Η Ευρώπη απαντάει στην ενεργειακή κρίση με ενίσχυση της πράσινης μετάβασης

Ο Νίκος Μάντζαρης συμμετείχε στην εκπομπή της Ματρώνη Δικαιάκου, Κάρτα Μέλους, στο Κανάλι της Βουλής, με θέμα συζήτησης την ενεργειακή κρίση και τις λύσεις που συζητούνται για την αντιμετώπισή της.

Η συζήτηση κάλυψε διαφορετικές πτυχές με τοποθετήσεις των συμμετεχόντων για την ευρωπαϊκή πολιτική και το REPowerEU, τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, τις ενεργειακές κοινότητες, τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών της Ελλάδας, τον ρόλο της εξοικονόμησης ενέργειας και τη χωροθέτηση των ΑΠΕ, μεταξύ άλλων.

Η Ευρώπη αυξάνει την κλιματική φιλοδοξία

Ξεκινώντας από τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, ο Νίκος Μάντζαρης επεσήμανε πως η πρόσφατη ανακοίνωση του REPowerEU είναι η πιο ηχηρή απάντηση στις φωνές που υποστηρίζουν επιστροφή στις «σίγουρες» πηγές ενέργειας, δηλαδή τον λιγνίτη τον λιθάνθρακα, όπως και τις εξορύξεις υδρογονανθράκων ή την αξιοποίηση άλλων πηγών ορυκτού αερίου.

Το REPowerEU αποφάσισε πολύ γενναία αύξηση των στόχων (ΑΠΕ από 40% σε 45% και στην εξοικονόμηση ενέργειας από 9% σε 13% το 2030), ενώ συντριπτικό ποσοστό των πόρων θα διατεθεί σε ΑΠΕ μικρής και μεγάλης κλίμακας, εξοικονόμηση ενέργειας και αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, ανάπτυξη δικτύων και υποδομών αποθήκευσης ενέργειας καθώς και ραγδαία αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου και πράσινου υδρογόνου. Ελάχιστοι πόροι θα διατεθούν σε υποδομές LNG με σκοπό τη διαφοροποίηση των πηγών ώστε να μην εξαρτόμαστε από τη Ρωσία για το ορυκτό αέριο.

Σημειώνοντας πως είχε προηγηθεί η ψήφος των ευρωβουλευτών της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωκοινοβουλίου για αύξηση της κλιματικής φιλοδοξίας συνολικά στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, τόνισε πως αυτές οι εξελίξεις οδηγούν σε μια de facto αύξηση του κλιματικού στόχου για το 2030, παρόλο που δεν διατυπώνεται ρητά στο σχέδιο του REPowerEU.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη μελέτη του Green Tank που δείχνει τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ και τις δυνατότητες που έχει για  απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο μέσω της ανάπτυξης των ΑΠΕ και όχι μέσω της επιστροφής στον λιγνίτη όπως συζητείται τελευταία. Ωστόσο, προσέθεσε πως το ζήτημα τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ΕΕ δεν είναι η απεξάρτηση μόνο από το ρωσικό ορυκτό αέριο, αλλά συνολικά η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς ειδικά στην ηλεκτροπαραγωγή υπάρχουν υπερώριμες λύσεις τεχνολογικά που είναι όχι μόνο κλιματικά βιώσιμες αλλά και οικονομικά αποδοτικές.

Στο ίδιο πλαίσιο, χαιρέτησε τη δέσμευση της Αλεξάνδρας Σδούκου, Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, ΥΠΕΝ, για τους ποσοτικούς στόχους του νέου ΕΣΕΚ που θα είναι τουλάχιστον ίσοι με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς.  Έτσι αναμένουμε μείωση των καθαρών εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας (ηλεκτροπαραγωγή, θέρμανση-ψύξη και μεταφορές) κατά τουλάχιστον 45% ως το 2030 και μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2030 κατά τουλάχιστον 13% σε σχέση με τις προβλέψεις του 2020 για το 2030.

