Σε χαμηλό εξαετίας η κατανάλωση αερίου τον Σεπτέμβριο του 2022 λόγω της μεγάλης μείωσης της χρήσης του στην ηλεκτροπαραγωγή (-35% σε σχέση με το 2021). Η Ελλάδα ωστόσο απέχει κατά 6.4 ποσοστιαίες μονάδες από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση της κατανάλωσης κατά 15% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας.
Σε ισχύ: ευρωπαϊκή υποχρέωση μείωσης κατανάλωσης αερίου την περίοδο Αυγούστου 2022-Μαρτίου 2023 κατά 15% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ίδιας περιόδου της προηγούμενης πενταετίας ή του 2021 εάν τότε είχε σημειωθεί αύξηση της κατανάλωσης μεγαλύτερη από 8%, εξαίρεση για την οποία ικανοποιεί τις προϋποθέσεις η Ελλάδα.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ (ως τον Σεπτέμβριο 2022):
Ο μήνας Σεπτέμβριος
Τον Σεπτέμβριο του 2022, 2ο μήνα της οκτάμηνης περιόδου όπου η χώρα πρέπει να μειώσει την κατανάλωση αερίου σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις, η συνολική εγχώρια κατανάλωση ήταν 3.5 TWh, η χαμηλότερη της τελευταίας εξαετίας για τον μήνα Σεπτέμβριο, 2.17 ΤWh μικρότερη από αυτήν του Σεπτεμβρίου του 2021 (5.67 TWh), αλλά και 1.18 ΤWh μικρότερη από τον μέσο όρο των Σεπτεμβρίων της τελευταίας πενταετίας (4.68 TWh). Σε αντίθεση με τον Αύγουστο, η συνολική μείωση των 2.17 ΤWh τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τα περσινά επίπεδα προήλθε πρωτίστως από τον μεγάλο περιορισμό της χρήσης ορυκτού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή κατά 1.59 ΤWh και δευτερευόντως στη βιομηχανία κατά 0.48 ΤWh, ενώ μικρότερη ήταν η μείωση σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2021 στα δίκτυα διανομής (-0.11 ΤWh).
Σημειώνεται ότι η μεγάλη μείωση τον Σεπτέμβριο του 2022 στον πιο σημαντικό τελικό χρήστη ορυκτού αερίου, την ηλεκτροπαραγωγή, συνοδεύτηκε από αύξηση κατά 37% στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ τον ίδιο μήνα σε σχέση με τον μέσο Σεπτέμβριο των τελευταίων 5 ετών (2017-2021), σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ.
Αθροιστική επίδοση και ο ευρωπαϊκός στόχος του -15%
Παρά τη μεγάλη μείωση του Σεπτεμβρίου, αθροιστικά στο πρώτο δίμηνο (Αύγουστος-Σεπτέμβριος) της περιόδου μείωσης, η κατανάλωση απείχε κατά 837 GWh από τον στόχο μείωσης του -15% συγκριτικά με τον μέσο όρο πενταετίας (8.23 ΤWh).
Σε όρους ποσοστιαίων μεταβολών, η χώρα το δίμηνο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 2022 μείωσε τη συνολική κατανάλωση ορυκτού αερίου κατά 26.2% συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2021, ξεπερνώντας κατά πολύ τον στόχο μείωσης που προκύπτει από την εξαίρεση που πήρε η Ελλάδα στη σχετική ευρωπαϊκή συμφωνία. Σε αντίθεση με τον Αύγουστο, μείωση κατά 8.6% παρατηρήθηκε και σε σύγκριση με τον μέσο όρο πενταετίας, ωστόσο χαμηλότερη κατά 6.4 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον στόχο μείωσης κατά 15% της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Επιπλέον, στο πρώτο δίμηνο της περιόδου αναφοράς, όλες οι τελικές χρήσεις παρουσιάζουν σημαντικές μειώσεις συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2021. Πρωτοστατεί η βιομηχανία (-76.7%) και ακολουθεί η ηλεκτροπαραγωγή (-19.7%) και τα δίκτυα διανομής (-14.5%). Αντίθετα, συγκριτικά με το μέσο όρο πενταετίας, οι τάσεις δεν είναι ομοιόμορφες σε όλες τις τελικές χρήσεις. Συγκεκριμένα, η μείωση στο σύνολο της κατανάλωσης κατά 8.6% προέκυψε σαν συνδυαστικό αποτέλεσμα των μειώσεων στη βιομηχανία και τα δίκτυα διανομής κατά 74.5% και 2.1%, αντίστοιχα, και της αύξησης στην ηλεκτροπαραγωγή κατά 2.2%.
Η κατανάλωση μέσα στο 2022
Αθροιστικά για τους πρώτους 9 μήνες του 2022, η κατανάλωση ορυκτού αερίου ήταν κατά 14.3% μικρότερη από αυτήν της ίδιας περιόδου του 2021. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο μήνας που παρατηρήθηκε η δεύτερη μεγαλύτερη μείωση σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021 (-38.3%) μετά τον Απρίλιο (-46%). Είναι δε ανάμεσα στους επτά μήνες του εννιαμήνου και ο έκτος συνεχόμενος όπου παρατηρήθηκε μείωση σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021 (Ιανουάριος, Απρίλιος-Σεπτέμβριος).
Οι εισαγωγές μέσα στο 2022
Σε ό,τι αφορά τις φυσικές ροές αερίου από τις 4 πύλες εισόδου της χώρας, τον Σεπτέμβριο του 2022, το υγροποιημένο ορυκτό αέριο (LNG) από την Αγία Τριάδα γνώρισε αύξηση κατά 21.8% συγκριτικά με τον ίδιο μήνα του 2021 και αποτέλεσε με διαφορά την κύρια πηγή αερίου για τη χώρα με σχεδόν 3.1 TWh και μερίδιο 69.2% των συνολικών φυσικών ροών αερίου που εισάγει η Ελλάδα. Αντίθετα, συντριπτική μείωση κατά 95.7% σημείωσαν οι εισαγωγές ρωσικού αερίου από το Σιδηρόκαστρο που καλύπτουν την εγχώρια κατανάλωση οι οποίες ανήλθαν σε μόλις 0.08 ΤWh, με διαφορά η χαμηλότερη μηνιαία ποσότητα για το 2022[1]. Σε αντίθεση με τον Αύγουστο, οι εισαγωγές από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας αυξήθηκαν κατά 6.6% φτάνοντας σχεδόν τις 1.09 ΤWh, ενώ οι εισαγωγές από την Τουρκία μέσω Κήπων μειώθηκαν κατά 9.6% στις 0.21 ΤWh.
Συνεπώς, αθροιστικά για τους πρώτους 9 μήνες του 2022 οι εισαγωγές ρωσικού αερίου που καλύπτουν την εγχώρια κατανάλωση μειώθηκαν κατά 61.7 % σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021. Έτσι με 8,07 TWh και μερίδιο 16.8% μεταξύ των τεσσάρων πηγών εισόδου, το ρωσικό αέριο έπεσε στην τρίτη θέση από την πρώτη στην οποία βρισκόταν το πρώτο εννιάμηνο του 2021. Αντίθετα, οι εισαγωγές LNG μέσω της Αγίας Τριάδας πέρασαν στην πρώτη θέση φτάνοντας τις 27,9 TWh και μερίδιο 57.9%, μια αύξηση 48.8% σε σχέση με το 2021. Μικρότερη αύξηση κατά 7.6% παρουσίασαν και οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ που ανήλθαν σχεδόν στις 10.6 TWh (μερίδιο 22 %), ξεπερνώντας έτσι τις εισαγωγές ρωσικού αερίου. Τέλος, μεγάλη μείωση κατά 46.8% σημείωσαν οι αθροιστικές εισαγωγές τουρκικού αερίου από την τέταρτη ποσοτικά πηγή, τους Κήπους, οι οποίες ανήλθαν σε 1.64 TWh (μερίδιο 3.4%).
Σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα της Eurostat για τη μηνιαία κατανάλωση αερίου στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 από τον Ιανουάριο ως τον Αύγουστο του 2022, η Ελλάδα μείωσε την κατανάλωσή της κατά 11.3% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021 και εξακολουθεί να βρίσκεται στη 15η θέση στη σχετική κατάταξη, μία θέση παραπάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-9.9%). Ωστόσο, σε σχέση με τον μέσο όρο της 5ετίας η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει την 3η χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη (πίσω από Σλοβακία και Μάλτα) καθώς η κατανάλωσή της ήταν αυξημένη κατά 6.8%, κυρίως λόγω του άλματος στη χρήση αερίου την περίοδο 2019-2021.
Λιγότερο εξαρτημένη από το ρωσικό αέριο είναι η Ελλάδα για το πρώτο οκτάμηνο του 2022 συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάθε μήνα του 2022 κατόρθωνε να μειώνει τις εισαγωγές ρωσικού αερίου που χρησιμοποιήθηκαν για κάλυψη της εγχώριας κατανάλωσης σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021, πολύ περισσότερο από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έτσι αθροιστικά μέχρι και τον Αύγουστο, η Ελλάδα μείωσε τις εισαγωγές ρωσικού αερίου κατά 58,4% ενώ η ΕΕ-27 κατά 12.9% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021.
[1] Συνολικά οι εισαγωγές από τη Ρωσία ήταν υψηλότερες, αλλά μεγάλο μέρος αυτών εξήχθη κυρίως στη Βουλγαρία με αποτέλεσμα μόλις 0.08 TWh ρωσικού αερίου να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη της ζήτησης στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο.
Διαβάστε τις αναλύσεις των υπόλοιπων μηνών εδώ.
