Καθώς η απεξάρτηση από τον λιγνίτη συνεχίζεται στην Ελλάδα, ένα από τα βασικά ερωτήματα είναι ποια πηγή θα τον αντικαταστήσει στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του ΑΔΜΗΕ, η «μάχη» του ορυκτού αερίου με τις ΑΠΕ (κυρίως ηλιακή και αιολική ενέργεια) συνεχίζεται.
Πιο συγκεκριμένα, παρόλο που τον Απρίλιο το ορυκτό αέριο (43%) είχε μεγαλύτερο μερίδιο από τις ΑΠΕ (36%, Διάγραμμα 1), συνολικά για το πρώτο τετράμηνο του 2021 οι ΑΠΕ ήταν η πρώτη πηγή ενέργειας στο διασυνδεδεμένο δίκτυο της Ελλάδας συνεισφέροντας περισσότερο από 5,7 TWh (Διάγραμμα 2), κάτι που παρατηρείται για πρώτη φορά το 2021 καθώς την ίδια περίοδο το 2020, το ορυκτό αέριο κατείχε την πρώτη θέση.
Επιπλέον, ΑΠΕ και μεγάλα υδροηλεκτρικά παράγουν για πρώτη φορά το 2021 περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από τα ορυκτά καύσιμα (λιγνίτη και ορυκτό αέριο) κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους.
Η πτωτική πορεία του λιγνίτη συνεχίζεται και το 2021. Ενώ το 2020 ήταν χρονιά-ναδίρ για τον λιγνίτη με ετήσια μείωση 48% σε σχέση με το προηγούμενο χαμηλό του 2019, παρατηρούμε ότι το πρώτο τετράμηνο του 2021, η συνεισφορά του λιγνίτη μειώθηκε ακόμα περισσότερο σε σχέση με το 2020 (-17%). Ενδιαφέρον παρουσιάζει και διαχρονικά η εξέλιξη του λιγνίτη. Ενώ μόλις πριν από 10 χρόνια κάλυπτε το 54% της ηλεκτροπαραγωγής το πρώτο τετράμηνο του έτους, οδηγήθηκε να καλύπτει μόλις το 13% την αντίστοιχη περίοδο του 2021, ενώ παράλληλα το μερίδιο των ΑΠΕ αυξήθηκε από το 5% στο 35%.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η μειωμένη συνεισφορά του λιγνίτη (μόλις 2,2 TWh το 2021) δεν καλύφθηκε από εισαγωγές (1,1 TWh) καθώς αυτές μειώθηκαν κατά 71%, σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020. Έτσι το μειωμένο μερίδιο του λιγνίτη και των εισαγωγών καλύφθηκε κυρίως από τις ΑΠΕ (5,7 ΤWh) που σημείωσαν αύξηση 18% και σε μικρότερο βαθμό από το ορυκτό αέριο (5,4 TWh) που ενίσχυσε τη συμμετοχή του κατά 8%. Σημαντική συνεισφορά είχαν και τα υδροηλεκτρικά (2,1 TWh) με τη μεγάλη αύξηση στη παραγωγή που σημειώθηκε κυρίως τους δύο πρώτους χειμερινούς μήνες του 2021 και αποτυπώθηκε στο τετράμηνο ως αύξηση 180% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2020.
Ενόψει αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), οι ΑΠΕ δείχνουν ικανές να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος της απολιγνιτοποίησης αρκεί να υποστηριχθούν από επαρκείς νέες υποδομές αποθήκευσης ενέργειας.