Οι ενεργειακές κοινότητες αντίβαρο στην ενεργειακή κρίση

Ο Νίκος Μάντζαρης επικρότησε τα παραδείγματα ενεργειακών κοινοτήτων που παρουσίασε ο Δημήτρης Κόλλιας, Διευθυντής Ανάπτυξης Greenesco Ενεργειακή ΑΕ σε Χάλκη και Κρήτη. Ωστόσο σχολίασε πως δεν μπορεί να προχωρήσει η υπόθεση του ενεργειακού συμψηφισμού στην Ελλάδα μόνο μέσω της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, αλλά το ζητούμενο είναι οι ίδιοι οι πολίτες να μπορούν να το κάνουν αυτό, αξιοποιώντας υφιστάμενους εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους που πρέπει να αποδεσμευτούν καθώς και νέα δίκτυα. Επεσήμανε επίσης πως οι ενεργειακές κοινότητες προωθούνται και μέσω του REPowerEU, ενώ ο εθνικός σχεδιασμός πρέπει να εναρμονιστεί με αυτό το σχέδιο στον κτιριακό τομέα, επιβάλλοντας όλα τα νέα κτίρια να είναι μηδενικών εκπομπών από το 2030 και καθιστώντας υποχρεωτική την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε νέες κατοικίες από το 2029, σε νέα εμπορικά και δημόσια κτίρια από το 2026 και σε υφιστάμενα από το 2027.

ΟΙ ΑΠΕ χρειάζονται νέο και λειτουργικό χωροταξικό πλαίσιο

Αναφερόμενος στο ζήτημα των ΑΠΕ, ο Νίκος Μάντζαρης τόνισε πως η επιτυχής αντιμετώπιση των αντιδράσεων στις ΑΠΕ πρέπει να έχει δύο βασικά συστατικά: ένα νέο και σύγχρονο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ που θα διαμορφωθεί με τη συμμετοχή και τη διαβούλευση μεταξύ επιστημόνων από όλες τις σχετιζόμενες ειδικότητες, αλλά και συστηματική διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες. Έφερε μάλιστα το παράδειγμα της Τήλου όπου λειτουργεί το πρώτο υβριδικό σύστημα ΑΠΕ στην Μεσόγειο, για να τεκμηριώσει ότι όταν υπάρχει θετική διάθεση και ανοικτή διαβούλευση με τους πολίτες όλα τα προβλήματα μπορούν να ξεπεραστούν ώστε να υλοποιούνται έργα που είναι όχι μόνο απαραίτητα αλλά και πραγματικά επωφελή για τις τοπικές κοινωνίες.

Το πράσινο υδρογόνο κλειδί για την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας

 Σχολιάζοντας το σχέδιο για αξιοποίηση της τεχνολογίας του πράσινου υδρογόνου στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, ο Νίκος Μάντζαρης ανέφερε πως το REPowerEU δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο πράσινο υδρογόνο, καθώς είναι ένα καύσιμο σημαντικό για την απανθρακοποίηση δύσκολων τομέων της οικονομίας, κυρίως της βιομηχανίας και των μεταφορών βαρέων οχημάτων.

Ειδικά για την περιοχή της δυτικής Μακεδονίας ανάφερε πως εκτός του πράσινου υδρογόνου υπάρχουν και άλλες τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας στις οποίες θα μπορούσε να επενδύσει η περιοχή για την ενεργειακή της μετάβαση, όπως η αντλησιοταμίευση, οι μπαταρίες ακόμα και η μετατροπή λιγνιτικών μονάδων σε μονάδες θερμικής αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας η οποία παράγεται από ΑΠΕ – μια τεχνολογική επιλογή που εκτός των άλλων πλεονεκτημάτων της, θα διατηρήσει και θέσεις εργασίας στη λιγντική βιομηχανία.

 

Στην εκπομπή συμμετείχαν η Αλίς Κοροβέση, Γενική Διευθύντρια του INZEB, ο Γιώργος Κασαπίδης, Περιφερειάρχης της Δυτικής Μακεδονίας, και ο Δημήτρης Κόλλιας, Δ/ντής Ανάπτυξης Greenesco Ενεργειακή ΑΕ.

Παρουσιάστηκαν βιντεοσκοπημένες παρεμβάσεις της Αλεξάνδρας Σδούκου, Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, ΥΠΕΝ, καθώς και των ευρωβουλευτών Μαρίας Σπυράκη, Εμμανουήλ Φράγκου και Νικολάου Αλαβάνου.

Η συζήτηση προβλήθηκε στις 21 Μαΐου 2022. Μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ: