συνεργασίας για τις δύο γειτονικές χώρες. Αντιθέτως, έρχονται σε πλήρη σύγκρουση με τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής και τις ροές των αντίστοιχων πηγών χρηματοδότησης, όπως αυτά αποτυπώνονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τον Ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο, το νομοθετικό πακέτο fit for 55 και την πρόσφατη ανακοίνωση για το REPowerEU. Οι κυρίαρχες τάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο αυτή τη στιγμή δείχνουν πως η ροή χρηματοδότησης για υποδομές πυρηνικής ενέργειας και υποδομές αερίου θα μειωθεί δραστικά, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις ιδιωτικές επενδύσεις.

Ειδικότερα για προβλέψεις του REPowerEU, ο Νίκος Μάντζαρης τόνισε πως το σχέδιο επιβάλλει μείωση κατά 64% της συνολικής ζήτησης για ορυκτό αέριο έως το 2030 συγκριτικά με τα επίπεδα του 2020 – μία πρόβλεψη πολύ πιο φιλόδοξη ακόμα και από τη δέσμη μέτρων fit for 55. Όπως το θέτει, «αυτή η μείωση είναι πολύ μεγαλύτερη από τη σημερινή εξάρτηση από το ρωσικό αέριο (40%), κάτι που δείχνει πως ακόμα και η διαφοροποίηση των πηγών ορυκτού αερίου μέσω νέων αγωγών και σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου θα είναι μόνο προσωρινή». Έτσι, γίνεται σαφές πως πιθανές νέες επενδύσεις συνολικά σε υποδομές αερίου είναι πιθανό να καταλήξουν σε λανθάνοντα περιουσιακά στοιχεία ακόμα και πριν ολοκληρωθεί η τρέχουσα δεκαετία.

Με αυτά τα δεδομένα, ο Νίκος Μάντζαρης εξηγεί ότι το συμφέρον των δύο χωρών είναι να εστιάσουν την ενεργειακή συνεργασία τους στην αξιοποίηση του τεράστιου δυναμικού που διαθέτουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην επέκταση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, στις επενδύσεις στην ενεργειακή επάρκεια και στον εξηλεκτρισμό του κτιριακού τομέα, καθώς και σε νέες υποδομές αποθήκευσης ενέργειας. Το νέο ενισχυμένο Ταμείο Εκσυγχρονισμού από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ προσφέρει πολλές δυνατότητες διασυνοριακής συνεργασίας προς αυτήν την κατεύθυνση. Ακόμα ένα σημαντικό πεδίο πιθανής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών είναι η Δίκαιη Μετάβαση στις λιγνιτικές περιοχές.

Καταλήγοντας, ο Νίκος Μάντζαρης τονίζει πως η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας σε βιώσιμα έργα θα καταστήσει την ενεργειακή μετάβαση πιο προσιτή οικονομικά για τα κράτη και τους πολίτες, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα διαθέσιμα κονδύλια.

Τα άρθρο δημοσιεύτηκε στις 15 Ιουνίου 2022 και είναι διαθέσιμο εδώ στην αγγλική γλώσσα.