Σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία περνάει από τη μια μεγάλη πρόκληση στην άλλη, το ερώτημα αν μπορεί η πράσινη μετάβαση να γίνει με δίκαιο τρόπο και χωρίς υπέρογκο κόστος για τα νοικοκυριά καθίσταται ιδιαίτερα επίκαιρο.
Σε άρθρο του στο Inside Story και το MacroPolis, ο Νίκος Μάντζαρης απαντάει θετικά στην ερώτηση αυτή, παρουσιάζοντας λύσεις προσανατολισμένες στην κοινωνική δικαιοσύνη, οι οποίες εστιάζουν στη χρηματοδότηση έργων κατά προτεραιότητα στους ευάλωτους.
Αφού εξιστορεί τις διαδοχικές κρίσεις και αμφισβητήσεις που έχει βιώσει το Green Deal, επικεντρώνεται στη μελλοντική πρόκληση του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ-2).
Από το 2027, το ΣΕΔΕ-2 θα διαμορφώνει με όρους χρηματιστηρίου μια τιμή για κάθε τόνο διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται από τη χρήση ορυκτών καυσίμων στα κτίρια και στις οδικές μεταφορές. Το κόστος αυτό θα καταβάλλεται από τους προμηθευτές ορυκτών καυσίμων, οι οποίοι με τη σειρά τους θα το μετακυλούν στους καταναλωτές.
Η θέσπιση του συστήματος αυτού κρίθηκε απαραίτητη καθώς, με βάση δεδομένα της Eurostat που επεξεργάστηκε το Green Tank, τόσο η ΕΕ-27 όσο και – ακόμα χειρότερα – η Ελλάδα σημείωσαν πενιχρές επιδόσεις αναφορικά με το ανθρακικό αποτύπωμα των τομέων αυτών. Παράλληλα, τα διαθέσιμα στοιχεία για την ηλεκτροπαραγωγή δείχνουν ότι το υφιστάμενο ΣΕΔΕ-1 ήταν αποτελεσματικό στη μείωση των εκπομπών του εν λόγω τομέα.
Για την άμβλυνση των κοινωνικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ-2, οι χώρες της ΕΕ-27 θα έχουν διαθέσιμους πόρους από το νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, όπως επίσης και από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών στο ΣΕΔΕ-1.
Σύμφωνα με τον Νίκο Μάντζαρη, ο καλύτερος τρόπος για την κατανομή των πόρων αυτών δεν είναι μια επιδοματική πολιτική ανάλογη με αυτή της ενεργειακής κρίσης, η οποία διαιωνίζει την εξάρτηση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στα ορυκτά καύσιμα. Aντίθετα, όπως φάνηκε σε πρόσφατη ανάλυση του Green Tank και των Facets, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε επενδύσεις για ενεργειακές αναβαθμίσεις – κυρίως για τους ευάλωτους – και συμπεριφορικές αλλαγές.
Μόνο έτσι θα επιτευχθεί η ταυτόχρονη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και των ενεργειακών λογαριασμών των νοικοκυριών.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε ταυτόχρονα στο Inside Story (ελληνική γλώσσα) και το MacroΡolis (αγγλική γλώσσα) στις 23 Απριλίου 2024 και υλοποιήθηκε με την υποστήριξη της Πρεσβείας των Κάτω Χωρών στην Αθήνα, στο πλαίσιο ενός προγράμματος αρθρογραφίας για το κλίμα.
Μπορείτε να το διαβάσετε στους παρακάτω συνδέσμους:
(GR) https://insidestory.gr/article/mporei-i-prasini-metabasi-na-einai-dikaii
(ENG) https://www.macropolis.gr/?i=portal.en.the-agora.14091
