Μείωση της κατανάλωσης ορυκτού αερίου το πρώτο οκτάμηνο του 2023 κατά 18.9% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 και κατά 15.6% σε σχέση με τον μ.ό. της 5ετίας. Ωστόσο μερική άνοδος των εισαγωγών ρωσικού αερίου παρατηρήθηκε το πρώτο επτάμηνο του 2023, καθώς η Ελλάδα σημείωσε αύξηση κατά 21.1% σε σχέση με το 2022, εξαιτίας της αύξησης του LNG (+4.2 TWh).
O μήνας Αύγουστος
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ τον Αύγουστο του 2023, η συνολική εγχώρια κατανάλωση του αερίου ήταν 4.61 TWh. Ήταν μειωμένη σε σχέση με τον Ιούλιο, αντιστρέφοντας έτσι την αυξητική τάση που είχε ξεκινήσει από τον Μάιο. Επιπλέον, μειωμένη εμφανίστηκε η κατανάλωση τόσο σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022 (-0.73 ΤWh) όσο και με τον μέσο όρο της πενταετίας (-0.52 ΤWh). Η συνολική μείωση σε σχέση με τον Αύγουστο του προηγούμενου έτους, προήλθε εξ’ ολοκλήρου από την ηλεκτροπαραγωγή (-1.07 TWh), καθώς στις δύο άλλες χρήσεις παρατηρήθηκε αύξηση, πολύ μικρή στα δίκτυα (+0.02 ΤWh) και μεγαλύτερη στη βιομηχανία (+0.32 TWh). Ωστόσο, η κατανάλωση στη βιομηχανία τον Αύγουστο ήταν μικρότερη συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες του 2023.
Αθροιστική επίδοση το πρώτο οκτάμηνο
Συνολικά για τους πρώτους οκτώ μήνες του 2023 η κατανάλωση αερίου ήταν 33.63 ΤWh, μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης πενταετίας κατά 6.22 TWh (ή -15.6%) και ακόμα περισσότερο σε σχέση με το πρώτο οκτάμηνο του 2022 (-7.86 TWh ή -18.9%). Ήταν η δεύτερη χαμηλότερη κατανάλωση συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο των πέντε προηγούμενων ετών, μετά το πρώτο οκτάμηνο του 2018 (32.09 ΤWh).
Αξίζει να σημειωθεί πως όλες οι χρήσεις του αερίου εμφανίζονται μειωμένες σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας. Η μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτη τιμή σημειώθηκε στον ηλεκτρισμό (-3.79 TWh), ενώ ακολούθησαν η βιομηχανία (-2.13 TWh) -στην οποία εμφανίστηκε η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση κατά 42.2%- και έπειτα τα δίκτυα (-0.3 TWh). Η εικόνα αυτή αλλάζει συγκρίνοντας το πρώτο οκτάμηνο του 2023 με το αντίστοιχο του 2022, καθώς στη βιομηχανία σημειώθηκε αύξηση σχεδόν 40% (+0.83 TWh), ενώ στον ηλεκτρισμό και στα δίκτυα η κατανάλωση μειώθηκε (-7.2 TWh και -1.48 TWh αντίστοιχα).
Η κατανάλωση το 2023
Η κατανάλωση αερίου τον Αύγουστο του 2023 (4.61 TWh) ήταν η δεύτερη χαμηλότερη μετά το 2018, συγκριτικά με τις καταναλώσεις του ίδιου μήνα των προηγούμενων ετών. Η κατανάλωση τον Αύγουστο εμφανίστηκε μειωμένη σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022 κατά 13.7%, με ποσοστό μείωσης μεγαλύτερο από αυτό των δύο προηγούμενων μηνών του 2023[1]. Έτσι, ο Αύγουστος ήταν ο 4ος συνεχόμενος μήνας του 2023, που η μηνιαία κατανάλωση ήταν μικρότερη από αυτή του αντίστοιχου μήνα του προηγούμενου έτους.
Όσον αφορά την κατανομή της κατανάλωσης αερίου στις τελικές χρήσεις, το πρώτο οκτάμηνο του 2023, η μείωση της χρήσης αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή περιόρισε και το μερίδιό της στις τελικές χρήσεις στο 68.6% (από 73% το πρώτο οκτάμηνο του 2022). Αντίθετα, στη βιομηχανία σημειώθηκε αύξηση του μεριδίου του αερίου καθώς μέχρι και τον Αύγουστο του 2023 η χρήση του ήταν 8.6%, περισσότερο από τρεις ποσοστιαίες μονάδες μεγαλύτερη σε σχέση με το 2022 (5%). Πολύ μικρότερη ήταν η αύξηση του μεριδίου χρήσης στα δίκτυα (+0.75%) τους πρώτους οκτώ μήνες του 2023 (22.8%), σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 (22.05%).
Οι εισαγωγές το 2023
Σχετικά με τις φυσικές ροές αερίου από τις τέσσερις πύλες εισόδου της χώρας, τον Αύγουστο του 2023, οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία[2] εμφανίζονται αυξημένες (+0.82 TWh) σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022, όταν σημειώθηκαν οι χαμηλότερες εισαγωγές ρωσικού αερίου για τον μήνα Αύγουστο τα τελευταία 5 χρόνια (0.76 TWh). Ωστόσο τον Αύγουστο του 2023 οι εισαγωγές από τη Ρωσία (1.59 TWh) με μερίδιο 34.3% ήταν λιγότερες σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023 (-0.4 TWh) και κατέχουν την τρίτη θέση χαμηλότερων εισαγωγών ρωσικού αερίου συγκριτικά με τον ίδιο μήνα των τελευταίων έξι ετών. Σε αντίθεση με την πύλη του Σιδηροκάστρου, στις υπόλοιπες τρεις πύλες οι ροές αερίου εμφανίστηκαν μειωμένες σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022. Συγκεκριμένα η πύλη της Αγίας Τριάδας με ροή υγροποιημένου ορυκτού αερίου (LNG) 2.41 TWh τον Αύγουστο, συνέχισε να αποτελεί την κύρια πηγή εισόδου με μερίδιο 52.1% των συνολικών φυσικών ροών αερίου που εισήγαγε η Ελλάδα, αρκετά μειωμένες ωστόσο σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους (-35.7%). Η μεγαλύτερη μηνιαία μείωση εισαγωγών σημειώθηκε από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας (-43.9%) Συνεισφέροντας μόλις 0.4 TWh είχαν και μερίδιο 8.6% στις συνολικές εισαγωγές της χώρας. Πολύ χαμηλότερο ήταν το μερίδιο που κάλυψαν οι ροές από την Τουρκία μ έσω Κήπων (5% ή 0.23 ΤWh), σημειώνοντας μείωση 24.4% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022.
Αθροιστικά για το πρώτο οκτάμηνο του 2023 οι συνολικές εισαγωγές από τις τέσσερις πύλες εισόδου στη χώρα ήταν 36.6 TWh. Οι εισαγωγές LNG μέσω της Αγίας Τριάδας καταλαμβάνουν την πρώτη θέση ανάμεσα στις πηγές τροφοδοσίας με 23.6 TWh – με μείωση 4.7% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 – και μερίδιο 64.5%. Αντίθετα, μεγάλη μείωση κατά 42.9% παρουσίασαν οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ, οι οποίες με 5.42 TWh και μερίδιο 14.8%, βρέθηκαν στην τρίτη θέση, καθώς το ρωσικό αέριο σκαρφάλωσε το 2023 στη δεύτερη θέση ως προς το μερίδιο εισαγωγών αερίου (16.8%). Παρόλα αυτά οι εισαγωγές ρωσικού αερίου που κάλυψαν την εγχώρια κατανάλωση κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2023, μειώθηκαν κατά 23.2% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022. Τέλος, τη χαμηλότερη συνεισφορά εξακολουθεί να έχει το αέριο που εισάγεται από την Τουρκία μέσω της πύλης των Κήπων, με μόλις 1.45 TWh και μερίδιο 3.9% κατά τους οκτώ πρώτους μήνες του 2023, αυξημένο κατά 1.5% σε σχέση με το πρώτο οκτάμηνο του 2022.
Σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα της Eurostat για τη μηνιαία κατανάλωση αερίου στα κράτη μέλη της ΕΕ-27, στο πρώτο επτάμηνο του 2023 η Ελλάδα κατόρθωσε να μειώσει την κατανάλωσή της κατά 19.7% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022, καταλαμβάνοντας την 5η θέση στην ΕΕ-27, 11 θέσεις πιο ψηλά από τον μέσο όρο (-11.2%) [3]. Πρώτη με 7.5 ποσοστιαίες μονάδες διαφορά από την Ελλάδα ήταν η Σουηδία με ποσοστό -27.3%.
Μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 ήταν η μείωση που πέτυχε η Ελλάδα και σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας. Πιο συγκεκριμένα, με -16.8% η Ελλάδα βρέθηκε 13η θέση λίγο πιο ψηλά από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-15.4%) που κατέλαβε την 17η θέση. Η χώρα με τη μεγαλύτερη μείωση ήταν η Λιθουανία (-38.3%), ενώ ακολούθησε η Φινλανδία (-37.9%) και η Λετονία με ελάχιστη διαφορά(-37.8%).
Αξιοποιώντας τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα της Eurostat και για τις μηνιαίες εισαγωγές αερίου μέσω των αγωγών αερίου και του LNG (μέχρι και τον Ιούλιο του 2023), παρατηρείται πως η Ελλάδα βγήκε από τη τροχιά μείωσης του ρωσικού αερίου, παρουσιάζοντας αύξηση τους τελευταίους μήνες, σε αντίθεση με την επικρατούσα τάση στην ΕΕ-27, όπως αυτή αποτυπώνεται από το μέσο όρο της.
Αθροιστικά το πρώτο επτάμηνο του 2023 η Ελλάδα για πρώτη φορά σημείωσε αύξηση στις εισαγωγές ρωσικού αερίου (μέσω αγωγών και LNG) κατά 21.1% σε σχέση με το πρώτο επτάμηνο του 2022, ενώ στην ΕΕ-27 συνεχίστηκε η μείωση και μάλιστα έφτασε το -50.1%. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην άνοδο των εισαγωγών LNG το 2023 (+4.2 TWh το επτάμηνο) συγκριτικά με το 2022, όταν βέβαια οι εισαγωγές LNG ήταν μηδενικές. Αντίθετα οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών μειώθηκαν το πρώτο επτάμηνο του 2023 κατά 37.1%, συγκριτικά με το 2022. Η πτωτική αυτή τάση επικράτησε του πέντε πρώτους μήνες του 2023, ενώ το δίμηνο Ιουνίου- Ιουλίου τους καταγράφηκε αύξηση
Στην ΕΕ-27 η τάση είναι διαφορετική, καθώς όλους τους μήνες του 2023 παρατηρήθηκε μείωση των εισαγωγών ρωσικού αερίου από τους αγωγούς σε σχέση με το 2022, με συνολική μείωση το 7μηνο του 2023 62.5%, η οποία αντιστάθμισε τη μικρή αύξηση του LNG κατά 3.7%.
Μπορείτε να διαβάσετε τις αναλύσεις των υπόλοιπων μηνών εδώ.
[1] Οι καταναλώσεις αερίου τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2023 σε σχέση με το 2022 μειώθηκαν κατά 7.7% και 9.2% αντίστοιχα.
[2] Συνολικά οι εισαγωγές από τη Ρωσία ήταν υψηλότερες τον Ιούλιο του 2023, αλλά ένα μεγάλο τμήμα αυτών εξήχθη στη Βουλγαρία, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιηθούν για εγχώρια κατανάλωση μόλις 1.59 TWh.
[3] Μερικά από τα δεδομένα της Eurostat, ειδικά των τελευταίων μηνών, είναι προσωρινά (provisional) και θα οριστικοποιηθούν τους επόμενους μήνες. H Κύπρος δεν έχει συμπεριληφθεί στη σύγκριση, καθώς έχει μηδενική κατανάλωση αερίου.
