Μετά την COP26: Προκλήσεις και ανοιχτά ερωτήματα

Σε διαδικτυακή εκδήλωση του Ελληνικού κλάδου της Ένωσης Διεθνούς Δικαίου (International Law Association – ILA) με τίτλο «Φεύγοντας από την Γλασκώβη (COP 26): Οι νέες προκλήσεις για τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας» συμμετείχε ο Νίκος Μάντζαρης στις 16 Δεκεμβρίου 2021.

Την εκδήλωση συντόνιζε η Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος της έδρας της UNESCO για την κλιματική διπλωματία, Εμμανουέλα Δούση.  Στη συζήτηση συμμετείχαν επίσης οι Κώστας Καρτάλης, Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, μέλος του σώματος των Ηνωμένων Εθνών για την εφαρμογή της Σύμβασης για το Κλίμα και της Συμφωνίας των Παρισίων, η Μαρία Γαβουνέλη, Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και η Άννα Βαφειάδου, δικηγόρος και νομική συνεργάτης στο WWF Ελλάς.

Στην πρώτη του τοποθέτηση, ο Νίκος Μάντζαρης αναφέρθηκε στις προκλήσεις και τα ανοιχτά ερωτήματα για το 2022 λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της COP26. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην ανάγκη ανάληψης πιο φιλόδοξων δεσμεύσεων από τα κράτη παγκοσμίως με έμφαση στο 2030 όπου παρατηρήθηκε και το μεγαλύτερο έλλειμμα στη συνδιάσκεψη της Γλασκώβης. Ιδίως στην Ευρώπη, που ηγείται της παγκόσμιας προσπάθειας για αναχαίτιση της κλιματικής κρίσης, η αύξηση της φιλοδοξίας μπορεί να επιτευχθεί με δυο τρόπους εντός του 2022. Αφ’ ενός σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με το νομοθετικό πακέτο “Fit for 55”, το οποίο θα εναρμονίσει επιμέρους πολιτικές της Ένωσης με τις δεσμεύσεις της για μείωση των καθαρών εκπομπών της ΕΕ-27 κατά τουλάχιστον 55% μέχρι το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Αφ’ ετέρου, με αύξηση της κλιματικής φιλοδοξίας σε επίπεδο κρατών μελών όπως στην περίπτωση της Γερμανίας που ήδη έχει δεσμευτεί σε μείωση κατά 65% ως το 2030 ή της Γαλλίας που θα αποφασίσει το 2022 για κλιματικό στόχο -50% με -52% ως το 2030.

Καλύτερες κλιματικές επιδόσεις θα επιτευχθούν επίσης μέσω της απολιγνιτοποίησης, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει στροφή προς πραγματικά βιώσιμες λύσεις, με την ανάπτυξη ΑΠΕ και υποδομών αποθήκευσης ενέργειας, και όχι με στροφή προς το ορυκτό αέριο. Η μετάβαση αυτή, η οποία ήδη συντελείται στην Ελλάδα και θα προχωρήσει και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ εντός του 2022, θα πρέπει να λάβει χώρα με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, σεβόμενη το πνεύμα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Στη δεύτερή του τοποθέτηση, ο Νίκος Μάντζαρης παρουσίασε τα βασικά σημεία του εθνικού κλιματικού νόμου που έχει τεθεί προς διαβούλευση, μέχρι τις 28 Ιανουαρίου 2022. Συγκεκριμένα, ανέφερε τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, αλλά και τους ενδιάμεσους στόχους μείωσης των εκπομπών της χώρας για το 2030 και το 2040. Καθώς η εμπλοκή ολόκληρης της οικονομίας είναι απαραίτητη, αναφέρθηκε επίσης στους πενταετείς τομεακούς προϋπολογισμούς άνθρακα που προβλέπονται για επτά τομείς της ελληνικής οικονομίας. Ειδική αναφορά έκανε στην ηλεκτροπαραγωγή, υπενθυμίζοντας τη δέσμευση για πλήρη απολιγνιτοποίηση το 2028, με ρήτρα επανεξέτασης το 2023 για την επίσπευσή της. Στη συνέχεια, ανέφερε άλλα γενικά και ειδικά μέτρα που προβλέπονται για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και για την προσαρμογή σε αυτή, καθώς και στις διάφορες διαδικασίες διαβούλευσης και ενίσχυσης της συμμετοχή της κοινωνίας που επίσης περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου. Την τοποθέτησή του έκλεισε συνοψίζοντας τα αρνητικά σημεία του σχεδίου νόμου.

Την πρώτη τοποθέτηση του Νίκου Μάντζαρη μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ:

Και τη δεύτερη εδώ:

Ολόκληρη την εκδήλωση μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ.