Η Ελλάδα σχεδόν αποχαιρετά τον λιγνίτη

Δηλώσεις του Νίκου Μάντζαρη σε άρθρο της γερμανικής εφημερίδας Der Tagesspiegel που αναλύει την πορεία και τον σχεδιασμό της απολιγνιτοποίησης σε Ελλάδα και Γερμανία και συγκρίνει τις περιπτώσεις των νέων λιγνιτικών μονάδων “Πτολεμαΐδα 5” στην Ελλάδα και “Datteln 4” στη Γερμανία με αυτή της “Ostroleka C” στην Πολωνία για την οποία λήφθηκε η απόφαση να σταματήσει η κατασκευή της ως λιγνιτικό έργο.

Το άρθρο της δημοσιογράφου Nora Marie Zaremba δημοσιεύτηκε (στα γερμανικά) με τίτλο «Η Ελλάδα σχεδόν αποχαιρετά τον λιγνίτη» στην εφημερίδα Der Τagesspiegel στις 17 Ιουλίου 2020:

Griechenlands Beinahe-Abschied von der Kohle

Το άρθρο εξηγεί τα αρνητικά οικονομικά μεγέθη των λιγνιτικών μονάδων στην Ελλάδα και αναφέρει ότι η Ελλάδα με τον εμπροσθοβαρή σχεδιασμό να κλείσει όλες τις υφιστάμενες λιγνιτικές της μονάδες ως το 2023 θα μπορούσε να θεωρηθεί πρωτοπόρος, αν δεν προβλεπόταν η κατασκευή της Πτολεμαΐδας 5 και η λειτουργία της ως λιγνιτική μονάδα μέχρι το 2028. Υπενθυμίζεται επίσης το κυνήγι εξαιρέσεων που εξελίχθηκε τα προηγούμενα χρόνια ώστε το έργο της Πτολεμαϊδας 5 να λάβει την απαραίτητη χρηματοδότηση. Υπογραμμίζεται το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ήδη από το 2015, αρνήθηκε την χρηματοδότηση του έργου λόγω του ότι η μονάδα σχεδιάζεται να εκμπέμπει διοξείδιο του άνθρακα πολύ πάνω από τα 550 γρ CO2/KWh που έθεσε τότε η ΕΤΕπ ως ανώτατο όριο για να χρηματοδοτεί υποδομές ηλεκτροπαραγωγής. Ωστόσο το έργο έχει λάβει χρηματοδότηση από τη γερμανική αναπτυξιακή τράπεζα KfW ύψους 739 εκ. ευρώ.

Παρά τα αρνητικά οικονομικά της χαρακτηριστικά (μόνο το κόστος αγοράς δικαιωμάτων CO2 για την 6ετία 2023-28 προβλέπεται να αγγίξει τα 800 εκ. ευρώ) και την παραδοχή ότι οι αποφάσεις για τη νέα μονάδα αποτελούν διαχρονικό, διακομματικό λάθος, η εγκατάσταση της Πτολεμαϊδας 5 προβλέπεται να ολοκληρωθεί δεδομένου ότι έχουν ξοδευτεί τα χρήματα για την κατασκευή της.

Παρόμοια περίπτωση, αποτελεί η νέα λιγνιτική μονάδα Datteln 4 της Γερμανίας που τέθηκε πρόσφατα σε λειτουργία, παρά τη συνολική ευρωπαϊκή τάση απολιγνιτοποίησης. Μάλιστα, η περίπτωση των δύο αυτών μονάδων αντιπαραβάλλεται με την ανατροπή της απόφασης να ολοκληρωθεί ως λιγνιτική η νέα μονάδα Ostroleka C στην Πολωνία για οικονομικούς λόγους παρά τη βαθιά εξάρτησή της από τον λιγνίτη και τον λιθάνθρακα.

Το άρθρο συγκρίνει επίσης τον σχεδιασμό της Γερμανίας να αποζημιώσει με εθνικούς πόρους τις εταιρίες αλλά και τους εργαζόμενους στις λιγνιτικές μονάδες με το γεγονός ότι η μετάβαση στην Ελλάδα θα εξαρτηθεί σε καθοριστικό βαθμό από τους πόρους που θα λάβει η χώρα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Ωστόσο, όπως σχολιάζει ο Νίκος Μάντζαρης, ο τρόπος κατανομής των πόρων που περιλαμβάνεται στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι δίκαιος καθώς η Ελλάδα λαμβάνει 1,7 δις ευρώ, ενώ η Γερμανία 5,2 δις ευρώ και η Πολωνία, που ακόμα δεν έχει αποδεχτεί τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας, 8 δις ευρώ. Επισημαίνει ότι τα κριτήρια κατανομής των πόρων πρέπει να είναι πιο δίκαια ώστε να αντικατοπτρίζουν την ταχύτητα μετάβασης και το μέγεθος της πρόκλησης που έχει να αντιμετωπίσει κάθε χώρα.

Διαβάστε την έκθεση του Green Tank για τα οικονομικά των λιγνιτικών μονάδων εδώ.

Διαβάστε την έκθεση του Green Tank για τα κριτήρια κατανομής των πόρων του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης εδώ.