Η περιβαλλοντική δεξαμενή σκέψης The Green Tank και η οργάνωση περιβαλλοντικών δικηγόρων ClientEarth ανακοίνωσαν σήμερα την απόφασή τους να αποσύρουν την προσφυγή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στην απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να παρατείνει παράνομα τη λειτουργία του λιγνιτικού σταθμού του Αμυνταίου το 2018.
Η απόφαση των δύο οργανώσεων για απόσυρση της προσφυγής λήφθηκε αμέσως μετά τη δημοσίευση της τροποποιημένης ενιαίας άδειας παραγωγής των θερμικών μονάδων της ΔΕΗ, η οποία πλέον δεν περιλαμβάνει τον ΑΗΣ Αμυνταίου. Αυτή η τροποποίηση οριστικοποιεί και επισήμως την απόσυρσή του από το ελληνικό ενεργειακό σύστημα.
O ΑΗΣ Αμυνταίου συγκαταλεγόταν ανάμεσα στους πιο ρυπογόνους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του θείου -ενός αερίου επιβλαβούς για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Την οκταετία 2012-2019 οι εκπομπές του σταθμού υπερέβαιναν κατά μέσο όρο 6,3 φορές τα νέα όρια εκπομπών για υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες,
«Η επίσημη απόσυρση του ΑΗΣ Αμυνταίου σηματοδοτεί το τέλος μιας μακροχρόνιας υπόθεσης γεμάτης από απόπειρες εξαιρέσεων, φωτογραφικών ρυθμίσεων, περιφρόνηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, υπερβάσεις ορίων εκπομπών αερίων ρύπων, και υποβάθμιση της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των πολιτών. Αποσύρουμε την προσφυγή μας ελπίζοντας ότι οι χειρισμοί της ελληνικής πολιτείας στην υπόθεση αυτή θα αποτελέσουν κορυφαίο παράδειγμα προς αποφυγή στο μέλλον» δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, πολιτικός αναλυτής και συνιδρυτής του Green Tank.
Τον Απρίλιο του 2019 το Green Tank και η ClientEarth αντιτάχθηκαν στην απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αυξήσει παράνομα τις ώρες για τις οποίες θα μπορούσε να λειτουργήσει ο ΑΗΣ Αμυνταίου χωρίς την υποχρέωση να συμμορφωθεί με αυστηρότερα όρια εκπομπών, ζητώντας από το υπουργείο την άμεση διακοπή λειτουργίας του.
Η λειτουργία του ΑΗΣ είχε ήδη περιοριστεί στις 17.500 ώρες για την περίοδο 2016-2023 μέσω μιας εξαίρεσης της Οδηγίας Βιομηχανικών Εκπομπών, γνωστής ως «εξαίρεση περιορισμένης διάρκειας λειτουργίας». Ωστόσο, ως τον Νοέμβριο του 2018, ο λιγνιτικός σταθμός είχε εξαντλήσει αυτές τις ώρες και θα έπρεπε να σταματήσει τη λειτουργία του.
Από το 2016, η ελληνική κυβέρνηση ζητούσε επανειλημμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να της επιτραπεί να παρατείνει τις ώρες στις σχεδόν διπλάσιες (32.000) από αυτές που είχαν εγκριθεί. Η Επιτροπή συστηματικά αρνούνταν να κάνει δεκτό το ελληνικό αίτημα, καθώς ο ΑΗΣ Αμυνταίου δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για αυτήν την παράταση λειτουργίας σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η ελληνική κυβέρνηση αγνόησε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δίνοντας την πολυπόθητη παράταση ζωής στον ΑΗΣ Αμυνταίου στο τέλος του 2018, η οποία θα του επέτρεπε να λειτουργήσει για 32.000 ώρες.
Αυτή η μονομερής απόφαση ήταν ουσιαστικά μια «αλα καρτ» ερμηνεία της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που παρέτεινε την ασέβεια απέναντι στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον ως αποτέλεσμα της λειτουργίας ενός σταθμού που εξέπεμπε πολλές φορές πάνω από τα νόμιμα όρια.
Παρά την αίτηση άμεσης διακοπής λειτουργίας από το Green Tank και την ClientEarth, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επέμεινε στην απόφασή του να λειτουργήσει ο ΑΗΣ για 32.000 ώρες χωρίς καμία υποχρέωση περιβαλλοντικής αναβάθμισης.
Η εξέλιξη αυτή οδήγησε τις δύο οργανώσεις να υποβάλλουν αίτηση ακύρωση στο Συμβούλιο της Επικρατείας αργότερα την ίδια χρονιά, λίγες μέρες πριν την εκκίνηση προδικαστικής διαδικασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενάντια στην Ελλάδα με την αποστολή σχετικής προειδοποιητικής επιστολής για παρεκκλίσεις της Οδηγίας Βιομηχανικών Εκπομπών σε σχέση με τους ΑΗΣ Αμυνταίου και Καρδιάς.
«Η περιβαλλοντική νομοθεσία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εμπόδιο. Η οριστική απόσυρση του ΑΗΣ Αμυνταίου είναι μια σημαντική νίκη για τους πολίτες και το περιβάλλον. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει πλέον να στρέψει την προσοχή και τους πόρους της για να στηρίξει τους εργαζόμενους και τις τοπικές κοινωνίες στις λιγνιτικές περιοχές της Ελλάδας, εξασφαλίζοντας μια μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή που θα είναι δίκαιη και βιώσιμη για όλους», δήλωσε η Ελένη Διαμαντοπούλου, δικηγόρος για ενεργειακά θέματα στην ClientEarth.