Τον Ιανουάριο του 2024 η κατανάλωση αερίου ήταν η μεγαλύτερη μετά τον Μάρτιο του 2022, αφού για πρώτη φορά έπειτα από 21 συνεχόμενους μήνες ξεπέρασε τις 6 TWh. Η βιομηχανική χρήση αερίου βρίσκεται σε μία διαρκή άνοδο, καταγράφοντας τη δεύτερη υψηλότερη κατανάλωση (0.8 TWh) της εξαετίας για τον μήνα Ιανουάριο, μετά το 2021, ενώ αύξηση σημειώθηκε και στις άλλες δύο χρήσεις, δηλαδή τον ηλεκτρισμό και τα δίκτυα διανομής. Για 5ο συνεχόμενο μήνα, οι εξαγωγές από την πύλη του Σιδηροκάστρου ήταν μηδενικές.
O μήνας Ιανουάριος
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, τον Ιανουάριο 2024, η συνολική εγχώρια κατανάλωση του αερίου (6.04 TWh), ήταν δεύτερη χαμηλότερη κατανάλωση της εξαετίας 2019-2024 για τον μήνα Ιανουάριο, μετά τον περσινό που η μηνιαία κατανάλωση ήταν 4.08 TWh. Σε σχέση με τον Ιανουάριο 2023, πρόκειται για αύξηση 47.9% (+1.96 TWh). Η αύξηση αυτή προήλθε και από τις τρεις χρήσεις. Η μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτες τιμές προήλθε από τον ηλεκτρισμό (+0.95 ΤWh), ενώ η μικρότερη στα δίκτυα διανομής (+0.44 TWh). Στη βιομηχανία η αύξηση ήταν +0.56 ΤWh, ενώ η χρήση του αερίου στον τομέα ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη της εξαετίας μετά τον Ιανουάριο του 2021 (1.03 ΤWh), και τριπλάσια από τον περσινό Ιανουάριο.
Ποσοστιαίες μεταβολές στις τελικές χρήσεις
Όσον αφορά τις ποσοστιαίες μεταβολές μεταξύ Ιανουαρίου 2024 και 2023, η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στη βιομηχανία (+237%), ενώ ακολούθησε ο ηλεκτρισμός (+42.3%) και έπειτα τα δίκτυα διανομής (+27.7%).
Σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας 2019-2023 η κατανάλωση αερίου μειώθηκε κατά μόλις 0.22 TWh (ή -3.5%), με τη μείωση να προέρχεται από τον ηλεκτρισμό και τα δίκτυα διανομής. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση σημειώθηκε στον ηλεκτρισμό (-11.5% ή -0.42 TWh), και έπειτα στα δίκτυα (-1.2% ή -0.03 TWh). Αντίθετα, στη βιομηχανία σημειώθηκε αύξηση κατά 38.7% (+0.2 TWh).
Η κατανάλωση το 2024
Τον Ιανουάριο του 2024 η κατανάλωση (6.04 TWh) ξεπέρασε αυτήν όλων των μηνών του 2023. Ήταν μάλιστα η μεγαλύτερη μηνιαία κατανάλωση μετά τον Μάρτιο του 2022, καθώς έπειτα από 21 συνεχόμενους μήνες, ξεπέρασε τις 6 TWh για πρώτη φορά.
Όσον αφορά την κατανομή της κατανάλωσης αερίου στις τελικές χρήσεις τον Ιανουάριο, το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχει ο ηλεκτρισμός με 3.2 TWh (ή 53%), μειωμένο κατά 2 περίπου ποσοστιαίες μονάδες από τον Ιανουάριο του 2023 (55.1%). Μειωμένο εμφανίστηκε και το μερίδιο στα δίκτυα, αφού από 39.1% (ή 1.6 TWh) το 2023, έπεσε στο 33.8% (ή 2.04 TWh). Αντίθετα, στη βιομηχανία παρατηρήθηκε αύξηση του μεριδίου κατά περισσότερες από επτά ποσοστιαίες μονάδες από 5.8% (0.24 ΤWh) το 2023, σε 13.2% (0.8 ΤWh).
Ο εθελοντικός ευρωπαϊκός στόχος του -15%
Τον Μάρτιο του 2023 η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να συνεχιστεί εθελοντικά από τα κράτη μέλη η προσπάθεια μείωσης της κατανάλωσης αερίου κατά 15% για την περίοδο Απριλίου 2023-Μαρτίου 2024, σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς από την 1η Απριλίου 2017 έως την 31η Μαρτίου 2022. Εξετάζοντας λοιπόν την μέχρι τώρα επίδοση της Ελλάδας, προκύπτει ότι για το δεκάμηνο Απριλίου 2023 – Ιανουαρίου 2024, η χώρα δεν κατάφερε να φτάσει τον ευρωπαϊκό στόχο μείωσης. Συγκεκριμένα, η συνολική κατανάλωση το δεκάμηνο ήταν 44.57 ΤWh, κατά 2.16 ΤWh μεγαλύτερη από τον στόχο (42.4 ΤWh). Η κατανάλωση αυτή αντιστοιχεί σε ποσοστιαία μείωση 10.7% σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου αναφοράς (49.89 ΤWh), δηλαδή περισσότερο από τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες πιο χαμηλά από τον στόχο του 15%.
Οι εισαγωγές το 2024
Σχετικά με τις φυσικές ροές αερίου από τις τέσσερις πύλες εισόδου της χώρας τον Ιανουάριο του 2024, οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία μέσω του αγωγού Turkstream από την πύλη Σιδηροκάστρου (1.95 ΤWh) εμφανίστηκαν ελάχιστα μειωμένες σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα δηλαδή τον Δεκέμβριο 2023 (-0.05 ΤWh), αλλά αυξημένες σε σχέση με τον μήνα Ιανουάριο του 2023, όταν οι εισαγωγές ήταν για πρώτη φορά μηδενικές. Το μερίδιο του ρωσικού αερίου μέσω αγωγού ήταν 32.3%. Σε αντίθεση με την πύλη του Σιδηροκάστρου, στις πύλες της Αγίας Τριάδας και της Νέας Μεσημβρίας, οι ροές αερίου παρουσίασαν μείωση σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2023. Συγκεκριμένα στην πύλη της Αγίας Τριάδας (3.13 ΤWh) καταγράφηκε μείωση 20.1%, ενώ το μερίδιο στις συνολικές εισαγωγές ήταν 51.7%, διατηρώντας την πρώτη θέση και στις αρχές του 2024. Μικρότερη μηνιαία μείωση εισαγωγών σημειώθηκε στο αέριο από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας (-11.7%), το οποίο συνεισέφερε 0.96 TWh καταλαμβάνοντας μερίδιο 15.9% στις συνολικές εισαγωγές της χώρας. Μηδενικό ήταν το μερίδιο του αερίου από την Τουρκία μέσω της πύλης των Κήπων, καθώς δεν καταγράφηκαν καθόλου ροές.
Τέλος, μηδενικές ήταν οι εξαγωγές αερίου μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου για 5ο συνεχόμενο μήνα (από τον Σεπτέμβριο του 2023).
Σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα της Eurostat [1] για τη μηνιαία κατανάλωση αερίου στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 (Δεκέμβριος 2023), το 2023 η Ελλάδα κατόρθωσε να μειώσει την κατανάλωσή της κατά 10% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022, καταλαμβάνοντας την 7η θέση στην κατάταξη μεταξύ των χωρών της ΕΕ-27, 5 θέσεις πιο ψηλά από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-7.4%). Ωστόσο, φαίνεται πως η σχετική θέση της Ελλάδας στη κατάταξη της ΕΕ-27 επιδεινώθηκε με την πάροδο των μηνών, καθώς καταλαμβάνει όλο και χαμηλότερη θέση. Έτσι, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2023 ήταν στην 1η θέση όσον αφορά τη μείωση της κατανάλωσης ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ-27, στο εξάμηνο έπεσε στην 5η θέση και στο έτος στην 7η. Στην πρώτη θέση κατατάχθηκε η Πορτογαλία και στη δεύτερη η Σλοβακία, οι οποίες πέτυχαν μείωση της συνολικής κατανάλωσης αερίου κατά 21.6% και 18.5%, αντίστοιχα το 2023 σε σχέση με το 2022. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι το 2023 4 χώρες (η Φινλανδία, η Μάλτα, η Πολωνία και η Κροατία) αύξησαν τη χρήση αερίου συγκριτικά με το 2022.
Όσον αφορά τον μέσο όρο της πενταετίας η μείωση που πέτυχε η Ελλάδα ήταν μικρότερη από την ΕΕ-27. Πιο συγκεκριμένα, με -14.7% η Ελλάδα βρέθηκε στη 18η θέση, 2 θέσεις πιο χαμηλά από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-15.6%) που κατέλαβε την 16η θέση. Η χώρα με τη μεγαλύτερη μείωση ήταν η Λετονία (-33.2%), ενώ ακολούθησε η Σουηδία (-30.3%) και η Φινλανδία (-28.7%).
Μπορείτε να διαβάσετε τις αναλύσεις των προηγούμενων μηνών από την έναρξη των μέτρων μείωσης της ΕΕ τον Αύγουστο του 2022 εδώ.
[1] Μερικά από τα δεδομένα της Eurostat, ειδικά των τελευταίων μηνών, είναι προσωρινά (provisional) και θα οριστικοποιηθούν τους επόμενους μήνες. H Κύπρος δεν έχει συμπεριληφθεί στη σύγκριση, καθώς έχει μηδενική κατανάλωση αερίου.
