Η στροφή στην κλιματική και ενεργειακή πολιτική

Στην επετειακή διαδικτυακή εκδήλωση για τα 15 χρόνια του ECOWEEK συμμετείχε ο Νίκος Μάντζαρης ως προσκεκλημένος ομιλητής την Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2020. Κατά την ομιλία του παρουσίασε τη στροφή της κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής της χώρας μετά την απόφαση για απoλιγνιτοποίηση της Ελλάδας το αργότερο ως το 2028, εστιάζοντας στη συμβολή αλλά και τις προκλήσεις που συνοδεύουν αυτή η απόφαση.

Η απόφαση του Πρωθυπουργού που ανακοινώθηκε πριν από έναν χρόνο είναι ιστορικής σημασίας καθώς πλέον η πολιτική της Ελλάδας ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Χαρακτηριστικό, εξάλλου, είναι το γεγονός ότι ο λιγνίτης ήταν υπεύθυνος για το 34% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της χώρας, από το 1990 ως το 2017, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ και πολύ μεγαλύτερο από το μέσο όρο στην ΕΕ που ήταν 18%, την ίδια περίοδο. Επιπλέον, ο λιγνίτης έχει σημαντικό περιβαλλοντικό κόστος αλλά και οικονομικό κόστος, το οποίο γίνεται μεγαλύτερο λόγω των μεταρρυθμίσεων της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια.

Με την ιδιότητα του ως μέλος της Ειδικής Επιτροπής για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, ο Νίκος Μάντζαρης παρουσίασε τη γνωμοδότηση της Επιτροπής για τη θέση της Ελλάδας στον νέο ευρωπαϊκό κλιματικό νόμο, ο οποίος ανακοινώθηκε εν μέσω της πανδημίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και βρίσκεται υπό επεξεργασία. Μεταξύ των σημείων της γνωμοδότησης στο οποίο στάθηκε ήταν η πρόταση της Επιτροπής να εξεταστεί και η αύξηση του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο 65% για το 2030, σε σύγκριση με το 1990. Επιπλέον, στην ομιλία του, ανέδειξε την ανάγκη για έναν εθνικό κλιματικό νόμο, ο οποίος να κατοχυρώνει θεσμικά τις δεσμεύσεις που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα και να κατευθύνει τις αποφάσεις το επόμενο διάστημα.

Παρά τις σημαντικές αυτές εξελίξεις, δύο μεγάλες προκλήσεις εντοπίζονται για το άμεσο μέλλον. Η πρώτη πρόκληση αφορά τον κίνδυνο αντικατάστασης του λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα από το ορυκτό αέριο. Στο διάστημα από τον Αύγουστο του 2019 μέχρι τον Οκτώβριο του 2020 η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη μειώθηκε κατά 46% και σημειώθηκε αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όμως ο Νίκος Μάντζαρης ανέλυσε τον κίνδυνο αύξησης του μεριδίου του ορυκτού αερίου το επόμενο διάστημα. Αυτός ο κίνδυνος πρέπει να αποφευχθεί.

Η δεύτερη πρόκληση αφορά στην επιτυχή και δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών σε βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, απαιτείται ένα σχέδιο που θα έχει διαμορφωθεί με την ενεργό συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και θα υλοποιηθεί με επαρκείς και σταθερούς πόρους και ένα συμμετοχικό πλαίσιο διακυβέρνησης.

To πάνελ με τίτλο «Διατήρηση του πλανήτη: Πώς να ανατρέψουμε τις τάσεις;» διοργανώθηκε στο πλαίσιο του ECOWEEK Online Challenge. Στο πανέλ αναδείχθηκαν πρωτοβουλίες, στο πεδίο της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού αλλά και της πολιτικής, που μπορούν να αποτελέσουν θετικά παραδείγματα για την αντιμετώπιση των ανησυχητικών δεδομένων που καταγράφουν οι επιστήμονες για την κατάσταση του πλανήτη. Στο πάνελ, που συντόνισε ο Ηλίας Μεσσίνας, ιδρυτής και πρόεδρος του ECOWEEK, συμμετείχαν με παραδείγματα πολιτών και καλών πρακτικών ομιλητές από τη Λιθουανία, την Αυστρία και το Ισραήλ.

Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε το πρόγραμμα του ECOWEEK Online Challenge της Παρασκευής 2 Οκτωβρίου και την παρουσίαση του Νίκου Μάντζαρη: