Στη συμβολή της στο διαδικτυακό σεμινάριο «Navigating the just transition: role of energy communities [Χαρτογραφώντας τη δίκαιη μετάβαση: ο ρόλος των ενεργειακών κοινοτήτων]», που διοργανώθηκε από το CEE Bankwatch, η Ιωάννα Θεοδοσίου έκανε μια σύντομη ανασκόπηση της πορείας των ενεργειακών κοινοτήτων στην Ελλάδα και τις λιγνιτικές περιοχές της και του ρόλου τους στη Δίκαιη Μετάβαση, καταλήγοντας σε που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες και για άλλες λιγνιτικές/ανθρακικές περιοχές στην Ευρώπη.
Ανθίζοντας σε μια μεταβατική περίοδο για τον ενεργειακό τομέα, οι ενεργειακές κοινότητες θέτουν τις βάσεις για ένα αποκεντρωμένο ενεργειακό μοντέλο που βασίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων στη μετάβαση και την πρόσβασή τους σε πόρους και προνόμια που προορίζονται για τη Δίκαιη Μετάβαση. Όπως τόνισε η Ιωάννα Θεοδοσίου, τα χαρακτηριστικά συμβάλλουν στη διασφάλιση της ενεργειακής δημοκρατίας και της διατήρησης της κοινωνικής συνοχής. Ωστόσο, όπως σημείωσε, οι ενεργειακές κοινότητες χρειάζονται ένα υποστηρικτικό και ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο που θα ενισχύσει το ρόλο τους στη Δίκαιη Μετάβαση.
Στο πλαίσιο αυτό, περιέγραψε τα βασικά σημεία του νέου νομοθετικού πλαισίου στην Ελλάδα, καθώς και τις προκλήσεις που παραμένουν και πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα στην πολιτική για τις ενεργειακές κοινότητες. Συγκεκριμένα, έκανε τις ακόλουθες προτάσεις:
- Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι τα Εδαφικά Σχέδια για τη Δίκαιη Μετάβαση θα συμπεριλάβουν επενδύσεις στις ενεργειακές κοινότητες με έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
- Χρειάζεται να ενεργοποιηθούν οι διαθέσιμοι πόροι, ευρωπαϊκοί και εθνικοί, για να υποστηρίξουν έργα ενεργειακών κοινοτήτων και την αναβάθμιση του δικτύου, με έμφαση (α) σε οικονομικές ενισχύσεις για το κόστος εγκατάστασης των έργων ενεργειακών κοινοτήτων που καλύπτουν ίδιες ενεργειακές ανάγκες (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακή αποδοτικότητα, θέρμανση, αποθήκευση κ.λπ), (β) σε δημιουργία Αναπτυξιακού Ταμείου για τις ενεργειακές κοινότητες.
- Η προτεραιότητα για σύνδεση στο δίκτυο θα έπρεπε να δοθεί στα έργα αυτό-παραγωγής από Ενεργειακές Κοινότητες με ισχυρή συμμετοχή των πολιτών ώστε να διασφαλιστεί ότι το διαθέσιμο δίκτυο δεν θα καλυφθεί από έργα αυτό-παραγωγής μεγάλων εταιρειών και τις ενεργειακές κοινότητές τους, αφήνοντας χωρίς χώρο την αυτοπαραγωγή από ενεργειακές κοινότητες πολιτών.
- Είναι αναγκαία μια φιλόδοξη πολιτική για τις ενεργειακές κοινότητες, η οποία μάλιστα θα αντικατοπτρίζεται στην επικείμενη αναθεώρηση του ΕΣΕΚ.
- Πρέπει να δοθούν κίνητρα για τη συνεργασία μεταξύ μεγάλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και των ενεργειακών κοινοτήτων μέσω συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο.
- Τέλος, οι ενεργειακές κοινότητες πρέπει να προστατευτούν από άδικες ανταγωνιστικές διαδικασίες.
Το διαδικτυακό σεμινάριο διοργανώθηκε από την οργάνωση CEE Bankwatch και πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 29 Μαΐου 2023.
Συμμετείχαν επίσης οι Χρήστος Βρεττός, REScoop και Pouyan Maleki, Ecorys.
Τη συζήτησε συντόνισε η Joanna Jakubowska, Συνεργάτιδα πολιτικής για τη Δίκαιη Μετάβαση, CEE Bankwatch.
Το πλήρες βίντεο της συζήτησης είναι διαθέσιμο στο κανάλι των CEE Bankwatch στο YouTube.
Η παρουσίαση της Ιωάννας Θεοδοσίου είναι επίσης διαθέσιμη στο κανάλι μας στο YouTube:
