Το μέλλον της ενέργειας: Πράσινη μετάβαση και ενεργειακές κοινότητες

Η ενεργειακή μετάβαση στην Ελλάδα είναι σε πλήρη εξέλιξη και ειδικοί, επιστήμονες και πολίτες χαρτογραφούν τις σημαντικότερες εξελίξεις, απαντώντας στα ερωτήματα του δημοσιογράφου Ρωμανού Γκότζου, στη σειρά podcast «Το μέλλον της ενέργειας» σε παραγωγή της Cinergies Co-Op με την υποστήριξη του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στην Ελλάδα. Ανάμεσά τους, ο Νίκος Μάντζαρης και η Ιωάννα Θεοδοσίου σχολιάζουν την πορεία της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και της μετάβασης στις ΑΠΕ καθώς και τον ρόλο των ενεργειακών κοινοτήτων στη δημιουργία ενός νέου ενεργειακού μοντέλου.

Στο επεισόδιο #1 με τίτλο «Η μετάβαση στην Ελλάδα» ο Νίκος Μάντζαρης τονίζει την πρόοδο των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή και τους φιλόδοξους στόχους που έχει θέσει η Ελλάδα, αλλά και άλλες χώρες της ΕΕ, για την απεξάρτηση του τομέα από τα ορυκτά καύσιμα. Υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο που θα παίξουν οι τεχνολογίες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας για την ενεργειακή ασφάλεια καθώς και την ανάγκη για ανάπτυξη δικτύων. Ακόμα επεσήμανε τον κίνδυνο -κλιματικό και οικονομικό- νέων επενδύσεων στο ορυκτό αέριο και μάλιστα σε μια περίοδο που η πολιτική της Ευρώπης έχει στραφεί προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τέλος, σχολίασε ότι η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δημιουργεί τις δυνατότητες για ένα νέο αποκεντρωμένο μοντέλο ενέργειας όπου η συμμετοχή των πολιτών και η αυτοπαραγωγή ενέργειας διαδραματίζουν ήδη καθοριστικό ρόλο.

Στο επεισόδιο συμμετείχαν επίσης ο Λευτέρης Ιωαννίδης, πρώην δήμαρχος Κοζάνης και μέλος του Δικτύου ΟΦeΛΟΣ, ο Χάρης Καζαντζίδης, πρόεδρος Κοινότητας Ακρινής και ο Νίκος Χατζηαργυρίου, καθηγητής του ΕΜΠ.

Στο επεισόδιο #2 με τίτλο «Ενεργειακή φτώχεια» ο Νίκος Μάντζαρης αναλύει τον ρόλο που διαδραμάτισαν οι γεωπολιτικές εξελίξεις και συγκεκριμένα η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που οδήγησαν σε εκτόξευση του ενδιαφέροντος των πολιτών για την ενέργεια και την ενεργειακή επάρκεια και στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης. Στη συζήτηση τόνισε τη μεγάλη πρόοδο της Ελλάδας στην απεξέρτηση από το ρωσικό αέριο και στη μείωση της κατανάλωσης ορυκτού αερίου συνολικά, υποστηρίζοντας ότι με τη στροφή στις ΑΠΕ μπορεί να επιτευχθεί μόνιμη μείωση του αερίου, χωρίς επενδύσεις σε νέες υποδομές, με τρόπο που θα προστατεύσει το κλίμα και τους πολίτες.

Στο επεισόδιο συμμετείχαν επίσης η Φερενίκη Βαταβάλη, ερευνήτρια στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και η Αλίς Κοροβέση, συνιδρύτρια και Γενική Διευθύντρια του ΙΝΖΕΒ.

Στο επεισόδιο #5 με τίτλο «Ενεργειακές Κοινότητες», παρουσιάζοντας στοιχεία από το Παρατηρητήριο Ενεργειακών Κοινοτήτων του Green Tank, η Ιωάννα Θεοδοσίου σχολιάζει πώς  η ίδια η τεχνολογία των ΑΠΕ ενισχύει την αποκέντρωση και τον εκδημοκρατισμό του ενεργειακού μοντέλου· ένα αίτημα που προέρχεται από τα κινήματα της κλιματικής δικαιοσύνης και προϋποθέτει τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες και τους τρόπους λήψης αποφάσεων για την ενεργειακή μετάβαση. Ο ρόλος του θεσμικού πλαισίου είναι κρίσιμος προς αυτήν την κατεύθυνση. Έτσι, στα θετικά του νέου νόμου για τις ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα η Ιωάννα Θεοδοσίου ανέφερε ότι προβλέπονται επιπλέον ηλεκτρικός χώρος και οικονομικοί πόροι για τις ενεργειακές κοινότητες, καθώς και ότι περιορίζει το φαινόμενο της πειρατείας του θεσμού, μειώνοντας το ποσοστό των κερδών που μπορεί να μοιράσει μια κοινότητα στα μέλη της.

Στο επεισόδιο συμμετείχαν επίσης ο Δημήτρης Κιτσικόπουλος από την Hλέκτρα Energy και μέλος της ενεργειακής κοινότητας ΚΟΙΝΕΡΓΕΙΑ, η Λίνα Τσαλταμπάση, πρόεδρος της ενεργειακής κοινότητας WEnCoop, ο Γιώργος Κονταξής από την Ενεργειακή Κοινότητα Καρδίτσας -ΕΣΕΚ και ο Dirk Vansintjan (Ντιρκ Βασινθιάν), πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενεργειακών Συνεταιρισμών REScoop.eu.

Η σειρά δημοσιεύτηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2023 αγγίζει επίσης τις θεματικές της κινητικότητας, των κτιρίων και της εξοικονόμησης και της ενεργειακής φτώχειας.

Τα επεισόδια καθώς και περισσότερες πληροφορίες για τους/τις συμμετέχοντες/ουσες είναι διαθέσιμα στο spotify και στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στην Ελλάδα.