Το Green Tank κατέθεσε αναλυτικά σχόλια στο προτεινόμενο σχέδιο δήμου Κοζάνης για τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή.
Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο Δήμος Κοζάνης συμμετέχει ενεργά στη διαβούλευση για την επόμενη μέρα, μετά τον λιγνίτη, για την πόλη και την ευρύτερη περιοχή παρουσιάζοντας ένα όραμα για την πόλη της Κοζάνης για το 2030. Ο ορίζοντας μάλιστα του σχεδιασμού για τη μεταλιγνιτική περίοδο ξεπερνά τα όρια μιας προγραμματικής περιόδου και ενός ΕΣΠΑ. Αφορά έναν σχεδιασμό για τα επόμενα 30 χρόνια για την πραγματική ανακατεύθυνση της παραγωγής και της κατανάλωσης του ενεργειακού κέντρου της χώρα.
Θεωρούμε δε πολύ θετική την πρωτοβουλία του Δήμου να θέσει σε διαβούλευση το όραμα και τις προτάσεις του, ώστε το τελικό κείμενο να διαμορφωθεί με την ενσωμάτωση των καλύτερων προτάσεων από τους εμπλεκόμενους φορείς και τους πολίτες. Αυτή την προσέγγιση θα πρέπει ο Δήμος Κοζάνης να διεκδικήσει και συνολικά για τον σχεδιασμό της μεταλιγνιτικής εποχής. Αν και οι διαδικασίες δια ζώσης διαβούλευσης λόγω της πανδημίας είναι περιορισμένες, ο Δήμος Κοζάνης θα πρέπει να σκεφτεί τρόπους πιο άμεσου διαλόγου και διάδρασης με την ενεργό συμμετοχή των ενδιαφερόμενων εμπλεκόμενων φορέων και πολιτών.
Ενώ όμως η προτεινόμενη στρατηγική του δήμου Κοζάνης περιλαμβάνει διάφορες αξιόλογες ιδέες, απουσιάζουν δύο θεμελιώδη στοιχεία: Η ιεράρχηση προτεραιοτήτων και η «μετάφρασή» τους σε θέσεις εργασίας και τοπικά προστιθέμενη αξία. Οι επαγγελματικοί και επιστημονικοί φορείς της Δυτικής Μακεδονίας (ΑΝΚΟ, ΤΕΕ Δ. Μακεδονίας, ΕΚΕΤΑ) αλλά και οι ΜΚΟ έχουν αναπτύξει εξαιρετικά υπολογιστικά εργαλεία που μπορούν να αναλύσουν συγκεκριμένα σενάρια ποσοτικά αν τους δοθούν σαφείς οδηγίες για συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες. Προτείνουμε στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ο δήμος Κοζάνης πρώτα από όλα να επιλέξει 5 κεντρικές οικονομικές δραστηριότητες που θεωρεί ότι θα είναι το μέλλον της περιοχής, αντί να παραθέτει το σύνολο των πιθανών ή υποψηφίων επιλογών, και να ζητήσει από τους φορείς την ποσοτική τους ανάλυση. Μόνο τέτοιου είδους προτάσεις άλλωστε μπορούν να συμπεριληφθούν στα Εδαφικά Σχέδια Μετάβασης τα οποία απαιτούνται για την εκταμίευση πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Επιπλέον, παρά την αναφορά σε καθαρές μορφές ενέργειας, το προτεινόμενο σχέδιο χαρακτηρίζεται από το οξύμωρο να έχει ως πρώτο αίτημα για τη μετάβαση της Κοζάνης στη μεταλιγνιτική εποχή τη συνέχιση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων. Παρόμοια θολή θέση υπάρχει και γύρω από το ζήτημα της τηλεθέρμανσης. Από τη μία αναφέρεται η «προκαταρκτική μελέτη για την αναβάθμιση και επέκταση της εγκατάστασης τηλεθέρμανσης Κοζάνης με εναλλακτικές πηγές ενέργειας», ενώ από την άλλη παρουσιάζεται ως μονόδρομος η κεντρική μονάδα ορυκτού αερίου για την τηλεθέρμανση της περιοχής. Η επιλογή αυτή δημιουργεί σοβαρά ερωτητικά γύρω από την περιβαλλοντική και οικονομική βιωσιμότητα της, τη συμβατότητά της με το ΕΣΕΚ, την πηγή χρηματοδότησής της, και την πιθανή επιβάρυνση των ΑΠΕ. Η Κοζάνη και οι άλλες πόλεις στη Δυτική Μακεδονία θα πρέπει να σκεφτούν πολύ σοβαρά πριν δεσμεύσουν σημαντικούς πόρους σε μια λύση με περιορισμένο ορίζοντα ζωής και χωρίς να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα εύκολης και ανέξοδης μετατροπής της στο εγγύς μέλλον σε καθαρό καύσιμο (πχ πράσινο υδρογόνο).
Σε κάθε περίπτωση , ειδικά σε αυτό το χρονικό σημείο που η προσοχή τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επικεντρώνεται στο μέλλον των λιγνιτικών περιοχών, χρειάζονται καθαρές πολιτικές επιλογές και κατευθύνσεις. Διαφορετικά θα χαθεί μια μοναδική ευκαιρία για την περιοχή να χτίσει το μέλλον της πάνω σε στέρεες, βιώσιμες βάσεις.
Διαβάστε τα αναλυτικά σχόλια του Green Tank εδώ.
