Τι σημαίνει για την Ελλάδα ο νέος ευρωπαϊκός στόχος μείωσης της κατανάλωσης αερίου;

Η πρόταση της Κομισιόν για μείωση στην κατανάλωση του ορυκτού αερίου συνολικά κατά 15% το οκτάμηνο Αυγούστου 2022-Μαρτίου 2023 δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα στην ΕΕ της ενεργειακής κρίσης. Εν ενόψει της σημερινής συνόδου των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ-27, ο Νίκος Μάντζαρης εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η πρόταση της Κομισιόν είναι εφικτή, πολιτικά συνεπής και οικονομικά συμφέρουσα.

Πιο συγκεκριμένα, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση της κατανάλωσης ορυκτού αερίου είναι, καταρχήν, συνεπής με την πρόταση του σχεδίου REPowerEU, με το οποίο συμφώνησαν τα κράτη μέλη στα βασικά του σημεία, για μείωση της κατανάλωσης του ορυκτού αερίου, συνολικά, ανεξαρτήτως πηγής, κατά 64% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2020. Πρόκειται για μια απόφαση που ουσιαστικά καταρρίπτει το δόγμα του ορυκτού αερίου ως «μεταβατικού» καυσίμου αφού μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα η Επιτροπή υπερδιπλασίασε τον στόχο μείωσης της κατανάλωσης του αερίου ως το 2030 από το -30% στο -64%.

Την ίδια στιγμή, η πρόταση αυτή είναι οικονομικά συμφέρουσα για τα κράτη μέλη καθώς το ορυκτό αέριο θα αντικατασταθεί από τις πιο οικονομικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενώ θα οδηγήσει σε ταχύτερη πλήρωση των αποθηκών αερίου στην ΕΕ-27, πράγμα το οποίο θα συμβάλλει στη εκτόνωση των τιμών ορυκτού αερίου, τη γενεσιουργό δηλαδή αιτία της κρίσης ενεργειακών τιμών.

Μάλιστα, η Ελλάδα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα σε αυτό το σημείο, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό αερίου καταναλώνεται στην ηλεκτροπαραγωγή. Ανάλυση του Green Tank που θα δημοσιευτεί το προσεχές διάστημα δείχνει πως αν ικανοποιηθούν οι κυβερνητικές εξαγγελίες για εγκατάσταση 2GW ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσα στο 2022 και ο ίδιος ρυθμός εγκατάστασης συνεχιστεί και το πρώτο τρίμηνο του 2023, τότε μόνο από αυτό το μέτρο ήδη επιτυγχάνεται μείωση της εγχώριας κατανάλωσης ορυκτού αερίου έως 11,6% χωρίς να είναι αναγκαία η αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής. Συνεπώς, όπως επισημαίνει ο Νίκος Μάντζαρης, η θέση της Ελλάδας προς την πρόταση της Κομισιόν  θα έπρεπε να είναι καταρχήν θετική τονίζοντας, ωστόσο ότι η πιθανή εφαρμογή υποχρεωτικότητας αλλά και ο οριζόντιος χαρακτήρας του μέτρου (-15% για όλα τα κράτη μέλη) είναι λανθασμένες επιλογές.

Επιπλέον μέτρα που μπορούν να συμβάλουν περαιτέρω στην επίτευξη του στόχου του 15% στην Ελλάδα είναι η εξοικονόμηση ενέργειας στον οικιακό τομέα και τη  βιομηχανία,  η αλλαγή καυσίμου στις βιομηχανικές διεργασίες στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό αλλά και η ακόμα ταχύτερη διείσδυση ορθά χωροθετημένων ΑΠΕ.

Ως προς τα σενάρια επιστροφής στον λιγνίτη, επανέλαβε πως αυτό το μέτρο μπορεί να είναι μόνο μέτρο έκτακτης ανάγκης για την ακραία περίπτωση όπου θα κλείσει πλήρως και απότομα η στρόφιγγα τροφοδοσίας της ΕΕ με ρωσικό αέριο, δεν θα υπάρχει επαρκές απόθεμα αερίου για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών και δεν θα έχουμε προλάβει να εγκαταστήσουμε επαρκή ισχύ ΑΠΕ με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί άμεσο πρόβλημα κάλυψης της ζήτησης. Σε άλλη περίπτωση θα έχει τεράστιο κλιματικό και οικονομικό αντίκτυπο και θα καθυστερήσει σημαντικά τη Δίκαιη Μετάβαση των λιγνιτικών περιφερειών.

Έτσι, κάλεσε τις πολιτικές δυνάμεις να καταστήσουν όσο το δυνατόν σαφέστερο πως θα είναι ένα μέτρο προσωρινό και ότι η μακροπρόθεσμα βιώσιμη απάντηση είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, και οι ΑΠΕ σε συνδυασμό με αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι δηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στο κανάλι ERTNEWS με τη Λήδα Μπόλα και την Κατερίνα Χριστοφιλίδου στις 22 Ιουλίου 2022 και τη ραδιοφωνική εκπομπή του Ανδρέα Παπασταματίου στο Πρώτο Πρόγραμμα, στις 25 Ιουλίου 2022.

Το απόσπασμα της ραδιοφωνικής εκπομπής είναι διαθέσιμο εδώ: